Densaýlyq saqtaý mınıstrligi 8 naýryz - Halyqaralyq áıelder kúni qarsańynda áıel dárigerler týraly birqatar derekter usynyp keledi. Solardyń biri - alǵashqy áıel dáriger, qazaq halqynyń dańqty qyzy Aqqaǵaz Dosjanova edi. Dosjanovanyń medısınalyq batyldyǵy búginde laıyq ataqqa ıe bolmaı tur.
«Alǵashqy áıel dárigerlerdiń biri, qazaq halqynyń dańqty qyzy Aqqaǵaz Dosjanovanyń esimi kóp jyl boıy tarıhı estelikterdiń kóleńkesinde qaldy. Onyń medısına salasyndaǵy batyldyǵy halyq jadynda jáne keıbir muraǵat materıaldarynda saqtaldy. Biraq osy erekshe tulǵanyń, uly dárigerdiń ómir joly týraly aqparat laıyqty ataqqa ıe bola almady. Ol otandyq medısınanyń alǵashqy qarlyǵashtarynyń biri edi», - delingen Densaýlyq saqtaý mınıstri Ajar Ǵınıattyń Facebook-tegi paraqshasynda.
Aqqaǵaz Dosjanova 1893 jyly Orynbor gýbernıasy Torǵaı oblysynyń Aqtóbe ýezi Bórli bolysynyń №5 aýylynda dúnıege kelgen. Qazir onyń aýyly Bórte (Mártók aýdany) dep atalady. Ata-anasynan erte aıyrylǵan Aqqaǵaz aǵasy Saǵyndyqtyń úıinde tárbıelendi.
Óziniń aıtýynsha, aǵasy Aqqaǵazdyń mamandyǵyn tańdaýǵa aıtarlyqtaı áser etti jáne tipti onyń taǵdyryn anyqtady. Saǵyndyq taǵy bir aǵartýshy-ǵalym Ybyraı Altynsarınniń jolyn qaıtalady. Sonymen qatar ol Halel men Jahansha Dosmuhamedovterdiń basshylyǵymen Alashorda partıasynyń Batys qanatynyń baǵa jetpes múshesi boldy. S. Dosjanov sol kezdegi jergilikti qyzdar bilim almaýy kerek degen stereotıpke qarsy shyǵyp, kishkentaı Aqqaǵazdy mektepke berdi. S. Dosjanovtyń bul áreketi aq halat kıgen alǵashqy qazaq áıeliniń mansap satysyndaǵy alǵashqy qadamy boldy.
1914 jyly aqyldy jáne qabiletti qyz Orynbor áıelder gımnazıasyn úzdik bitirip, Máskeýdegi medısınalyq kýrstarǵa tústi. Ol oqyp qana qoımaı, óz otandastarynyń múddesi úshin túrli keń qoǵamdyq sharalarǵa qatysqan.
Aqqaǵaz Dosjanova azamattyq soǵystyń qıyn jyldarynda ımperıanyń bes iri joǵary oqý oryndarynyń biri - Tomsk medısına ýnıversıtetinde oqyǵan. Tomskiden keıin ol Orta Azıa memlekettik ýnıversıtetiniń medısına fakúltetinde oqýyn jalǵastyryp, onda rezıdent dáriger laýazymynda tájirıbeden ótken.
1918 jyly ol densaýlyǵyna baılanysty Máskeýdegi feldsherlik kýrstardan ketip,«Qaırymdylyq meıirgeri» kýáligin alyp, otanyna oraldy. Týǵan dalanyń salqyn samaly, jas, áli ashytylmaǵan qymyz onyń ál-aýqatyn jaqsartty jáne bir jarym jyldan keıin ol Máskeýge oraldy.
Sodan keıin feldsherlik kýrstardy bitirgeni týraly qujatyn paıdalanyp, Tynyshbaevty, M. Áýezovti, H. Dosmuhamedovti jáne basqalardy saltanatty jaǵdaıda jınap, ony osy mańyzdy oqıǵamen quttyqtaǵany týraly málimetter bar. Bul A. Dosjanovanyń sol kezdegi joǵary saıası ortadaǵy joǵary bedelin bildiredi.
Ýnıversıtetti bitirgennen keıin Aqqaǵaz Tashkentte dáriger bolyp jumys istedi, jetimderdi emdedi jáne qoǵamdyq jumystarmen aınalysty. Arhıvterde 1921 jylǵy 11 qyrkúıektegi «Stepnaıa pravda» gazeti saqtalǵan.
Aqqaǵaz óziniń «Túrkistan» maqalasynda óńirdegi ınfeksıalyq aýrýlardyń qaýpi týraly jazǵan.
Birinshi Dúnıejúzilik soǵys pen Azamat soǵysy júzdegen myń adamnyń ómirin qıyp, myńdaǵan balalardy jetim etti. Aqqaǵaz Dosjanova osy oqıǵalardyń ortasynda boldy. Ol balalar úıindegi jetimderdi anyqtap qana qoımaı, olardy emdedi, óıtkeni olardyń kóbi teri aýrýlarynan zardap shekti. Tipti aýyldarda jylaǵan nemese naýqas balanyń anasy Aqqaǵaz kelip, tynyshtandyryp, barlyq aýrýdy emdeıtini týraly besik jyryn aıtatyn edi.
Bul jumysta Aqqaǵaz Dosjanova óziniń bolashaq kúıeýi Ádilgereı Ershinmen kezdesti. Sodan keıin olar 1925 jyly úılenip, Almatyǵa kóshti.
Ońtústik astanada Aqqaǵaz qalalyq aýrýhanalardyń birinde jumys istedi. Batyl dáriger asharshylyq jyldarynda óz kúshin aıamaı, adamdardyń ómirin saqtap qaldy. Biraq jumys onyń densaýlyǵyna áser etip, otbasymen Shymkentke kóshti. Aqqaǵaz Dosjanova 1932 jyly 29 qańtarda ómirden ozdy.
Aqqaǵaz Dosjanova nebári 39 jyl ómir súrdi, biraq onyń ómiriniń árbir sanaly sekýndtary medısınaǵa, óz halqyna qyzmet etýge arnaldy.
Aqparat zakon.kz-ten alyndy.