Ol arhıv qujattarynda ýchılıshe dep jazylǵanmen, halyq aýzynda «Jáńgir mektebi» bolyp atalyp ketti.
1841 jyly 6 jeltoqsanda qazaq dalasynda tuńǵysh ret balalarǵa arnalǵan mektep ashyldy. Bul mektep Bókeı Ordasynyń hany Jáńgir Bókeevtiń bastamasymen ashyldy. Ol qazaq halqynyń bilimge qoljetimdiligin arttyrýdy, jastardyń saýattylyǵyn kóterýdi jáne el bolashaǵyna bilimdi urpaq daıarlaýdy maqsat etti.
Jáńgir mektebiniń erekshelikteri
Mekteptiń ashylýy sol kezdegi qazaq dalasy úshin tarıhı oqıǵa boldy. Sebebi ol dástúrli kóshpeli ómir saltynan shyǵyp, bilim arqyly eldiń áleýetin kóterýge arnalǵan alǵashqy qadamdardyń biri edi. Bul oqý orny:
Balalarǵa arab, tatar jáne orys tilderin oqytty.
Quran, hat taný, arıfmetıka sıaqty negizgi pánder oqytyldy.
Eýropalyq jáne dástúrli qazaq mádenıetiniń bilimin úılestirdi.
Jáńgir hannyń aǵartýshylyq róli
Jáńgir han bilimniń qoǵamdy ózgertýge qabiletti kúsh ekenin túsindi. Ol tek mektep ashyp qana qoımaı, mektepke qajetti kitaptar, oqýlyqtar men oqý quraldaryn Eýropadan aldyrdy. Sonymen qatar, muǵalimderdi arnaıy daıarlap, olarǵa jaǵdaı jasady. Jáńgir han bul mektepte oqyp shyqqan jastardy el basqarý isine, ákimshilik jáne ekonomıkalyq reformalarǵa tartýdy kózdedi.
Mekteptiń mańyzy men murasy
Jáńgir mektebi qazaq dalasynda bilim men mádenıet taralýynyń bastaýy boldy. Osy mektepten túlep ushqan shákirtter qazaq qoǵamynyń ár salasynda eńbek etti. Olar dalada eginshilik, saýda-sattyq, bilim berý jáne basqarý júıelerin damytýda mańyzdy ról atqardy.
Qazaq halqynyń alǵashqy aǵartý qadamy
Búginde Jáńgir mektebi qazaq halqynyń bilim men ǵylymǵa bet burýynyń alǵashqy tarıhı qadamy retinde baǵalanady. Bul mektep tek bilim oshaǵy emes, sondaı-aq, aǵartý men ulttyq sananyń oıaný orny boldy.
1841 jyly 6 jeltoqsanda ashylǵan Jáńgir mektebi – qazaq biliminiń alǵashqy sáýlesi. Ol elimizdiń bilim berý júıesiniń irgetasyn qalaǵan tarıhı mekeme retinde áli kúnge deıin rýhanı mańyzyn saqtap keledi.