Memleket basshysynyń tapsyrmasyn iske asyrý sheńberinde eńbek jaǵdaılary zıandy jumysta uzaq ýaqyt boıy isteıtin adamdardy áleýmettik qorǵaý deńgeıin arttyrý úshin 2024 jylǵy 1 qańtardan bastap arnaýly áleýmettik tólem engizildi.
Arnaýly áleýmettik tólemderdi taǵaıyndaýdyń mindetti sharttary mynadaı: 55 jasqa tolý jáne BJZQ-da keminde 7 jyl kásiptik zeınetaqy aýdarymdarynyń bolýy, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Arnaýly áleýmettik tólem birneshe komponentten turady jáne tórt qarajat kózinen júzege asyrylady: respýblıkalyq búdjetten 2 eń tómen kúnkóris deńgeıi mólsherinde arnaýly kásiptik járdemaqy; ómirdi saqtandyrý jónindegi kompanıalardan 1 eń tómen kúnkóris deńgeıi mólsherinde; jumys berýshilerdiń qarajaty esebinen 1 eń tómen kúnkóris deńgeıi mólsherinde, BJZQ-dan mindetti kásiptik zeınetaqy jarnalary esebinen. Budan basqa, jumyskerlerge BJZQ-daǵy zeınetaqy jınaqtaryn eskere otyryp, mindetti zeınetaqy jarnalary esebinen tólemder alý quqyǵy beriledi.
Áleýmettik kodekske sáıkes jumys berýshiler kásipteri men qyzmet túrleri Eńbek jaǵdaılary zıandy jumystarmen aınalysatyn jumyskerlerdiń, óndiristerdiń, jumystardyń, kásipterdiń tizbesine engizilgen jumyskerler úshin mindetti kásiptik zeınetaqy jarnalaryn aýdarady, olardyń 2 myńnan astam pozısıasy bar. Osylaısha, arnaýly áleýmettik tólem ekonomıkanyń 19 salasynda, onyń ishinde taý-ken óndirý jáne óńdeý ónerkásibinde jáne basqalarynda jumys isteıtin qazaqstandyqtarǵa tıesili bolady.
Tólem zeınetkerlik jasqa deıin tólenedi. Arnaýly áleýmettik tólemderdi alý úshin eńbek jaǵdaılary zıandy jumystarmen aınalyspaýǵa tıis. Jumyskerler jeńil jumysqa aýysa alady, sodan keıin olar jalaqy men tólem alady nemese demalysqa shyǵyp, zeınetke shyqqanǵa deıin arnaýly áleýmettik tólemder alady.
Biryńǵaı jınaqtaýshy zeınetaqy qorynyń derekteri boıynsha arnaýly áleýmettik tólemdi taǵaıyndaý úshin mindetti sharttardy eskere otyryp, oǵan 2024 jyly 37 myńnan astam jumysker, 2030 jyly – 58 myńnan astam, 2035 jyly – 95 myńnan astam jumysker úmitker bola alady. Osylaısha, áleýetti tólem alýshylar sany jyl saıyn ulǵaıady.
Aldyn ala derekter boıynsha, 2024 jyly arnaýly áleýmettik tólemniń ortasha mólsheri jalpy alǵanda 208 myń teńgeden asady. Árbir jumysker úshin tólem mólsheri BJZQ-daǵy jınaqtarǵa baılanysty bolady. Bul rette jyl saıyn arnaýly áleýmettik tólem mólsheri eń tómen kúnkóris mólsheriniń ulǵaıýyna baılanysty ósedi. Aldyn ala esepteýler boıynsha 2030 jyly tólemniń ortasha mólsheri 339 myń teńgeni, al 2035 jyly – 519 myń teńgeni quraıdy.