Kúzdiń sońǵy kúninde Almatynyń Ulttyq kitaphanasynda «Kóshpendiler» taqyrybynda kórme ótti.
Sýretshi Nýrıa Abdolova salǵan ár sýretine janynyń bir bólshegin bere, úlken óner týdyrǵan. Kireberiste «Shejire» sýreti qarsy aldy. «Gúlaıym» kartınasyndaǵy burymdy qyz ójettik pen qaısarlyqtyń sımvoly ispetti. Al «Mahabbat» kartınasy bozbala men boıjetken arasyndaǵy pák sezimge súısine qaratty. Nýrıanyń sýretteri tikeleı mahabatqa, otbasylyq qundylyqtarǵa, áıeldiń jan dúnıesine, ádet-ǵuryp pen ańyzdarǵa jeteleıdi. Kórme ýaqyty uzaqqa sozylǵan joq. Biraq biz sýretshimen az-kem lebizdesip úlgerdik.
– Nýrıa, siz qansha jasyńyzdan bastap sýret sala bastadyńyz?
– Men 3 jasymnan bastap sýret sala bastadym. Ata-anam talantymdy bala kezimnen-aq baıqady. Ákem jumysynan rýllon qylyp orap, úlken A3 paraqtar ákeldi. Men bir kúnniń ishinde túgel toltyryp sýret salyp tastaıtynmyn. Ekinshi kúni ákem taǵy ákelip beretin.
– Sizdiń úlgi tutatyn sýretshińiz?
– Marketıń jaǵynan alyp qarasam, Salvador Dalıdi úlgi tutamyn. Ol sýretterine jańa dem berip, zaman yrǵaǵyna saldy. Sýretterin brendke aınaldyrdy. Al ózime jaqyn sanaıtynym – Klod Mone. Eger qatelespesem, qazir Almatyda onyń kórmesi ótip jatqan bolýy kerek.
– Sizge shabyt bergen 1 qazaq sýretshisiniń, 1 shetel sýretshisiniń kartınasyn aıtsańyz?
– Eger shet eldiki bolsa, onda taǵy da aıtarym – Klod Moneniń «Kývshınkı» sýreti. Ol meni óziniń tereńdigimen, qanyq tústerimen meni baýrap alady. Al qazaq kartınalarynan A.Aqanaevtyń «Sáýkele» kartınasy. Bul sýretten men shabyt alamyn jáne salyný tehnıkasy unaıdy. Sýret shynaıy kórinedi jáne bul tehnıkany áli kúnge deıin kóp adamdar qaıtalaı almaıdy.
– Kim úzdik sýretshi: Abdolova Nýrıa ma álde onyń uly
ma?
– Qandaı qyzyq suraq! Meniń oıymsha, meniń ulym. Sebebi onyń bul álemge degen kózqarasy endi qalyptasyp kele jatyr jáne men ulymnyń sýretke degen kózqarasy erekshe bolatynyna senemin.
– Sýret salar aldynda rıtýaldaryńyz bar ma?
– Erekshe rıtýal joq. Jaı dem alyp, oıymdy jınaqtaımyn. Sýret salyp jatqanda ýaqyt ótpeıtindeı bolady, sosyn bir burylyp terezege qarasam, kúnniń qalaı tez ótip ketkenin de sezbeı qalamyn. Baıqaǵandaryńyzdaı, men nobaıyn salmaımyn, nátıjesi ózime qyzyq. Ár salǵan sýretimniń ózi – men úshin saıahat.
– Salyp otyrǵan sýretińiz unamaǵan kez boldy ma? Ondaı jaǵdaıda ne isteısiz? Bárin óshirip qaıta salasyz ba?
– Jo-joq, syzyp tastap, laqtyrǵan holstym birde-bir ret bolǵan joq.
– Sýretterińizge tarıhı jáne etnoańyzdardy qaıdan alasyz?
– Qazirgi ýaqytta jeke kitaphanamdy jınap jatyrmyn. Mende Serikbol Qondybaıdyń jıi tabyla bermeıtin mıfologıalyq kitaptary bar. Ol – ómirden erte ozǵan jazýshylardyń biri. Etnograftardyń eńbegin jaqsy kóremin. Muny sizder kartınadaǵy qupıa maǵyna qaldyrǵan oıý-órnekterden baıqarsyzdar.
– Kartınalaryńyzda jıi kórinetin anar – qandaı asosıasıa?
– Máńgi ómir men aqyldyń sımvoly. Siz kórgen «Qorqyt» kartınasy. Ańyz boıynsha, ol máńgi jasaımyn dep mýzykamen aınalysqan. Jalpy, kartına maqsaty ótken ańyzdy jas býynǵa jańasha formatta jetkizý bolatyn.
– Kartınalaryńyzdy «qymbat» degen adamdarǵa qandaı jaýap qaıtarasyz?
– Iá, qymbat dep aıtýshylar bar, biraq kóp emes. Maǵan jaqynda ǵana bir kisi kartınamdy maqtap, «qunyna eshteńe jetpeıtin, keremet kartınanyń biri» dep habarlama jazdy. Ónerim kez kelgen adamnyń qolynda bolǵanyn qalamaımyn. Ony túsinetin, jaqsy kóretin adamnyń qolyna tabystaǵym keledi.
– Basqa qandaı aýyr sózder estidińiz?
– «Ne isteısiń, sýret salynady qalady, saǵan azyq bolmaıdy, eshkim satyp almaıdy» degendi jıi estidim.
– Keleshekte qazaq romandaryn sizdiń kartınalaryńyzdan taba alamyz ba?
– Óte qyzyq usynys! Negizi, qarsy emespin. Nege baıqap, baǵymdy synap kórmeske! Jalpy, sýretshilerge usynystar jıi kelip túsedi. Almatydaǵy kórme kezinde maǵan bir akademık kelip « Men tarıhpen, jylqylardy zertteýmen aınalysamyn. Sizdiń sýretterińiz jazǵan jumystaryma erekshe sán beretin sıaqty. Eger ruqsat bolsa bireýin alyp, kitabyma ornalastyraıyn dep edim» degen. Mundaı usynystardy qabyldaımyn.
– Sizge shabyt beretin qalalar?
– Seýl qalasy unaıdy. Ol tehnologıalyq qyrynan óte jaqsy damyǵan. Azıalyq mádenıet pen zamanaýı jańa tehnologıalar balans bolyp úılese alady. Olar alǵa jyljyp ketse de tól mádenıetin umytpaı, kúndelikti ómirde barshaǵa kórsetip júr
Sosyn Almaty. «Myń boıaýly qala» deısizder ǵoı, ol ras, kelisemin. Ásirese arhıtektýrasy maǵan shabyt beredi. Keńes zamanynan qalyp qalǵan úıler jáne jańadan salynyp jatqan bıik ǵımarattar, onyń bári kóz tartady. Basqa qalalar Almaty sekildi kontrast ustaı almaıdy.
– Sýretshi retinde aldyǵa qoıǵan 2 josparyńyz?
Birinshi josparym, shet elde kórme uıymdastyrý, kartınalarymdy jańa deńgeıge kóterý. Ekinshi jospar, galereıamdy ashqym keledi. Qazaqstanda sýretpen baılanysty galereıalar óte az. Almaty men Astanany sanamaǵanda, basqa qalalarda galereıa joqtyń qasy. Al elimizde talantty sýretshiler kóp. Eger menimen jumys isteýge daıyn adam tabylsa jaqsy bolar edi, jańashyl ıdeıalarym kóp.