Temeki aǵzaǵa qanshalyqty áser etedi?
Qazir shylymnyń neshe túri bar. Buryn qaǵazǵa oralǵan, túbi sary, birkelkisin kóretinbiz. Búginde onyń neshe atasy paıda boldy. Tátti, ashshy qosylǵany, basqa da neshe túri kezdesedi. Árkim qalaǵanyn alady.
Ashyq derekkózderde qarapaıym temekiniń quramy týraly birqatar derekter bar. Máselen, temeki - japyraǵynda tanın, jelim, shaıyr, krahmal jáne alkoloıder bar ósimdik. Onyń tútininde 30-astam ýly zattar bar: nıkotın, kómirqyshqyl gazy, kómirtek totyǵy, kógeretin qyshqyl, amıak, shaıyrly zattar, organıkalyq qyshqyldar jáne basqalary. Sonymen qatar, aýaǵa jylyna 720 myń tonna kúkirt qyshqyly, 384 myń tonna amıak, 180 myń tonna nıkotın, 660 myń tonna temeki maıy, 550 myń tonnadaı ıisti gaz shyǵady.
Bile júrińiz. Búginde árbir shylymnyń syrtqy qorabynda qanshalyqty zıan tıgizetindigi jazylǵan. Múgedektikke, belsizdikke, onkologıalyq aýrýlarǵa dýshar etetindigi eskertilgen. Al endi ózińiz oılaı berińiz, osynyń arty qalaı bolmaq? Sońǵy ýaqyttary «elektrondy sıgara» shyǵýda. Bunyń jazyp, dáleldep qajeti joq. Barlyǵy túsinikti. Ásirese, jas jetkinshekter, qyz balalardyń áýestigi qınaltady. Olardan erteńgi kúngi urpaq órbıdi. Sol kezde ómirge deni saý, zerek urpaq kelse degen nıettemiz.
Túıin. Kórnekti jazýshy Muhtar Áýezov «El bolamyn deseń, besigińdi túze» depti. Joǵarydaǵy oılardy toptap aıtqanda osyǵan saıady. Sondyqtan zıandy nársege asa áýestenbegen abzal. Bos ýaqytta sportqa jaqyn bolyp, paıdaly ispen aınalyssa, nur ústine nur bolar edi.