Bul - bizdiń el azamattarynyń ǵana emes, Túrkıa, Mońǵolıa, Qytaı sıaqty álemdegi ózge de memleketterden barǵan qandastardyń jalpy sany.
Qazir til kýrstaryna degen qajettilik týyndaı bastady. Sebebi jat qurlyqtaǵy bala-shaǵasyn túp-tamyrynan ajyratpaýdyń qamyn oılap júrgen qazaq kóp. Vashıngton qalasy men Vırdjınıa jáne Merılend shtattarynda turyp jatqan qazaqtardyń jıynynda osy másele sóz boldy. Basqosýdy Qazaq-Amerıkan qaýymdastyǵy uıymdastyrdy, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz 24.kz-ke silteme jasap.
Bul – úsh jylǵy úzilisten keıingi basqosý. Pandemıa kedergi keltirdi. Onyń ústine Amerıkadaǵy qarbalas tirlikten de jıi júzdesýge ýaqyt joq. Tabıǵat aıasyndaǵy kezdesýge AQSH-ta jumys babymen júrgen, bilim alyp jatqan, birjola qonys aýdarǵan, kóshsem be degen qazaqtar keldi. Osy jaqta turmys qurǵan qyzdar da qalys qalmady. Maqsat bireý – barynsha tyǵyz aralasyp, til men dildi saqtaý. Túp-tamyryn umytpaý.
Qazaq-amerıkan qaýymdastyǵy mundaı kezdesýlerdi 20 jyl buryn bastaǵan. «Bıylǵy basqosýymyz buryn sońdy bolmaǵan, 100 jylda bir qaıtalanatyn jyly qarashaǵa dóp keldi», – deıdi. Ony jaqsylyqqa balady. Mundaǵy otbasylar kem degenge 3-4 bala tárbıelep otyr. Oıyn alańynda olardyń aǵylshynǵa sýdaı ekenin baıqaısyz. Ata-ana balasynyń jat bolyp ketýinen saqtanady. Búldirshinderi qazaqylyqtan ajyrap qalmas úshin biraz josparlary bar.
«Maqsatymyz – tildi, dástúrdi saqtaý. Biz qazaqpyz, biz Otanymyz, tamyrymyz joq emes, elimiz bar, tamyrymyz bar, dástúrimiz bar dep júregi soqqan balalardyń óskenin qalaımyz», - dedi Qazaq-amerıkan qaýymdastyǵynyń prezıdenti Darhan Nurmaǵambet.
Amerıkanyń etnıkalyq toptary» dep atalatyn Garvard ensıklopedıasyndaǵy málimet boıynsha 1960 jyldary AQSH-ta 20 shaqty qazaq shańyraǵy bolǵan. Al qazir shamamen 100 myńǵa jýyqtady. Qazaq dıasporasy kóbirek shoǵyrlanǵan jer Nú-Iork. Codan keıin Maıamı, Florıdanyń ońtústik aımaǵy, Los-Anjeles jáne Chıkagoda bar. AQSH-daǵy Qazaqstannyń Elshiligi olarǵa jan-jaqty kómek kórsetýge ázir.
«Otandastar qorymen quryp jatqan biraz josparlarymyz bar. AQSH jalpy sany bizdiń paıymdaýymyz boıynsha 100 myńǵa jýyq qazaq azamattary bar. Qazaqtyń Amerıkadaǵy eń úlken shańyraǵy bizdiń Elshilik dep bilemiz. Árkimge bizdiń aıtar sózimiz, ár qazaǵym jalǵyzym dep qaraımyz», - deıdi Qazaqstannyń Amerıka Qurama Shtattaryndaǵy Tótenshe jáne ókiletti elshisi Erjan Ashyqbaev.
Imıgranttar elinde óziniń tili men dilin saqtap turyp jatqan talaı ult bar. Biraq jutylyp ketkender de az emes. Sondyqtan belgili jazýshy Muhtar Maǵaýın árkim urpaǵyn qazaqy rýhta tárbıeleý keregin aıtady.
«Emmıgrasıaǵa ketý, shetke ketý barlyq jurtta bar qazaqta da ony eshkim toqtata almaıdy. Buny jaqsy dep te jaman dep te aıtýǵa bolmaıdy. Bul tabıǵı nárse, tabıǵı jaǵdaı. Eń bastysy, shetke ketken qazaqtar óziniń tilin saqtaý kerek. Dástúrin, saltyn saqtaý kerek. Balalaryn qazaqy rýhta tárbıeleý kerek», - deıdi Qazaqstannyń halyq jazýshysy Muhtar Maǵaýın.
Jat qurlyqta jutylyp ketpeýdiń jalǵyz joly osy bastan bala tárbıesine mán berý. Bas qosqan qazaqtar osylaı dep tarqasty.