Ótken 1,5 jylda Qazaqstanda antıbıotıkterdi satý sharyqtap ketti.
Profesor-ımmýnolog, Profılaktıkalyq medısına akademıasynyń prezıdenti, amerıkalyq densaýlyq saqtaý qaýymdastyǵynyń múshesi Almaz Sharman bul tujyrymnyń nelikten qate jáne dári-dármekterdiń jumys mehanızmi qandaı ekenin aıtty, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz
«Bir qyzyǵy, COVID-19-dy antıbıotıkter áser etpeıtin koronavırýs týdyrady. Keıbir KVI-men aýyrǵan adamdar antıbıotıkterdi qabyldaý zıan emes dep sanaıdy, alaıda olar mıkrobtardyń antıbıotıkterge tózimdiligi týraly bile bermeıdi», – dedi Almaz Sharman.
Onyń aıtýynsha, antıbıotıkter – bul tek bakterıalarmen maqsatty túrde kúresetin dáriler.
«Juqpaly aýrýlardy týdyratyn mıkroorganızmder vırýstar men bakterıalarǵa bólinedi. Sońǵy ýaqytta biz negizinen COVID-19, tumaý jáne SPID-ti týdyratyn vırýstardy talqylaımyz. Alaıda, buryn ólimge ákeletin indettiń negizgi sebepteri bakterıalar bolǵan. Bakterıalardy joıatyn antıbıotıkterdiń ashylýy mıllıondaǵan adamnyń ómirin saqtap qaldy. Olardyń fýnksıalary boıynsha, antıbıotıkter ártúrli. Keıbireýler bakterıalardyń qurylymyn buzady, al basqalary olardyń kóbeıýine jol bermeıdi, juqpaly aýrýlardyń damýyna kedergi keltiredi. Barlyq antıbıotık adam jasýshalarynda emes, bakterıalarda bolatyn belgili bir molekýlalarǵa arnalǵan. Osy sebepti antıbıotıkter zıanyn tıgizbeıdi. Sol sıaqty olar vırýstarǵa shabýyl jasaı almaıdy, óıtkeni bakterıalar men vırýstarda antıbıotıktermen joıylatyn jalpy molekýlalar joq», – dep túsindirdi profesor.
Spıker sonymen qatar antıbıotıkterdi vırýstyq ınfeksıalarǵa ne úshin qabyldaýǵa bolmaıtynyn jáne onyń sońy qandaı bolýy múmkin ekenin túsindirdi.
«Keıbir bakterıalarǵa qarsy antıbıotıkter basqa bakterıalardy shyǵarady. Olardyń kómegimen bakterıalar kórshilerin kóbirek qorektený úshin ýlandyrady. Tıisinshe, tiri qalý úshin basqa bakterıalar antıbıotıkterge qarsy qorǵanys mehanızmderin damytady, olar dári-dármekterdi beıtaraptandyrýǵa nemese antıbıotıkterdiń ishke kirýine jol bermeıtin qorǵanys qabyqtaryn salýǵa qabiletti. Bakterıalar sonymen qatar genetıkalyq aqparat almasyp, bir-birine antıbıotıkterden qorǵanys genderin konúgasıa dep atalatyn proses arqyly bere alady. Biraq bakterıalar antıbıotıkke sezimtal bolmaǵan kezde ony antıbıotıkke tózimdilik dep ataıdy. Bakterıalardyń arasynda antıbıotıkterge osyndaı tózimdilikke ıe bolatyndar jıi kezdesedi, qolaıly jaǵdaılarda olar organızmde taralýy múmkin, bul antıbıotıkterdiń áserine jaýap bermeıtin ınfeksıany týdyrady», – dep túsindirdi spıker.
Onyń aıtýynsha, adamdar antıbıotıkterdi jónsiz qabyldaı bastaǵanda, olar qorǵaýy joq bakterıalardy eriksiz joıady, biraq olardyń kóbeıýine múmkindik beretin ımýnıtettiń bir túrin damytqandardy ǵana qaldyrady. Bolashaqta bul qorǵanys genin basqa qaýipti jáne juqpaly bakterıalarǵa berýge bolady. Keıde bir bakterıa ártúrli antıbıotıkterge tózimdilikke ıe bolady jáne ony joıý odan da qıyn bolady. Antıbıotıkke tózimdilik jıiliginiń artýyn álemniń barlyq derlik elderiniń dárigerleri men ǵalymdary atap ótýde.
«Keıde aýrýhanalarǵa túsken naýqastar negizgi aýrýdyń saldarynan emes, aýrýhana qabyrǵalarynda juqtyratyn óte tózimdi bakterıalardyń saldarynan óledi. DDU antıbıotıkke qarsy kúresti óziniń basym mindetteriniń biri dep jarıalady. Ǵalymdar bakterıalar jańa antıbıotıkterdi damytqannan góri dári-dármekterge tez qarsy tura alady dep qorqady. Biraq dárihana sórelerine jetpes buryn, barlyq preparattar kóptegen zertteýler men synaqtardan ótýi kerek. Jańa antıbıotıkterdi tabý jáne damytý prosesi ondaǵan jyldarǵa sozylýy múmkin jáne bakterıalar ár 20 mınýt saıyn kóbeıedi, sondyqtan antıbıotıkterdi qabyldaýǵa jaýapkershilikpen qaraýymyz kerek. Olardy tek dárigerdiń nusqaýy boıynsha satyp alý kerek, kórsetilgen dozany, dári-dármektiń jıiligi men uzaqtyǵyn qatań saqtaý kerek. Dárigerden sizge antıbıotıkter taǵaıyndaýdy talap etpeńiz», – dep túıindedi Almaz Sharman.