Bul týraly Almatyda ótken Qazaqstan revmatologtarynyń 7-shi kongresi men Azıa-Tynyq muhıty aımaǵy revmatologtar qaýymdastyǵy lıgasy men Eýrazıalyq revmatologtar lıgasy sımpozıýmy kezinde aıtyldy. Mundaı aýqymdaǵy alǵashqy dıalog alańy Japonıa, Qytaı, Ulybrıtanıa, Taıland, Germanıa jáne basqa da memleketterdi qosa alǵanda, 20 eldiń jetekshi revmatolog mamandaryn biriktirdi.
Úsh kúnge sozylǵan otyrys barysynda revmatoıdty artrıt, vaskýlıt, osteoporoz jáne mıkrokrıstaldy artrıt sıaqty ózekti aýrýlardy emdeýdiń zamanaýı ádisteri talqylanyp, ınovasıalyq ázirlemeler usynylyp, yntymaqtastyqtyń aldaǵy perspektıvalary talqylandy. Sondaı-aq sıfrly vızýalızasıa júıesi bar medısınalyq buıymdardyń kórmesi usynyldy.
Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń málimeti boıynsha, omyrtqa men býyn aýrýlarymen álem halqynyń 4%-dan astamy aýyrady. Revmatıkalyq aýrýlardyń kesirinen múgedektik qamytyn kıgender – 10%, al eńbekke ýaqytsha jaramsyz bolyp qalǵan jandar sany 30%-dy quraıdy. Elimizde ótken jyldyń sońynda tirek-qımyl apparaty men dáneker tininiń júıeli aýrýlarymen 400 myńnan astam naýqas tirkelgen. Bul 2022 jylmen salystyrǵanda 9%-ǵa artyq. Onyń ústine aýrý jyl saıyn «jasaryp» barady. Osy faktorlardyń barlyǵy bul máseleni sheshýge ǵylymı, keshendi kózqaras qajettigin kórsetedi.
Almatyda revmatologıa ǵylymı ortalyǵyn qurý revmatologıa men jalpy medısınany damytýdaǵy mańyzdy qadam bolmaq.
– Sanjar Asfendıarov atyndaǵy Ulttyq medısına ýnıversıtetiniń bazasynda Ulttyq ǵylymı ortalyqtyń qurylýy revmatologıanyń deńgeıin aıtarlyqtaı kóteredi. Bul másele boıynsha Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń qaýlysy shyqty. Biz bul jobany júzege asyrý jolynda kóp jyl boıy jumys istep kelemiz. Ulttyq ǵylymı ortalyqtyń jumysy elimizdegi densaýlyq saqtaý salasyndaǵy barlyq jańalyqty engizýge baǵyttalatyn bolady. Sonymen qatar otandyq medısınanyń ǵylymı qyzmeti álemdik qaýymdastyqqa ıntegrasıalanatyn bolady. Taǵy bir mańyzdy vektor – adam resýrstaryn jáne bilim berýdi damytý. Alǵashqy kómek kórsetetin dárigerlerdiń, emhanalardyń, joǵary mamandandyrylǵan mamandardyń ǵana emes, jalpy tájirıbelik dárigerler men terapevterdiń de bilimin arttyrý qajet. Óıtkeni bizdiń jumysymyzda aýrýdy jiberip almaý óte mańyzdy, – dedi QR Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń bas revmatology, Qazaq revmatologıa alqasynyń (QCR) jáne Eýrazıalyq revmatologtar lıgasynyń (LEAR) prezıdenti, profesor Ǵalymjan Toǵyzbaev.
Otandyq jáne sheteldik sarapshylar mundaı ǵylymı ortalyqty qurý qajet, al qazirgi sımpozıým halyqaralyq baılanystardy ornatýǵa jaqsy bastaý bolatyny týraly ortaq pikirge keldi.
– Qazaqstanda birneshe myqty revmatologıalyq mektepter bar. Árıne, mundaı ǵylymı ortalyq olardy toptastyrýy kerek. Bul kóptegen sebepterge baılanysty qajet. Birinshiden, bul osy salada kásibı kadrlardy tárbıeleýge qolaıly bolady. Ekinshiden, bul aýqymdy ǵylymı qyzmet. Qazir revmatologıa jańa preparattardy jasaýda onkologıadan keıin ekinshi orynda tur. Jáne bul medısınadaǵy progrestiń qozǵaltqyshy, óıtkeni jańa ádister emdeýdiń jańa múmkindikterin ashady, – dep atap ótti Reseı revmatologtary qaýymdastyǵynyń prezıdenti Evgenıı Nasonov.
Sımpozıým barysynda paıdaly sesıalar ótti. Osteoporoz, qyzyl jegi jáne basqa da ózekti taqyryptar talqylandy. Bul keselderdi emdeýdiń ınovasıalyq ádisteri ortaǵa salyndy.
Katar revmatologıa qaýymdastyǵynyń prezıdenti, Hamad medısınalyq korporasıasynyń (Katar, Doha) ishki aýrýlar fakúltetiniń revmatologıa bóliminiń ókili Samar Al Emadıdiń aıtýynsha, bul bastama shyn máninde ártúrli mamandar arasyndaǵy yntymaqtastyqtyń kókjıegin ashady.
Meımandar sımpozıým sońynda arý Almatyny aralap, shaharymyzdyń kelbetine oń baǵa berdi.