Bala baqytyn kórýdiń ózi mártebe. Ár ata-ana balasynyń bilimdi, bolashaǵynyń jarqyn bolǵanyn qalaıdy! Sol jolda baryn salatyny da aqıqat. Bilim berý - barshamyzdyń basty mindetimiz. Al sondaı úkili úmitterimizdiń aqtalýyna qaladaǵy Oqýshylar saraıynyń qosar úlesi az emes. Endeshe osynaý balalardyń baqyttty mekeni atanǵan mekeme basshysyn birer suraqtarymyzben mazalaǵanymyz ras.
- Aıgúl Bolatbekqyzy sońǵy jyldary Almaty qalasyndaǵy qosymsha bilim berý boıynsha jetekshi uıym Oqýshylar saraıynda jańǵyrtý jumystary júrgizildi. Aıtyńyzshy, qandaı ózgerister boldy? Jańǵyrtý bilim berý qyzmetiniń sapasyn arttyrýǵa qalaı áser etti?
- Búgingi tańda Qazaqstanda qosymsha bilim berý júıesinde eleýli ózgerister baıqalady. Bilim berý ortasyn damytý, ınovasıalyq oqytý ádistemelerin engizý, sandyq resýrstardy paıdalaný, sonymen qatar, bilim berý qyzmetteriniń aıasyn keńeıtý maqsatynda Oqýshylar saraıyn kezeń-kezeńimen jańǵyrtý Konsepsıasy ázirlendi.
Jańǵyrtýdyń basty maqsaty – balalarǵa qosymsha bilim berý men damytý baǵyttaryn engizý, materıaldyq-tehnıkalyq bazany nyǵaıtý jáne damytý, qosymsha bilim berýde balalar men jasóspirimderdiń qamtylýyn arttyrý.
2022-2024 jyldary Oqýshylar saraıynyń oqý kabınetteri men oqý-tárbıe prosesin uıymdastyrýǵa arnalǵan zaldary jańartyldy. Bul jańǵyrtý jumysy qosymsha bilimmen qamtylǵan balalar sanynyń 8 200-den 15 100-ge deıin artýyna múmkindik berdi.
Oqýshylar saraıynda jańǵyrtýǵa deıin 175 balalar birlestikteri (úıirme, seksıa) jumys jasady, al qazirgi ýaqytta olardyń sany 223-ke jetti. Inovasıalyq ǵylymı-tehnıkalyq baǵyttaǵy úıirmeler ashyldy. Kvantorıým (IT, Aeroǵarysh qurastyrý, Geo, Robototehnıka); Hi-Tech Ortalyǵy (Drondar zerthanasy, 3D prototıpteý, VR Lab); Creative Ortalyǵy (Dybys jazý stýdıasy, TV stýdıasy, Anımasıa stýdıasy); Science Ortalyǵy (Fızıka, Hımıa, Bıologıa boıynsha ǵylymı zerthanalar, Gıdroponıka t.b.); burynnan jumys istep turǵan balalar birlestikterin qamtý aýqymy artty.
Saltanat zaly, Mármár zaly, Kórme zaly, Ortalyq hol, Observatorıa, Planetarıı qaıta jóndeýden ótkizilip, Konferens-zal jańadan ashyldy. Zamanaýı materıaldar men energıany tıimdi paıdalanatyn jáne ony únemdeıtin jabdyqtardy qoldaný arqyly ınjenerlik jeliler men júıeler, oqý bólmeleri boıynsha tolyq jóndeý jumystary júrgizilip, jańa oqý jabdyqtary men quraldar ornatyldy.
Jańǵyrtý jumystarynyń júrgizilýi eksplýatasıalyq shyǵyndardy qysqartýǵa, ınjenerlik jelilerdiń úzdiksiz jumysyn qamtamasyz etýge múmkindik berdi, bul qala qurylysy, ınjenerlik zertteýler, sáýlet-qurylys jobalaý jáne qurylys jumystaryn retteıtin normatıvtik aktiler jıyntyǵy talaptaryna sáıkes júzege asyryldy.
2024-2025 jyldary Úlken konserttik zalda jańǵyrtý jumystary júrgizilip jatyr, bul balalardy qosymsha bilimmen qamtýdy mádenı jáne bilim berý kópshilik is-sharalaryn uıymdastyrý arqyly arttyrýǵa múmkindik beredi.
- Oqý-tárbıe úderisin uıymdastyrýdyń nysany qandaı? Sońǵy jyldary Oqýshylar saraıynyń bilim alýshylary qandaı jetistikterge jetti?
- Qosymsha bilim berý baǵdarlamasyn júzege asyrýda oqý-tárbıe úderisin uıymdastyrýdyń negizgi nysany – taqyryptyq baǵyttar boıynsha, keshendi, ıntegrasıalanǵan baǵdarlamalar boıynsha sabaqtar ótkizý. Oqýshylar saraıyna 6-17 jas aralyǵyndaǵy barlyq tilek bildirýshi balalar memlekettik qyzmetter portaly arqyly https://bilimalmaty.kz/ saıtyna tirkele alady.
