Qazaqstannyń biryńǵaı ýaqyt beldeýine kóshý máselesi Almatyda ótken dóńgelek ústelde talqylandy. Akademıa profılaktıkalyq medısınasy men Ulttyq durys tamaqtaný ortalyǵynyń prezıdenti Almaz Sharman bıologıalyq sırkadtyq yrǵaqty eńbek jáne oqý tártibine beıimdeýdiń halyqaralyq tájirıbelerine toqtaldy, dep habarlaıdy aqshamnews.kz
Onyń aıtýynsha, Qazaqstanda bul ózgeris el turǵyndarynyń 70%-yn tabıǵı kún tártibine jaqyndatady. Qalǵan 30%-y jańa ýaqytqa beıimdelýi qajet bolady.
«Álemde bıologıalyq yrǵaqty eńbek jáne oqý tártibine úılestirýdiń ártúrli ádisteri bar. Sonyń biri – UTC (álemdik skoordınasıalanǵan ýaqyt) erejesin saqtaý», – dedi ol.
AQSH tájirıbesi
Mysal retinde, Sharman AQSH-ta 1966 jyldan beri qoldanylǵan jazǵy ýaqytqa kóshý tájirıbesin atap ótti. Bul ádis boıynsha saǵat tilderi alǵa jyljytylyp, keıin standartty ýaqytqa qaıtyp oralatyn bolǵan. Alaıda halyqtyń narazylyǵy men shatasýyna baılanysty bul tájirıbeni alyp tastaý týraly sheshim qabyldandy.
Qytaıdyń tájirıbesi
Qytaı biryńǵaı ýaqyt beldeýin qoldaný arqyly bul máseleni óz ereksheligine saı sheshti. Batysta ornalasqan Úrimji qalasynyń turǵyndary tabıǵı kún tártibine beıimdelip, jumys pen bıznesti ózderine qolaıly ýaqyttarda bastaıdy. Bul ıkemdi tásil ár aımaqtyń tabıǵı jaǵdaılaryna sáıkes ómir súrýdiń tıimdi úlgisi retinde tanyldy.
Jeke tásildiń mańyzy
Almaz Sharmannyń pikirinshe, ár adam óz sırkadtyq yrǵaqtaryn eskere otyryp, eńbek jáne oqý kestesin beıimdeı alady. Adamdardyń tabıǵı ereksheligi, ıaǵnı «japalaq» nemese «boztorǵaı» bolýyna qaraı, olardyń belsendiligi ártúrli ýaqytta baıqalady.
«Máseleniń sheshimi bar. Mańyzdysy – ár adamnyń jeke erekshelikterin eskerý», – dedi ol.
Densaýlyq máselesi basty nazarda
Dóńgelek ústelde QR Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstri Saıasat Nurbek biryńǵaı ýaqyt beldeýine kóshýdiń negizgi maqsaty halyq densaýlyǵyn saqtaý ekenin basa aıtty. Mınıstrdiń aıtýynsha, bul ózgeristiń densaýlyqqa tıgizetin áserin ǵylymı zertteýler arqyly anyqtap, naqty sheshimder qabyldaý qajet.
Qazaqstannyń biryńǵaı ýaqyt beldeýine kóshýi halyqtyń bıologıalyq rıtmin tabıǵı kún tártibine jaqyndatyp, densaýlyq pen eńbek tıimdiligin arttyrýǵa baǵyttalǵan mańyzdy qadam bolyp tabylady. Bul reforma eldiń áleýmettik jáne ekonomıkalyq damýyna oń áser etýge negizdelgen.