Maldıv araldarynda juqpaly aýrý órship tur.
QR DSM qazaqstandyq týrıserge Male jáne Hýlhýmale aımaqtarynda chıkýngýná aýrýynyń órshýine baılanysty eskertý jasady, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz
Chıkýngýná – adamǵa masanyń shaǵýy arqyly juǵatyn «chıkýngýná» vırýsynan týyndaǵan aýrý. Afrıka, Amerıka, Azıa, Eýropa, Karıb teńizi, sondaı-aq Úndi jáne Tynyq muhıttary elderinde bul aýrý órship tur. Chıkýngýná belgileri aýrý juqtyrǵan masa shaqqannan keıin 3-7 kún ótken soń bilinedi. Eń kóp taralǵan belgileri – qyzba jáne býyn aýrýy. Bas aýrýy, bulshyqet aýrýy, býyndardyń isinýi nemese bórtpe sıaqty basqa belgileri de bolýy múmkin.
Óte aýyr aýrýdyń qaýip tobyna jańa týǵan náresteler, bosaný kezinde ınfeksıa juqtyrǵandar, egde jastaǵy adamdar (65 jastaǵy jáne odan joǵary) jáne joǵary qan qysymy, qant dıabeti nemese júrek aýrýy sıaqty aýrýlary bar adamdar jatady.
Osyǵan baılanysty Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý ulttyq ortalyǵy saıahat jasaý kezinde ınfeksıalardan qorǵaný úshin tómendegi qorǵanysh quraldaryn usynady:
Jándikterge qarsy tirkelgen quraldardy qoldanyńyz.
Belsendi ıngredıentteri bar repellentterdi tańdańyz:
DETA (DEET)
Pıkarıdın nemes ıkarıdın
IR3535
Lımon evkalıpt maıy (OLE)
Para-mentan-dıol (PMD)
Eger siz kúnnen qorǵaıtyn kremdi qoldansańyz, kúnnen qorǵaıtyn kremnen keıin únemi jándikterge qarsy quraldy jaǵyp alyńyz.
Uzyn jeńdi jeıdeler men uzyn balaqty shalbar kıińiz.
Kıim men kerek jabdyqtarǵa permetrın (masa sıaqty jándikterdi jáne basqa da jándikterdi óltiretin nemese úrkitetin ınsektısıd) sebińiz.
Permetrıni bar ónimderdi terige jaqpańyz.
Kondısıoneri nemese terezeleri men esikterinde moskıt torlary bar qonaqúıdi nemese turǵyn úıdi tańdańyz.
Eger siz kondısıoneri nemese terezeleri men esikterinde moskıt torlary bar jerde qala almaıtyn bolsańyz nemese kóshede uıyqtaıtyn bolsańyz, moskıt toryn paıdalanyńyz.
Eger siz kóshede bolsańyz, moskıt toryn quryp uıyqtańyz. Esińizde bolsyn! Masalar kúndiz-túni shaǵýy múmkin.
Permetrınmen óńdelgen moskıt torlary óńdelmegen torlarǵa qaraǵanda kóbirek qorǵaıdy.
Náresteler men balalarǵa arnalǵan jándikterge qarsy repellentter boıynsha keńester:
Balańyzǵa qoly ben aıaqtaryn jaýyp turatyn kıim kıgińiz.
Arbasy men balalardy tasymaldaıtyn quraldardy moskıt torymen jaýyp qoıyńyz.
Zattańbadaǵy nusqaýlyqtardy únemi qadaǵalańyz.
Qolyńyzǵa, kózińizge, aýzyńyzǵa, kesilgen jerlerińizge nemese titirkengen terińizge repellent jaǵyńyz.
Balanyń betin shaǵýdan qorǵaý úshin qolyńyzǵa repellent shashyp, sodan keıin balańyzdyń betine jaǵý kerek.
3 jasqa deıingi balalarǵa quramynda lımon evkalıpt maıy (OLE) nemese paramentandıol (PMD) bar ónimderdi qoldanbańyz.
Eger sizdi masa shaǵyp alsa, shaqqan jerdi qasymańyz jáne qyshýyn basý úshin qyshýǵa qarsy nemese antıgıstamındi krem jaǵyńyz.
Saıahattan keıin: eger siz saıahattap, ózińizdi nashar sezinseńiz, ásirese ystyǵyńyz kóterilse, dárigermen sóılesip, oǵan saıahatqa barǵanyńyz týraly aıtyńyz.