Koról Momo Rıo-de-Janeıroda kópten kútken karnavaldy bastady.
Álemdegi eń úlken mýzyka men bı merekesi pandemıa bastalǵannan beri alǵash ret shekteýsiz ótýde.Jalpy, Úkimet sársenbige deıin jalǵasatyn merekelik sharalarǵa 45 mıllıonnan astam adam qatysady dep esepteıdi.
Karnaval tarıhy
«Karnaval» sózi latyn tilinen, al keıbir málimetter boıynsha portýgal tilindegi «karnevale» tirkesinen shyqqan, ony «etpen qoshtasý» dep aýdarýǵa bolady. Dál osy fraza karnavaldy alkogólden, et pen rahattan bas tartý kezeńine deıingi mereke dep ataıdy. Rıodaǵy karnavaldy toılaý kúl sársenbiden bir apta buryn bastalady. Rım-katolık shirkeýinde bul orazanyń birinshi kúni. Bul kúni ejelgi ádet-ǵurypqa sáıkes kres belgisi senilgen adamnyń mańdaıyna qasıetti kúlmen jaǵylady.
Portýgal qonystanýshylarynyń Orazaǵa deıin ózindik merekeleý dástúrleri bolǵan - «Entrýdo» (Portýgalıa karnavalynan shyqqan, Portýgalıada XV ǵasyrdan beri toılanyp kele jatqan mereke). Bul óte shýly kóńildi boldy, oǵan sý quıyp, bor men un sebildi. Shý qala turǵyndaryn alańdatty, al patsha jarlyǵymen merekeleýge tyıym salyndy. Biraq ol qaladaǵy aýqatty adamdardyń úılerine qonys aýdardy.
1840 jyly Rıodaǵy alǵashqy karnaval ótti, al merekede eýropalyq polka jáne váls bıleri basty orynǵa shyqty. Portýgaldar Brazılıaǵa ákelgen afrıkalyq quldar alǵashqy samba yrǵaǵyn dúnıege ákeldi. Nátıjesinde Brazılıa karnavaly eýropalyq festıváldi afrıkalyq yrǵaqtarmen, mýzykamen jáne bılermen úılestirdi.
Samba - karnavaldyń júregi
HH ǵasyrdyń basynda karnavalda dástúrli brazılıalyq mýzyka bolyp sanalatyn samba estildi, bul burynǵy kolonızatorlar men burynǵy quldardyń mýzykasyna degen ózara súıispenshiliktiń jemisi. Kóshe sherýlerindegi samba mýzykasy Rıo-de-Janeırodaǵy samba mektepteriniń ósýine yqpal etti. 1920 jyldardyń basynda qalada alǵashqy samba mektepteri quryldy. Búginde bul mektep oqýshylary karnaval merekesiniń júreginde. Rıo-de-Janeıro men San-Paýlýdyń ońtústik-shyǵys qalalarynda uıymdastyrylǵan úlken sherýlerdi samba mektepteri basqarady.
1928 jyly qurylǵan eń eski jáne áıgili samba mektebiniń ataýy - Mangýeıra. Bul bilim berý mekemesi Rıodaǵy Scala túngi klýbtarynyń birindegi 2018 karnavalynda eliktiretin shoýdy usynýǵa ýáde beredi. Salgueiro, Mocidade, GrandeRio jáne BeijaFlor sıaqty eń jaqsy samba mektepteri, ádette, Mangueira jetekshiligin ustanady.
Sambódromo stadıony
HİH ǵasyrda Rıo aýdandarynyń turǵyndary barabanshylardyń jáne basqa mýzykanttardyń súıemeldeýimen samba bıi bastaǵan adamdar tobymen karnavaldyq paradtarǵa qatysqan bolsa, 20 ǵasyrdyń ortasynan bastap karnaval samba mektepteriniń básekeles arenasyna aınaldy. Kóshe sherýi samba mektepteriniń paıda bolýymen barǵan saıyn serpindi bola bastady, bul keıinnen stadıon salý qajettiligin týdyrdy. Básekelestik rýh bıdiń tusaýkeseri úshin qýatty arenany qajet etti, kóp uzamaı, 1984 jyly Sambodromo salyndy. Bul áıgili sáýletshi Oskar Nımeıerdiń dızaınerlik jumystarynyń ónimi. Úsh qabattan turatyn záýlim ǵımarattyń uzyndyǵy bir shaqyrymnan asady jáne 70 myń kórermenge arnalǵan.Sodan beri kóptegen ımıgranttardyń jańa ıdeıalaryn qamtıtyn stadıon únemi ózgertilip otyrady.
Momo patsha
Karnavaldyń keremet merekesi qaladan sımvolıkalyq kiltterdi merekeniń «ıesine», barlyq ótinish berýshilerdiń arasynan tańdalǵan eń semiz adamǵa tapsyrýdan bastalady (salmaǵy keminde 110 kg). Onyń qaladaǵy kúshi tórt kúnge sozylady. Onyń mindetine Sambodromda turaqty bolý, doptar men jarystarǵa qatysý kiredi, olardyń sany eki júzden asady. Karnaval «ıesiniń» taǵy bir mindeti - ol únemi bı bıleýi kerek.