Qazaqstanda 2024 jyldyń sońǵy 10 aıynda sibir jarasymen syrqattanýshylyq ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda eki ese tómendedi.
Bul týraly QR Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń baspasóz qyzmeti málimdedi, dep habarlaıdy aqshamnews.kz.
Aǵymdaǵy jyly barlyǵy 17 jaǵdaı tirkeldi.
Sibir jarasy - bul aýyl sharýashylyǵy janýarlaryna jáne jabaıy ańdarǵa, sondaı-aq adamdarǵa áser etetin asa qaýipti ınfeksıalyq aýrý. Aýrý kóbinese aýyr aǵymmen ótedi jáne ólimge ákelýi múmkin. Ol septıkalyq, ishek jáne ókpe túrin qosa alǵanda, teri nemese jalpylanǵan túrde ótedi. Sibir jarasynyń qozdyrǵyshy - topyraqta jyldar boıy saqtalatyn sibir jarasy mıkroby. Infeksıa aýrý janýarlarmen, olardyń etimen jáne mal ónimderimen, sondaı-aq topyraq arqyly baılanys bolǵan kezde týyndaıdy.
«Aýrýdyń ınkýbasıalyq kezeńi birneshe saǵattan 14 kúnge deıin, biraq kóbinese sımptomdar ınfeksıadan keıin 3-6 kúnnen keıin paıda bolady. Olarǵa jalpy álsizdik, joǵary temperatýra, lımfa túıinderiniń isinýi jáne júrek soǵýynyń joǵarylaýy jatady. Adam sibir jarasy aýrýymen aýyratyn janýarlardan juqtyrýy múmkin, olarǵa iri qara mal, jylqy, esek, qoı, eshki, buǵy, túıe jatady», - dep habarlady Qazaqstan Respýblıkasy Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń Ulttyq Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý ortalyǵy.
Infeksıa janýarlarǵa kútim jasaý, soıý, etti óńdeý kezinde, sondaı-aq mal sharýashylyǵy ónimderimen - teri, meh buıymdary, jún, qylshyqtarmen jumys istegen kezde bolýy múmkin. Bul jaǵdaıda sporalar jyldar boıy, sonyń ishinde topyraqta da saqtalýy múmkin. Jermen baılanys arqyly sporalar teridegi mıkrojaraqattarǵa túsedi, bul sibir jarasynyń teri túriniń damýyna ákeledi.
«Teri túri sibir jarasynyń barlyq jaǵdaılarynyń basym kópshiligin (98-99 %) quraıdy. Aýrýdyń karbýnkýlozdy túri jıi kezdesedi, onyń aınalasynda qyzyl tústi aıqyn qabynǵan sheńber túrindegi qara, aýyrtpalyqsyz tyǵyz qotyr paıda bolady. Sibir jarasynyń aldyn alý úshin jeke aýyl sharýashylyǵy maly bar adamdar jeke gıgıena sharalaryn saqtaýy, janýarlardy vaksınasıalaýy, veterınarıalyq kýálandyrýsyz aýrý (ólgen) janýarlardy óz betinshe soıýdy uıymdastyrmaýy qajet», - dep UQDSO-da usynymdar berdi.
Et jáne et ónimderin sanıtarıalyq-veterınarıalyq baqylaý joq belgisiz jerlerde saýda jasaıtyn jeke tulǵalardan satyp alýǵa bolmaıdy. Bazarlarda et satyp alý kezinde ónimniń qaýipsizdigin rastaıtyn «veterınarıalyq qorytyndy» talap etilýi kerek. Mal sharýashylyǵy shıkizatyn óńdeýmen, tasymaldaýmen jáne satýmen aınalysatyn jumysshylar jeke gıgıena jáne aldyn alý sharalaryn saqtaýy qajet.
Bul qaýipti ınfeksıanyń aldyn alýdyń mańyzdy sharasy - janýarlardy vaksınasıalaý.
Et kombınattarynyń qyzmetkerlerine, veterınarıalyq qyzmetkerlerge, sibir jarasynyń qozdyrǵyshymen jumys isteıtin zerthanalardyń qyzmetkerlerine vaksınamen profılaktıkalyq egýler alý qajet.