Megapolıste 406 myńnan astam jumys istep turǵan shaǵyn jáne orta bıznes sýbektileri tirkelgen.
Bul týraly Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń brıfıńinde Almaty qalasynyń «Atameken» óńirlik kásipkerler palatasynyń dırektory Nursultan Shoqanov málimdedi.
«Atameken» palatasy 2013 jyly kásipkerlik múddelerin qoldaý jáne qorǵaý maqsatynda quryldy. Táýelsizdik alǵan kezden-aq Almaty elimizdiń iskerlik ortalyǵyna aınaldy. Qalada bıznestiń negizgi úlesi shoǵyrlanǵan. Búgingi tańda 406 myń sharýashylyq júrgizýshi sýbekt, bul elimizdiń barlyq bıznesiniń 25% - yn quraıdy.
ÓKQ spıkeri Qazaqstan ekonomıkasyndaǵy SHOB úlesi JİÓ-niń 30,8% - na jetetinin jáne 3,3 mln adamdy jumyspen qamtýdy qamtamasyz etetinin eskere otyryp, osy segmentti qoldaý negizgi baǵyttardyń biri bolyp tabylatynyn atap ótti.
Almaty qalasynyń ÓKP negizgi mindetteri bıznes múddelerin qorǵaý jáne bildirý, iskerlik ahýaldy jaqsartý, bıznes pen bıliktiń syndarly dıalogyn jolǵa qoıý, bızneske konsýltasıalyq kómek kórsetý bolyp tabylady.
«Aıta ketý kerek, Palatanyń mańyzdylyǵy ásirese qoǵam men bıznes úshin qıyn kezeńderde, bizden barynsha birigý talap etiletin kezeńderde artyp keledi. Sizdermen birge biz pandemıa kezeńin bastan ótkerdik, qańtar oqıǵalary kezinde qıyndyqtardy bastan ótkerdik (kásipkerlerdiń keıbirýi úlken shyǵyndarǵa ushyrady), bılik, bıznes jáne azamattyq qoǵam jaqynda bolǵan sý tasqyny kezinde de birikti. Jáne bul qýantpaı qoımaıdy. Óz tarapynan «Atameken» bıznesti qoldaýdyń birqatar tetikterine ıe, sonyń arqasynda jyl saıyn jeke kásiporyndardyń sany artyp keledi», – dedi Nursultan Shoqanov.
Búgingi tańda Almatyda 406 myń sharýashylyq júrgizýshi sýbekt bar (2024 jylǵy 1 sáýirdegi derekter).
«Sáıkesinshe, Almaty qazaqstandyq kásipkerliktiń lokomotıvi retinde, eń aldymen, qarqyndy damyp kele jatqan SHOB sektory esebinen salyqtyq aýdarymdardyń eń kóp kólemin jasaıdy. Ótken jyly ǵana respýblıkalyq qazynaǵa Almaty bıznesi 5 trln teńgeden astam qarjy aýdarǵan. 2024 jyldyń 4 aıynda-1,7 trln teńgeden astam. Bir qyzyǵy, sheteldik qatysýy bar kásiporyndardyń úlesine salyq túsimderiniń 40% – ǵa jýyǵy tıesili, ıaǵnı Almaty halyqaralyq bıznesti júrgizý úshin qalalar arasynda óńirlik kóshbasshy mártebesin rastaıdy», - dep atap ótti ol.
Almaty ekonomıkasynyń negizgi draıverleri saýda, qarjy jáne kólik sıaqty dástúrli salalar bolyp tabylady. Alaıda, 2023 jyly kásipkerlerdiń belsendilik qurylymynda sapaly ózgerister oryn aldy. Baǵdarlamalyq júıelik qujattar sheńberinde, onyń ishinde qalany damytýdyń 2025-2030 jyldarǵa deıingi jospary kreatıvti ındýstrıalar, týrızm jáne taza óndirister basym salalar retinde aıqyndalǵan, olarǵa qazir erekshe nazar aýdarylyp, bıznesti jańa deńgeıge kóterýge qabiletti. Bıyl IT-sektor men kreatıvti ındýstrıalardyń damýy jalpy qosylǵan qunnyń 1,6 trln teńgesine jetti, nomınaldy mánde 43,8% - ǵa, ǵylymı jáne tehnıkalyq qyzmettiń (1,7 trln teńge +46,8%,), týrızmniń (301 mlrd teńge +9,1%) jáne óńdeýshi ónerkásiptiń (997,7 mlrd teńge +9,1%)ósýi jalpy - 4,6 trln teńge, bul qalanyń jalpy óńirlik óniminiń (JÓÓ) quramynda 18,4% -. qurady.
