Aýyldy damytý – órkenıetke bet burýmen teń.
Jaqynda ǵana aýyl ákimderiniń saılaýy ótti. Týǵan jerimizde osyndaı oń ózgeris bolǵanyna bizder de qýanyshtymyz. Shamamen 60 paıyzy jańarǵan kórinedi. Osy turǵydan kelgende, ata-babamyzdyń «ákim bol – halqyńa jaqyn bol» degen naqyly oıǵa oralady. Osy aıtylǵan dúnıeler kúni búginge deıin júrip keledi.
«Aýyldan adam kóshkenmen, adamnan aýyl kóshpeıdi» depti dana jurtymyz. Rasynda, solaı. Qanshama uzaq, shalǵaıǵa ketip oqý oqysaqta, báribir kóńil túpkirinde turady. Bala kúnińde aýnap-qýnap, taı-qulyndaı tebisip birge ósken, dostaryń, qurby-qurdastaryń báribir kóńil túpkirinde bolady. «Qolda barda altynnyń qadiri joq» deıtin sózge tolyq kelisýge bolatyndaı. Sebebi, sol ýaqyttarda jas boldyq, bala boldyq. Keıin erjetip, mektepti bitirgennen keıin túsine bastaıdy ekensiz.
Bolashaqta aýylda turatyn halyqtyń úles salmaǵy azaıatyn kórinedi. Qazirgi tańdaǵy kórsetkish boıynsha, 40-%-dan sál-aq joǵary eken. Bul degenimiz, qalaǵa jappaı qonys aýdarýdy bildiredi. Bolashaqta úlken megapolısterdegi ýrbanızasıa qarqyn almaq. Sóıtip, qala men onyń mańyndaǵy adamdardyń kóbeıýi arta bermek. Bul, bir jaǵynan, zamannyń talaby bolar.
Sarapshylar bul álemde bar tendensıa degendi aıtady. Máselen, Amerıka Qurama Shtattarynda aýyldyqtardyń úlesi nebári 2-% quraıdy. Bul degenimiz – kemidi degen sóz emes. Qaıta barlyq aýylsharýashylyq ónimdi qamtamasyz etedi. Sıyr, qoı eti, oǵan jem-shóp daıarlaý túgeldeı ózderinde ótedi. Syrttan halyq kóp tutynatyn kartop, sábiz, pıaz syndy ónimderdi ózderi egedi. Birinshi kezekte, ózderin qamtamasyz etip, sodan keıin baryp eksportqa shyǵarady. Bıdaı daqyldary da ózderinde ósedi. Bir jaǵynan alyp qaraǵanda, AQSH - alpaýyt derjava. Sol sıaqty eldiń qataryna Avstralıany jatqyzar edik. Munda aýylsharýashylyq salasyna basa mán berilgen. Bylaısha aıtqanda, jan-jaqty damyǵan agrarly memleket. Dúnıejúzi eń sapaly et pen sút qaıda degende, Avtstralıany kórsetedi. Otandyq ǵalymdar bizdiń jerimizdiń klımaty naǵyz osy salaǵa arnalǵandyǵyn aıtýda. Ol úshin, eń birinshi, jerdiń erozıaǵa ushyramaýyn aıtýda. Topyraqtyń 25 santımetrge deıingi bóligin aman-esen saqtap, tyńaıtyp, qopsytý qajettigin meńzeýde. Sol boıynsha birqatar sharalar istelip te jatyr.
Eger aýylymyz ekonomıkanyń kúre tamyryna aınalsyn desek, joǵaryda atalǵan tájirbıelerdi basty nazarǵa alynsa, biraz sharýa ózdiginen sheshimin tabady. Qazir búkil álemde azyq-túlik tapshylyǵy basty kún tártibinde tur. Bul jóninen BUU-nyń da dabyl qaǵyp jatqanyn bilemiz. Eger ár el óziniń tutynatyn tamaǵyn ózi óndirse, onda olar ózgelerden oq boıy ozyq tur degendi aıtýda. Shynymen de solaı!
Ágárákı, kıimnen bastap aldymyzdaǵy asymyzdy ózimiz shyǵarsaq, onda syrtqy táýeldilikten aryldyńyz degen sóz. Bul qyrynan kelgende, elimizde tyndyrylyp jatqan ilkimdi ister barshylyq.
Qorytyndylaı qaıyrǵanda, aýyl - qazaqtyń atyn besigi, bary hám nary. Bolashaqta damyǵan memleketterdiń tájirbıesine súıenip, budan da myqty dárejelerge qol jetkizýge jazsyn! Osy jolda el men jerdi gúldendirýge barlyq kúsh-jigerimizdi salýǵa tıispiz. Altyn besik - aýylymyz órkendeýdiń dańǵylyna túse bersin demekpiz.