Bizdiń maqsatymyz – balaǵa óz talanttaryn barynsha ashýǵa kómektesý, onyń is-áreketiniń nátıjelerin kórýge múmkindik jasaý. Osy maqsatta barlyq qajetti jaǵdaılar jasalǵan, al júrgizilgen jańǵyrtý jumystary balalarǵa ınovasıalyq jobalardy joǵary ǵylymı-praktıkalyq deńgeıde jasaýǵa múmkindik beredi. Mysaly, alǵash ret «Nanospýtnık Venus-Sat.kz» atty biregeı joba júzege asyryldy, bul jobany 2022 jyly Indonezıada ótken INNOPA álemdik ónertapqyshtar baıqaýynyń altyn júldegeri Amankeldi Sholpan ázirlegen. Onyń jobasy – ǵaryshtyq derekterge qoljetimdilikti qamtamasyz etý jáne olardy jańartý úshin jasalǵan tómen orbıtalyq (bıiktik dıapazony 30-50 km) ǵarysh serigi. Nanospýtnık tabıǵı apattar kezinde naqty aımaqtardaǵy zaqymdaný deńgeıi týraly alǵashqy aqparatty usyna alady.
2024 jyldyń naýryz aıynda, shamamen 20 jyldyq úzilisten keıin, observatorıa qaıtadan jumysyn bastady. Jańa, joǵary tehnologıalyq observatorıa tórt zamanaýı teleskoppen jabdyqtalǵan, olar zertteýshiler men astronomıa áýesqoılaryna ǵaryshtyń qupıalaryn buryn-sońdy bolmaǵan dáldikpen jáne egjeı-tegjeıli zertteýge múmkindik beredi. Osy teleskoptardyń úsheýi – Unistellar, Sky-Watcher Dob 14″, DISON 350F/3 – túngi baqylaýlar úshin arnalǵan, olar juldyzdar, planetalar men galaktıkalardyń aıqyn jáne jarqyn beınelerin usynady. Tórtinshisi – Coronado hromosferalyq teleskopy – kúndizgi ýaqyttaǵy Kúndi baqylaýǵa arnaıy jasalǵan, ol kún belsendiligi men onyń Jerge áserin zertteýge erekshe múmkindikter beredi. Jańǵyrtý jumystary Observatorıany jáne búkil ǵylymı-tehnıkalyq bólimde kelesi jobalardy iske asyrýǵa múmkindik berdi:
«Kún jarqyldaryn jáne olardyń Jerge áserin zertteý» avtory – Chapaev Abýlhaıyr;
«Qutqarýshy órmekshi» avtorlary – Amanjolqyzy Aqsholpan, Bıbosynova Alıa;
«Óte jeńil klastaǵy zymyran prototıpi», avtorlary – Makarova Margarıta, Esengeldiuly Álimjan, Smaǵul Abylaı, Myrzabaı Bekjan.
Osy jobalar “Balafest Jas Galym Science Quest” qalalyq festıvalinde Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Toqaev Qasym-Jomart Kemelulyna jáne ǵylymı qaýymdastyqqa sátti tanystyryldy.
Oqýshylarymyzdyń zertteý jasaýyna múmkindik beretin osyndaı jaǵdaıdyń arqasynda búgingi kúni bizdiń balalarymyz – shyǵarmashylyq, sporttyq jáne zıatkerlik baıqaýlar men jarystardyń belsendi qatysýshylary, qalalyq, respýblıkalyq jáne halyqaralyq deńgeıdegi is-sharalardyń jeńimpazdary atanyp keledi. Mysaly «Sazsyrnaı» halyq aspaptar ansambli – Ispanıadaǵy «Festalonia Milenio» Halyqaralyq baıqaýynda Gran-prı ıelensedi. Al Turdaly Dastan, Tóleýǵazy Eraly, Qanapıa Omar, Aımaýyt Maıdan, Sofıa Balgazına, Tólegen Aısha, Ábilda Aısha, Dúısenbaı Tımýr sekildi talantty jastardan quralǵan «Shabyt» vokal stýdıasy Reseı, Ózbekstan, Túrkıa, BAÁ-nen kelgen jas ónerpazdar arasynda bas júldeni jeńip aldy. Oqýshylar saraıynyń jaz orkestri – AQSH-ta ótken Halyqaralyq jaz konferensıasynda da alǵashqy oryndy ıelenip qaıtty. Sol sekildi mýzyka mektebiniń oqýshylary Sofıa Iagýpova, Madı Isabekov – Máskeýdegi «Art royal» fortepıano óneri Halyqaralyq baıqaýynyń jeńimpazy atandy. Sonymen qatar, Sankt-Peterbýrgtegi «Vıvat» Halyqaralyq ashyq óner jáne oryndaýshylyq sheberlik baıqaýynda da jeńimpaz atandy. Endi «Dostar» balalar hory Qazan qalasyndaǵy «Svobodnaıa ptısa» Halyqaralyq vokaldyq baıqaýynda jeńimpaz atansa, «Zolotye strýny» ansambli – Bishkek qalasyndaǵy «Sounds of Asia» Halyqaralyq baıqaýynyń bas júldesin ıemdendi. Buǵan Orazalına Aısulý degen talantty qyzymyz Irkýtsk qalasyndaǵy «Info GEO» Halyqaralyq geoaqparattyq tehnologıalar men baǵdarlamalaý baıqaýynyń laýreaty, Grafeeva Vıktorıa, Abdıbaı Senım, Asylhan Arsen – bokstan Respýblıkalyq jáne Halyqaralyq týrnırlerdiń jeńimpazdary men júldegerleri atandy.
