Almatylyq sarapshylar mektep jasyna deıingi balalardy ımmýndaýdyń mańyzdylyǵy týraly sóz qozǵady.
Almatynyń óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń brıfıńinde sarapshylar osy týraly jáne josparly profılaktıkalyq vaksınalar qalaı júrgiziledi, vaksınalar qandaı aýrýlardyń aldyn alatynyn egjeı-tegjeıli aıtyp berdi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq egý kúntizbesine sáıkes balalarǵa josparly profılaktıkalyq ekpeler tegin salynady. Balalar ınfeksıonıst dárigeri, profesor, medısına ǵylymdarynyń doktory, Qazaqstan-Reseı medısınalyq ýnıversıtetiniń balalar ınfeksıasy kýrsynyń meńgerýshisi Raýshan Ydyrysova tek ýaqtyly vaksınasıalaý balalardy aýyr aýrýlardan qorǵaı alady dep málimdeıdi.
«Bul kesteni oryndaý bizdiń elimizde juqpaly aýrýlardy aıtarlyqtaı tómen deńgeıde ustaýǵa múmkindik beredi. Iaǵnı, balalardaǵy juqpaly aýrýlardy basqarýǵa múmkindik beredi. Eń tańǵalarlyq fakt - balalarda V vırýstyq gepatıtimen syrqattanýshylyqtyń tómendeýi, tipti, is júzinde bolmaýy bolyp otyr. Vaksınany qoldaný týylǵan sátten bastap jáne 24 saǵat ishinde úsh ret vaksınasıalaý V vırýstyq gepatıti sıaqty qaýipti aýrýdan ómir boıy qorǵaıdy», - dedi R.Ydyrysova.
Sarapshy vaksınasıa kestesine sáıkes eki jastan bes jasqa deıingi balalarda dıfterıaǵa, sirespege, kókjótelge, V tıpti gemofıldi taıaqshaǵa, V gepatıtine, polıomıelıtke (vaksınasıanyń tolyq aıaqtalǵan kýrsy jáne 1 revaksınasıa) tolyq vaksınasıa bolýy qajet ekenin atap ótti. Sonymen qatar, ınfeksıanyń, menıngıttiń jáne aýyr pnevmonıanyń eń aýyr, ınvazıvti túrlerin týdyratyn pnevmokoktyń 13 shtammyna qarsy 13 valentti pnevmokokqa qarsy vaksınanyń 3 dozasy qajet. Sondaı – aq tiri vaksınalardyń 1 dozasy-qyzylsha, qyzamyq jáne parotıt. 6 jasqa qaraı bul vaksınalarǵa Býstrıkstiń 1 dozasy – kókjótel, dıfterıa jáne sirespe, jergilikti deńgeıde A vırýstyq gepatıtine qarsy vaksınasıa, sondaı-aq qyzylsha-qyzamyq pen parotıtke qarsy 2 doza (revaksınasıa) qosylady.
Eger alty-jeti jastaǵy balada jasyna qajetti vaksınasıa bolmasa, onda qýyp jetetin vaksınasıa prınsıpin qoldaný kerek, dep atap ótti ınfeksıonıst dáriger.
«Qyzylshaǵa, qyzamyqqa jáne parotıtke qarsy kem degende bir vaksına alý kerek. Sondaı-aq, vaksınanyń mınımaldy 2 eselengen geksavaksınasyn (dıfterıa, sirespe, kókjótel, V tıpti gemofıldi taıaqsha, V gepatıti, polıomıelıt) jáne pnevmo vaksına alý qajet. Ondaı jaǵdaıdv býstrıksti bir jyldan keıin keıinge qaldyrýǵa bolady», - dep túsindirdi R.Ydyrysova.
Balalardy mektepke deıingi mekemelerge qabyldaý erejesine qatysty sarapshy jýrnalısiń ata-analar vaksınasıadan bas tarta ala ma jáne onyń saldary qandaı bolýy múmkin degen suraǵyna túsinikteme berdi.
«Vaksınasıa eń aldymen balany qorǵaý úshin qajet, mysaly, qazir vaksınasıalanbaǵan adamdarda qyzylsha aýrýlary jıi kezdesedi. Sondaı - aq, balańyzdy vaksınasıalaý arqyly siz onyń mańyndaǵy balalardy, sondaı-aq óz aımaǵyńyzdaǵy barlyq balalardy qorǵaısyz, óıtkeni siz ujymdyq ımýnıtetti qalyptastyrýǵa kómektesesiz», - dedi ol.
Óz kezeginde, Asfendıarov atyndaǵy QazUMÝ nevrologıa kafedrasynyń profesory, medısına ǵylymdarynyń doktory Jannat Ydyrysova balalaryn vaksınasıalaǵysy keletin ata-analarǵa ekpe alýdy sábıge eki aı tolǵannan soń alý kerektigin aıtty. Bul jaǵdaıda bala saý bolýy kerek, al barlyq áreketter ýchaskelik dárigerlermen kelisilýi kerek.
«Qyzylshaǵa qarsy vaksınasıalaý óte mańyzdy. Sebebi osy ýaqytqa deıin qyzylshaǵa qarsy ujymdyq ımýnıtet qajetti deńgeıge jete almaı keledi. Kóptegen aýyr, týa bitken jáne sırek kezdesetin aýrýlar balalarda óte erte bilinedi. Biraq, ádette, olar alty aıdan bastap jáne odan joǵary jasta kórinedi. Bulshyqet, tynys alý, ıaǵnı bala nashar tynys alady, aýyr qurysýlarmen júıke júıesiniń aýyr aýrýlarynyń kórinisi bolǵan kezde, aýrýdyń ózi paıda bolǵannan keıin, klınıkalyq, vaksınasıalaý qıyn bolady.Sebebi mundaı aýrýlar kóbinese tynys alý fýnksıalary men basqa mehanızmderdiń jetkiliksizdigine baılanysty aýyr zardaptarǵa ákeledi. Bizdiń kestemiz nege baǵyttalǵan, ol nege erte jasalǵan? Ol sırek kezdesetin aýrýlardyń negizgi debútine deıin negizgi bazalyq vaksınasıany berip úlgerýge baǵyttalǵan», - dep bólisti ol.
Bul rette balany vaksınasıalaýǵa arnaıy daıyndaý talap etilmeıdi, deıdi sarapshylar. Basty shart - balanyń deniniń saý bolýy jáne temperatýrasynyń bolmaýy.
«Buryn vaksınasıadan keıin temperatýrasy 38 S deıin kóterilgen balalarǵa ekpe salmaı turyp, 1 saǵat buryn ıbýfendi jas mólsherine qaraı nemese prosedýradan keıin bir saǵattan soń berýge bolady», - dedi dáriger.
Sarapshylardyń aıtýynsha, Qazaqstanda sońǵy býynnyń zamanaýı vaksınalary qoldanylady – quramynda mertıolat (synap preparaty) joq biriktirilgen sýbbirlik vaksınalar.