Qazaqstan Bıoalýantúrlilik jónindegi jahandyq aqparattyq qordyń múshesi bolýǵa nıetti.
Zoologıa ınstıtýtynyń dırektory Roman Iashenko Úkimet otyrysynda Qazaqstanda janýarlardyń Qyzyl kitaby jańartylatynyn aıtty, dep habarlaıdy aqshamnews.kz.Ol Zoologıa ınstıtýty baǵdarlamalyq-nysanaly qarjylandyrý sheńberinde janýarlardyń Qyzyl kitabyna besinshi jańartýdy daıyndaǵanyn, onda alǵash ret Halyqaralyq tabıǵatty qorǵaý odaǵy (HTQO) qaýipterin baǵalaýdyń halyqaralyq krıterııleri qoldanylǵanyn, sırek kezdesetin jáne joıylyp ketý qaýpi tóngen túrler boıynsha elektrondyq derekter bazasy qurylǵanyn jáne resmı veb-portal ázirlengenin atap ótti. Zoologıa ınstıtýtynda zoologtar men fılologtardyń quramynda Qazaq tili boıynsha termınologıalyq komısıa quryldy.
Sońǵy jyldary janýarlar júıesinde aıtarlyqtaı ózgerister boldy, olardyń taralýy, sany jáne bıologıalyq erekshelikteri týraly zamanaýı málimetter jınaqtaldy. Osyǵan baılanysty Qyzyl kitaptan 21 túr alynyp tastaldy jáne janýarlardyń 11 túri engizildi, al 59 túr men kishi túrge ǵylymı jáne jalpy qoldanylatyn ataýlar naqtylandy. Ǵylymı zertteýlerdiń nátıjeleri negizinde ár túrge sany men onyń dınamıkasy týraly málimetter engizildi, taralý men kóshi-qonnyń egjeı-tegjeıli kartalary jasaldy, saqtaý boıynsha usynystar berildi. Nátıjesinde, Qyzyl kitaptyń qazirgi 5-shi jańarýy janýarlardyń 217 túrin, onyń ishinde omyrtqasyzdardyń 82 túrin jáne omyrtqalylardyń 135 túrin qamtıdy, — dedi Roman Iashenko.
Jaqyn arada Ulttyq Qyzyl tizim boıynsha kópjyldyq ǵylymı-tehnıkalyq baǵdarlamany iske qosý josparlanyp otyrǵany atap ótildi. Osy jumystardyń nátıjesinde HTQO biryńǵaı halyqaralyq tásilderiniń negizinde Qazaqstannyń barlyq jabaıy janýarlar túrleriniń (omyrtqasyzdardyń 100 myńǵa jýyq túri jáne omyrtqaly janýarlardyń 900-den astam túri) ómir súrý qaýpi baǵalanatyn bolady.
Bıyl bıoalýantúrlilik boıynsha derekterdi sıfrlandyrýdyń jahandyq prosesi sheńberinde Zoologıa ınstıtýty ETRM-men birlesip bıoártúrlilik jónindegi jahandyq aqparattyq qorǵa (GBIF) qazaqstandyq materıaldardy engizý jumystaryn bastady. Qarasha aıynda osy qormen óńirlik kezdesý ótkizildi jáne qazir Qazaqstannyń osy jahandyq qurylymnyń tolyqqandy múshelerine kirý prosesi bastaldy.