2023-2024 oqý jylynyń qorytyndysy boıynsha Oqýshylar saraıynyń pedagogtary túrli baǵyttar boıynsha baıqaýlar men jarystarǵa 704 laýreat daıyndady. Jańǵyrtý jumystarynyń nátıjesi balalarǵa úlken halyqaralyq deńgeıdegi jetistikterge jetýine múmkindik berdi.
- Bilim berýdiń basty mindetteriniń biri – balalardy erte beıindeý arqyly eresek ómirge beıimdeý. Oqýshylar saraıy qandaı baǵyttar boıynsha jumys isteıdi?
- Qosymsha bilim berý júıesiniń negizgi mindetteriniń biri – kásibı ózin-ózi anyqtaý daǵdylaryn qalyptastyrý jáne damytý. Ártúrli mamandyqtardyń erekshelikterin bala kezinen jaqsy túsingen oqýshy bolashaqta qaı salada oqyp, qaı jerde jumys isteıtinin senimdi túrde tańdaı alady. Bizdiń Oqýshylar saraıyndaǵy birlestikterdiń baǵdarlamasy balalarǵa bolashaqta kásibı baǵyt-baǵdaryn aıqyndaýǵa kómektesetin negizgi daǵdylardy damytýǵa múmkindik berýge baǵyttalǵan.
Ǵylymı-tehnıkalyq baǵyttaǵy úıirmeler men stýdıalar ınjenerlik mamandyqtar boıynsha – ınjener-geodezıst, ınjener-konstrýktor, ınjener-elektronık, mass-medıa salasynda – jýrnalıs, dızaıner, fotograf jáne vıdeooperator, VR-ázirleýshi, bloger sıaqty kásipterdiń daǵdylaryn qalyptastyrady.
Ekologıalyq-bıologıalyq bólimshede balalar gıdroekolog, bıoekolog, geoekolog, óndiristik ekolog, ekologıalyq konsýltant, laborant-ekolog sıaqty mamandyqtar boıynsha bastapqy daǵdylardy meńgeredi.
Oqýshylar saraıynyń «Órnek» balalarǵa arnalǵan jazǵy lageri aıasynda «Astrofızıka», «Programmalaý», «Ónerkásiptik dızaın», «Robototehnıka», «Art&Science», «Týrızm» sıaqty baǵyttar boıynsha profıldik aýysymdar ótkiziledi.
Oqýshylar saraıynyń pedagogtary men tárbıelenýshileri erte kásibı baǵdar berý maqsatynda halyqaralyq jáne respýblıkalyq konferensıalar, semınarlar men kórmelerdiń turaqty qatysýshylary bolyp, olar sol jerde jańa yntymaqtastyqqa jol tabady. Sondaı-aq, 1 aqpanda Digital Almaty 2025 – ınovasıalyq damý jáne sıfrlandyrý salasyndaǵy jetekshi halyqaralyq alań aıasynda – Ulttyq ǵaryshtyq zertteýler ortalyǵymen yntymaqtastyq týraly Memorandýmǵa qol qoıyldy. Josparda TjKB jáne joǵary oqý oryndarymen birlesip jobalyq keńseler-laboratorıalardy ashý boıynsha jumystar júrgizý qarastyrylǵan.
Bilim berý ortasyn damytý, oqytýdyń ınovasıalyq ádisterin, jańǵyrtýǵa negizdelgen sıfrlyq resýrstardy engizý, saıyp kelgende, qosymsha bilim berý salasyndaǵy ınovasıalyq nysandardy, ádister men tásilderdi ázirleıtin, biriktiretin jáne engizetin bilim berý, ǵylymı jáne shyǵarmashylyq ortalyq retinde Oqýshylar saraıynyń básekege qabilettiligin arttyrady.
- Aıgúl Bolatbekqyzy, ýaqyt bólip, suraqtarymyzǵa jaýap bergenińiz úshin rahmet! Bolashaǵymyz úshin istep jatqan jumystaryńyzǵa sáttilik tileımiz!