Búgin, 17 mamyr – búkil álemde Arterıalyq gıpertonıaǵa qarsy kúrestiń Dúnıejúzilik kúni atalyp ótýde. Bul – júrek-qan tamyrlary aýrýlary men mezgilsiz ólimniń eń qaýipti ári keń taralǵan qaýip faktorlarynyń biri.
Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń (DDU) málimetinshe, álem boıynsha 30-dan 79 jasqa deıingi 1,28 mıllıardtan astam adam gıpertonıamen aýyrady, sonymen qatar pasıentterdiń shamamen 46%-y óz dıagnozdary týraly bilmeıdi.
Qazaqstanda aǵymdaǵy jyldyń birinshi toqsanynyń qorytyndysy boıynsha, qanaınalym júıesi aýrýlary qurylymynda arterıalyq gıpertenzıa dıagnozy bar pasıentterdiń úlesi 47,7%-dy quraıdy. Syrqattanýshylyqtyń artýy negizinen halyqty skrınıngpen qamtýdyń ulǵaıýymen baılanysty.
Aýrýdyń bastapqy kezeńinde eshqandaı belgiler bolmaıdy, alaıda medısınalyq-sanıtarıalyq alǵashqy kómek uıymdarynda júrgiziletin qan qysymyn ólsheý, EKG túsirý jáne zerthanalyq taldaýlardyń arqasynda pasıentter der kezinde em qabyldaı bastaıdy jáne qajet bolǵan jaǵdaıda dıspanserlik esepke alynady.
2024 jyly skrınıngten 1,9 mıllıonǵa jýyq adam ótti, nátıjesinde 104 myńnan astam jańa gıpertonıa jaǵdaıy anyqtalyp, olar turaqty baqylaýǵa alyndy.
Eýropalyq gıpertonıa qoǵamynyń usynymdaryna sáıkes:
• Arterıalyq qysymnyń nysanaly deńgeıi – 140/90 mm syn. baǵ. tómen bolýy tıis;
• Emdeý ómir saltyn ózgertýdi (tuz tutynýdy azaıtý, temeki men alkogolden bas tartý, fızıkalyq belsendilik) jáne qajet bolǵan jaǵdaıda dári-dármekpen emdeýdi qamtıdy.
Densaýlyq saqtaý mınıstrligi halyqty arterıalyq qysymyn baqylaýǵa, profılaktıkalyq qarap-tekserýlerinen turaqty túrde ótýge jáne emdeýshi dárigerdiń usynymdaryn oryndaýǵa shaqyrady.