Qala aýdandary bólinisinde kásipkerlik sýbektilerinen túsetin salyq túsimderiniń eń kóp úlesi dástúrli túrde Medeý, Bostandyq jáne Almaly aýdandaryna tıesili. Qazir kúsh-jiger qalǵan aýdandardyń da bıznesti damytýǵa múddeli bolýyna baǵyttalǵan.
Bul naýqannyń jaqsy trend ekeni atap ótildi - ótken jyly jumys istemegen nemese salyq kóleńkesinde bolǵan kompanıalar qazir jandana bastady, kóptegen kásipkerler qazir ashyq jumys isteýge umtylýda.
Almaty qalasynyń ÓKP qurylymynda quqyqtyq qorǵaý, qoǵamdyq monıtorıń jáne memlekettik organdarmen ózara is-qımyl bólimi jumys isteıdi, jan-jaqty zań kómegin kórsetetin, onyń ishinde memlekettik jáne sot organdarynda kásipkerlerdiń múddelerin qorǵaıtyn sarapshy-zańgerler jumys isteıdi.
«Tek 2023 jyldyń ózinde Almaty qalasynyń ÓKP bıznestiń 2720 ótinishin qarady. Bizdiń aralasýymyzdan keıin 6 myńnan astam kásipkerdiń 5 mıllıard teńgeden astam quqyqtary qorǵaldy (negizinen kelisim komısıasynyń materıaldary boıynsha zańsyz eseptelgen aıyppuldar, ósimpuldar, qosymsha esepteýler, múliktik shyǵyndardyń aldyn aldy)», – dep naqtylady spıker.
Jaqynda Almatyǵa kásipkerler quqyqtary jónindegi ýákil Qanat Nurov keldi. Óńirlik palata alańynda ol zańnamaǵa ózgerister engizý nemese otandyq bıznesti qoldaý tetikterin jetildirý talap etiletin máselelerdi sheshýde kómek suraı alǵan bıznes ókilderimen kezdesti.
Almaty qalasynyń ÓKP qamqorlyǵymen turaqty jumys isteıtin jumys organy - kásipkerlerdiń quqyqtaryn qorǵaý jónindegi keńes quryldy. ÓKP janyndaǵy keńeske depýtattar, osy salada tájirıbesi bar zańgerler, qoǵam qaıratkerleri, ǵalymdar men BAQ ókilderi kiredi.
Dýaldi oqytýdyń Jol kartasy tiziliminiń ıesi bola otyryp, QR «Atameken» UKP kásiporyndar úshin jańa kásibı kadrlardy júıeli daıarlaýǵa yqpal etedi, al bilim alýshylarǵa barynsha tıimdi jumysqa ornalasýǵa jáne sonyń saldarynan odan ári mansaptyq ósýge múmkindik beredi. Baǵdarlamaǵa 690 kásiporyn, 49 kolej, 34 sala, 69 mamandyq, 109 biliktilik kirdi, 15 388 úshjaqty shart jasaldy (stýdent - kásiporyn - kolej). Bıylǵy jyly aldyn-ala boljam boıynsha, Baǵdarlamaǵa qatysýshylar bıznesten 5-10 paıyzǵa ósedi dep kútilýde. Qazirgi ýaqytta «ESAB Qazaqstan» JSHS, «ALG Company» AQ, «Almaty jylý jelileri» JSHS, «Alataý Jaryq kompanıasy» AQ, «Kelet» AQ, «AlmatyInjStroı» AQ sıaqty bıznes-qurylymdar qyzyǵýshylyq tanytty.
