«Molshylyqtyń basy – jaz, jazdyń basy – Saratan...». Qazekeń buryn kóktemniń basyn maýsym aıynan eseptegen
«Bulbul torǵaı» jaz basynda bolatyn alǵashqy amal. Jaz torǵaıynyń kelýine baılanysty osylaı atalýy múmkin. Burynǵy kezde kóktemniń basyn maýsym aıynan eseptegen. Sebebi, alystan keletin qustar osy mezgilde túgel kelip bolady eken. Qazaqta «jyl qusyndaı» degen sóz tirkesi bar. Klasık jazýshymyz Muhtar Áýezov osy tamasha tirkesti jıi qoldanǵan. Qazaq ádebıetine jastar lek-legimen kele bastaǵanda «bul ózi jyl qusyndaı jańalyq boldy» dep qýana jazǵan edi.
Maýsym aıynda amal kóp-aq. Solardyń biri ótken paıymymyzda sóz etken – «Úrkerdiń batýy». Maýsym aıy bastalysymen Úrker múlde kórinbeı ketedi. Aýa jylı bastaıdy. Halqymyzdyń «Úrker jerge túspeı, jer qyzbaıdy» degen qanatty sózi osyny meńzeıdi. Úrkerdiń kórinbeýin burynǵylar «Úrkerdiń jerge túsýi» dep te ataıdy. Osy amal tóńireginde qazaqtyń ár óńirinde ártúrli nusqa bar.
«Álákúlik» amaly. Túıeler bul kezde aǵash japyraǵyn jegende baıqaýsyzda japyraq astyndaǵy «álákúlik» degen qurtty jep qoıady da jardaı bolyp semirip, júripturýy qıyndaıdy, keıde ólip qalady, sondyqtan malshylar bul kezde túıelerdi álákúlik qurty qonbaıtyn tómenirek jerge baǵady.
Qazaqtar osy amaldardyń bárinen qaýiptenip, únemi saqtanyp, qamdanyp otyrǵan. «Molshylyqtyń basy – jaz, Jazdyń basy – Saratan...».Halqymyzdyń aýzynda júrgen osyndaı jyr joldary bar. Demek, jazdyń bir ataýy osy bolsa kerek. Jańa týǵan aıdyń tórtinshi jańasyn kórdik. Jazdyń alǵashqy aıynyń týysy kóńildi qýantty. Ushyn tiktep, eńsesin kóterip tur.
Maýsym mamyrajaı bolyp, sharýaǵa da, mal-janǵa da jaıly bolatyn syńaıly. Qazaqy paıymnyń bul boljamyn sınoptıkter de joqqa shyǵaryp otyrǵan joq. «Jazdyń alǵashqy aıy – maýsym respýblıkanyń basym bóliginde ystyq bolady dep kútiledi, ortasha aýa temperatýrasy respýblıkanyń basym bóliginde normadan 1-2° joǵary, elimizdiń soltústiginde, soltústik-shyǵysynda, shyǵysynda jáne ońtústik-shyǵysynda norma shamasynda boljanady (norma: respýblıkanyń bas ym bóliginde + 18+ 23°S, elimizdiń ońtústik-batys jartysynda +24+28°S, respýblıkanyń ońtústik-shyǵys, shyǵysyndaǵy taýly aımaqtarynda +7+17°S)» dep málimdedi
«Qazgıdromet». Respýblıkalyq memlekettik kásipornynyń mamandary (18 mamyr, 2023 j.). Qazaqta «Úrker shalshyqqa batsa, jaz jańbyrly bolady, Úrker qurǵaq jerge tússe, ańyzaq jel kóp bolyp, qýańshylyq bolady, Úrker tasqa tússe, shilińgir qatty ystyq bolady degen, t.b. naqty boljamdar bar. Bıyl Úrker tasqa túsetin sekildi...
Búgin qoldanystaǵy kúntizbe boıynsha, maýsymnyń 1-i. Aı júıesi esebinshe, aıdyń 9-shy jańas y . Qazaqsha, maýsym endi 9 kúnnen keıin bastalady. Apta aıdyń basy men ortasyn qamtyp tur. Bul osy merzimde aýa raıynyń sál de bolsa turaqty bolatynynyń belgisi bolsa kerek. Osy aptada aı tolady. Adamdardyń onyń nurynan saqtanǵany abzal. Osy tóńirekte babalarymyz aıtqan birqatar tómendegideı tyıylym bar.