Kene ensefalıtiniń ınfeksıasy denege jabysqan keneden nemese aýrý eshki men sıyrdyń shıki sútin qoldanýdan da juǵýy múmkin.
Óńirlik komýnıkasıalar qyzmeti alańynda ótken brıfıńte Almaty qalalyq qoǵamdyq densaýlyq saqtaý basqarmasynyń shtattan tys bas travmatolog-ortoped dárigeri Qanat Tezekbaev kene ensefalıtiniń belgilerin eske salyp, onyń aldyn alý sharalarymen bólisti, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz
Kene ensefalıti – turaqty tabıǵı oshaqtarda paıda bolatyn, dene temperatýrasynyń joǵarylaýymen, ıntoksıkasıamen jáne júıke júıesiniń zaqymdanýymen kórinetin qaýipti vırýstyq ınfeksıa.
Q.Tezekbaevtyń aıtýynsha, Almaty qalasynda kún jylynǵaly kene shaǵyp, medısınalyq kómekke júgingen naýqastardyń sany artqan. Ótken aptada ǵana 52 naýqas mamandardyń kómegine júgindi, onyń 23-i - bala. Kóbinese kene shaǵý jaǵdaılary qala mańy men taý baýraıynda oryn aldy.
"Denege jabysyp qalǵan keneni teriden alǵan kezde onyń biztumsyǵynyń qalyp qoımaýyn qadaǵalap, múmkindiginshe tezirek alyp tastaý kerek. Muny travmatologıadaǵy dárigerdiń jasaǵan durys", - dep keńes beredi QDSB bas shtattan tys travmatolog-ortopedi.
«Eger dárigerge barý múmkindigi bolmasa, dárihanada nemese kez kelgen basqa jerde satylatyn qysqyshy bar arnaıy pınset qoldanýǵa bolady. Keneni barynsha jabysqan jerinen ustaý kerek, pınsetti tistegen jerinen perpendıkýlár ustańyz, keneniń denesin aınaldyrǵan kúıi alý kerek. Kóp uzamaı kene de teriden ózdiginen shyǵýy kerek», - dep tolyqtyrdy Q.Tezekbaev.
Keneler adamdy negizinen teri tinderi eń jumsaq jerlerin shaǵady, olarǵa mynalar jatady: qulaqtyń syrt jaǵy, moıyn, bastyń shashy bar bóligi, shyntaqtyń ishki jaǵy, qoltyq asty, ish, shap, jilinshiktiń ishki jaqtary, tize asty. Keneniń shaqqany bilinbeıdi: jándik jaraǵa aýyrsynýdy basatyn zat engizedi.
Kene ensefalıtine jándiktiń ózi shaqqannan basqa, aýrý eshki men sıyrdyń shıki sútin ishý arqyly da juǵýy múmkin. Kóktemde jáne jazda keneler adamǵa kúnniń nemese túnniń kez kelgen ýaqytynda qaýip tóndiredi.
«Ensefalıt vırýsyn juqtyrǵan kene shaqqannan keıin úsh kún ishinde shuǵyl profılaktıka júrgizý qajet: dene salmaǵynyń 10 kg-na 1 ml dozada kenege qarsy ımmýnoglobýlın engizý nemese sáıkes sqema boıynsha ıodantıpırın qabyldaý qajet. Ensefalıttiń asqynýynyń qaýiptiligi sonsha, aldyn alǵan mańyzdy», - dep keńes bergen dáriger vaksınalaýdyń basty profılaktıka ekenin atap ótti.
Jeke qorǵanys sharalarynan basqa, maman qala mańyndaǵy aýmaqtarda aldyn alý jumystaryn júrgizýdi usynady. Bul sharalarǵa mynalar jatady:
- aýmaqtan qoqysty shyǵarý;
- úı janýarlarynyń júnin arnaıy quralmen óńdeý, olardy muqıat tekserý;
- úrkitetin ósimdikterdi otyrǵyzý;
- jerdi eskirgen butaqtar men shópterden júıeli túrde tazalaý, kógaldardy júıeli túrde shabý;
- qustarǵa arnalǵan jem salǵyshtardy ornatý – kenelerdiń tabıǵı jaýlary;
- kemirgishterdi – jándikterdiń negizgi tasymaldaýshylaryn joıý;
- qorshaýdyń janynda eni 100 sm úgindiler nemese qıyrshyq tas jol túrinde kedergi jasaý.