Búginde 17 jol ýchaskesinde aqy tóleý kerek.
Qazaqstanda aqyly joldardyń sany da, uzyndyǵy da jyl saıyn artyp keledi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz
Aldaǵy eki jyla onyń sany 20-ǵa jetedi.
Negizgi shekteýler
Aqyly joldardaǵy negizgi shekteýler jol erejesiniń 16-taraýynda kórsetilgen. Onda avtomagıstraldarda qalaı jáne qandaı kóliktermen júrýge tyıym salynǵany jazylǵan. Negizgi shekteýler:
jaıaý júrýge;
úı janýarlaryn shyǵarýǵa;
velosıpedterdi, mopedterdi, traktorlardy jáne ózdiginen júretin mashınalardy, sondaı-aq tehnıkalyq sıpattamalary nemese olardyń jaı-kúıi boıynsha jyldamdyǵy saǵatyna 40 kılometrden kem ózge de kólik quraldaryn basqarýǵa;
ruqsat etilgen eń joǵary massasy úsh myń bes júz kılogramnan asatyn júk kólikterimen ekinshi jolaqtan ári shyǵýǵa;
turaqqa arnalǵan arnaıy alańdardan tys jerlerde toqtaýǵa;
joldy bólip turǵan tosqaýyldardyń tehnologıalyq aıyrymdarynda keri burylýǵa jáne oǵan kirýge;
artqa qaraı júrýge;
kólikti júrgizip úırenýge tyıym salynady.
Al kólik buzylyp qalsa, joldyń júrý bóligin belgileıtin syzyqtan asyp toqtaý qajet. Sosyn arnaıy belgini qoıǵan jón.
Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly kodekstiń 615-babynda jaıaý júrginshiler men ózge de qatysýshylardyń jol erejesin buzǵany úshin qandaı shara qoldanylatyny jazylǵan. Máselen, velosıpedpen avtomagıstralge shyqqan adamdarǵa 2 AEK (7 384 teńge) kóleminde aıyppul salynady. Al sol adamnyń kesirinen bireýdiń densaýlyǵyna jeńil zıan kelse, 10 AEK (36 920 teńge) mólsherinde aıyppul qarastyrylǵan. Bir jyldyń ishinde tártip buzýshylyq qaıtalanǵan jaǵdaıda aıyppuldyń kólemi eki esege artady.
Shekti jyldamdyq
"QazAvtoJol" kompanıasynyń málimetine sáıkes, kólik júrgizýshileri aqyly joldarda kóp jaǵdaıda jyldamdyq rejımin saqtamaıdy. Sol úshin aıyppul arqalap jatady. Al zań boıynsha respýblıkalyq mańyzy bar avtomobıl joldarynda naqty qozǵalys jyldamdyǵy bekitilgen. Olar:
İ-a sanaty – 140 km/saǵ (Astana-Pavlodar, Astana-SHýchınsk, Astana-Temirtaý, Almaty-Qonaev);
İ-b sanaty – 110 km/saǵ (Almaty-Qorǵas, Shymkent – Ózbekstan shekarasy, Qonaev-Taldyqorǵan, Shymkent-Qyzylorda, Shymkent-Taraz, Taraz-Qaınar, Shýchınsk-Kókshetaý);
Pavlodar-Semeı-Qalbataý avtojolynyń Pavlodar oblysyna qarasty ýchaskesinde (Dolgoe-Aqqýly) - 100 km/saǵ;
Pavlodar-Semeı-Qalbataý avtojolynyń Abaı oblysyna qarasty ýchaskesinde (Sharbaqty-Semenovka - Qalbataý) - 110 km/saǵ;
Oral-Reseı Federasıasynyń shekarasy (Saratov) avtojolynyń Batys Qazaqstan oblysyna qarasty ýchaskesinde (Bolashaq-Dostyq) - 100 km/saǵ;
Pavlodar-Reseı Federasıasynyń shekarasy avtojolynyń Pavlodar oblysyna qarasty ýchaskesinde (Mıchýrıno) - 110 km/saǵ, dál osy jolda Qyzytańnan Órlitóbege deıin - 100 km/saǵ;
Beıneý-Aqjigit avtojolynyń Mańǵystaý oblysyna qarasty ýchaskesinde (Tajen) - 100 km/saǵ;
Oral-Reseı Federasıasynyń shekarasy (Samara) avtojolynyń Batys Qazaqstan oblysyna qarasty ýchaskesinde (Chapov-Pogodaevo) - 100 km/saǵ.
Aıta keteri, bıyl jyldamdyqty asyrǵany úshin aıyppuldyń kólemi ósti.
Ortasha jyldamdyqty esepteıdi
Jaqynda jol erejesine taǵy ózgeris engizildi. Oǵan sáıkes, ortasha jyldamdyq esepteledi. Sebebi búginde kólik júrgizýshileri respýblıkalyq mańyzy bar joldarda qatty júredi. Al kameralarǵa jaqyndaǵanda jyldamdyqty azaıtady da, ótip ketkennen keıin qaıtadan qatty júredi. Sonyń saldarynan jol-kólik apattary bolyp jatady.
Ortasha jyldamdyqty esepteý tártibi mynadaı: trassanyń basynda jáne aıaq jaǵynda beınekameralar bar, birinshi kamera kóliktiń jolǵa shyqqanyn tirkese, ekinshisi kelgen ýaqytyn tirkeıdi, eki kameranyń ýaqytymen avtomatty túrde kóliktiń trassamen júrgen ortasha jyldamdyǵy esepteledi, kólik júrgizýshisi ortasha jyldamdyqty asyryp jiberse, aıyppul salynady.
Jol aqysyn tólemegender aıyppul arqalaıdy
Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly kodekstiń 628-babynda aqyly joldarda aqyny ýaqytynda tólemegeni úshin de aıyppul qarastyrylǵan:
1.jeke tulǵalarǵa – 5 AEK (18 450 teńge);
2.zańdy tulǵalarǵa – 10 AEK (36 920 teńge).
Joldyń aqysy bir aptanyń ishinde tólenýi kerek. Áıtpese, 8-shi kúni aıyppul salynady.
Aıta keteri, búginde aqyly joldardyń aqysyn bank qosymshalary, termınaldar men ınternet servıster arqyly tóleýge bolady. Jalpy shamamen 20-ǵa jýyq aqy tóleý tásili bar.
Aqyly joldardyń tizimi
Qazirgi kezde Qazaqstanda 17 aqyly jol bar. Olar:
Astana – Shýchınsk;
Astana – Temirtaý;
Almaty – Qorǵas;
Almaty – Qonaev;
Astana – Pavlodar;
Taraz-Qaınar;
Shymkent-Qyzylorda;
Shymkent – Taraz;
Shymkent – Ózbekstan shekarasy;
Qonaev – Taldyqorǵan;
Shýchınsk – Kókshetaý;
Pavlodar – Qalbataý;
Beıneý – Aqjigit;
Oral – Samara;
Pavlodar – Omby;
Kókshetaý – Petropavl;
Oral – Saratov.