Sondaı-aq, Almaty qalasynyń ÓKP halyqaralyq jobalardy iske asyrady, onda sheteldik kompanıalardyń laýazymdy tulǵalary men basshylarynyń qatysýymen qazaqstandyq bıznesmenderdiń halyqaralyq kórmelerge jáne birlesken jobalarǵa qatysý múmkindikteri talqylanady, densaýlyq saqtaý, logıstıka, týrızm, jeńil, aýyr, tamaq ónerkásibi jáne t. b. salalarda yntymaqtastyqty jolǵa qoıý boıynsha jumystar júrgiziledi. Kásipkerler úshin ımport,eksport jáne syrtqy saıasat qyzmeti boıynsha keńes beriledi.
Aǵymdaǵy jyldyń sáýir aıynda Ulttyq Kásipkerler Palatasy Qytaıdyń Shyńjań-Uıǵyr avtonomıalyq aýdanynyń Úrimshi qalasynda óz ókildigin ashty. Osyndaı ókildikti Qytaı tarapy Almaty ÓKP bazasynda ashty. Osynyń arqasynda usynystar men kelisimder kóbirek boldy. Osyndaı kelissózderdiń nátıjesinde Qytaıdaǵy eń iri avtokonsernderdiń biri - GAC kompanıasy Almatyda óndiris ashýǵa nıetti.
2023 jyly Almaty qalasy ÓKP inDrive halyqaralyq kompanıasynyń New Ventures bólimshesimen yntymaqtastyǵy týraly Memorandýmǵa qol qoıyldy. Yntymaqtastyq sheńberinde Almaty qalasynyń bıznesmenderi ınvestısıalyq baǵdarlamanyń kólemi 100 mıllıon dollarǵa deıingi New Ventures-ten ınvestısıalarǵa úmitker bola alady. Sondaı-aq Iandeks, venchýrlyq qorlarmen ózara is-qımyl jasaıdy. Kásipkerlik úshin «Almaty Business» jobasy aıasynda birqatar sıfrlyq quraldardy ázirlep jatyrmyz. Bul Óńirlik palata bıyl júzege asyryp jatqan biregeı joba.
«Almaty Business portaly qurylýda. Oǵan 4 negizgi komponent kiredi: portal-bızneske arnalǵan qyzmetterdiń biryńǵaı marketpleısi, oqytý, saýalnamalar, analıtıka. Onda biz kásipkerlikti damytý maqsatynda bıznestiń paıdasy úshin barlyq sıfrlyq ázirlemelerdi shoǵyrlandyrýǵa tyrysamyz. Munyń bárin biz qalany damytýdyń basymdyqtaryna baılanysty jasaımyz. Bıznes pen qoǵamdyq múddeler birigip ketýi múmkin», - dedi ol.
Oqytý Almaty qalasy Kásipkerlik basqarmasynyń tapsyrysy boıynsha júrgiziledi jáne salalyq erekshelikti jáne isin jańa bastaǵan jáne jumys istep turǵan kásipkerler úshin bıznes-ortanyń ózekti trendterin eskere otyryp, kásipkerlerdiń quzyretin arttyrýǵa baǵyttalǵan. Barlyq oqytý baǵdarlamalary kreatıvti ındýstrıalar jáne IT, týrızm, taza óndirister sıaqty basym salalarǵa basa nazar aýdara otyryp, kásipkerlerdiń qoldanbaly qajettilikterine súıene otyryp ázirlenedi. Bul qalany damytýdyń negizgi basymdyqtaryna sáıkes mıkro, shaǵyn jáne orta bıznesti jandandyrýǵa kómektesedi. Aldaǵy 3 jylda keminde 6 myń qatysýshyny, jyl saıyn 2000-ǵa jýyq qatysýshyny oqytý josparlanýda.
Ulttyq Kásipkerler palatasy men onyń óńirlik bólimsheleriniń jumysyndaǵy ınovasıalar týraly aqparat www.atameken.kz saıtynda jáne áleýmettik jelilerde ornalastyrylady.