Aqylbaı SAPAROV, «QazaqGaz Aimaq» AQ Almaty óndiristik fılıalynyń dırektory:
2023 jyly Almatyda QQS-syz 447 mln teńgege 22 nysandy gazdandyrý jumysy júrgizildi. Jalpy uzyndyǵy 21 km gaz qubyry salyndy («Shuǵyla», «Maıak», «Shańyraq», «Qarasý», «Rahat-Mádenıet», «Altyn besik», «Kólsaı», «Alataý», «Jas qanat», «Pervomaıka» shaǵynaýdandary men «Alma», «Ýıýt», t.b. baý-baqsha seriktestikteri). Gazdandyrýdyń basty sebebi – Alataý, Túrksib, Medeý men Almatynyń basqa da aýdandarynda qurylystyń joǵary qarqynyna baılanysty «aq daqtar» dep atalatyn jerlerdiń paıda bolýy. Jańadan salynǵan gaz qubyrlarynyń jalpy uzyndyǵy 21 shaqyrymdy qurady. 500-ge jýyq turǵyn úıge gaz taratý qubyrlaryna qosylý múmkindigi qarastyrylǵan.
Gazdy gaz taratý qubyrlaryna bastapqy jiberý jeke turǵyn úıler daıyn bolǵan kezde júzege asyrylady. Demek, jobasy bar turǵyn úıler, qurylys-montaj jumystary aıaqtalyp, qabyldaý sharalary júrgizildi. Osylaısha Almaty qalasyn gazdandyrýdyń jalpy deńgeıi 99,2%-dan 99,3%-ǵa deıin artady. Byltyr Almaty qalasynda (Túrksib, Jetisý, Medeý, Almaly, Bostandyq, Naýryzbaı, Alataý, Áýezov aýdandary) gaz qubyrlaryn qaıta qurýda jalpy uzyndyǵy – 26,9 km orta jáne tómen qysymdy jelilerdiń gaz taratý qubyrlarynyń qaıta jańartý jumystary aıaqtaldy.
Jerasty gaz qubyrlarynyń ýchaskelerin aýystyrý jáne rekonstrýksıalaý boıynsha sharalar jerasty gaz qubyrlaryn odan ári paıdalaný merzimin uzartýy múmkin. Joǵaryda atalǵan nysan úshin paıdalaný merzimin ulǵaıtýmen qatar, ótkizý qabiletin arttyrýǵa múmkindik beretin gaz qubyrynyń dıametrin ulǵaıtý josparlanýda. Sondaı-aq, qoldanystaǵy tutynýshylarǵa turaqty gaz qysymyn qamtamasyz etildi. Osy obektiler qyzmet kórsetý aımaǵyndaǵy abonentter úzdiksiz jáne qaýipsiz gazben jabdyqtaldy.
SHGRP rekonstrýksıalaý – SHGRP jabdyǵy 10 birlik kóleminde anaǵurlym jańartylǵan jabdyqtarǵa aýystyryldy. Munyń negizgi áseri qoldanystaǵy tutynýshylardy gazben jabdyqtaý júıesindegi qajetti gaz qysymymen qamtamasyz etý jáne qosymsha tutynýshylardy qosýdy da qamtamasyz ete alatyn gaz retteý qondyrǵylarynyń qýatyn arttyrý. 16 EX stansıasy ornatyldy. Bul sharalar jerasty qubyrlaryn qorǵaý úshin júrgizildi. Metal gaz qubyrlary men olardyń oqshaýlaǵysh jabynyn saqtaýǵa úles qosady. Bul jaǵdaı jerasty gaz qubyrlarynyń paıdalaný merzimin arttyrýga múmkindik beredi. Bıylǵy josparda orta jáne tómen qysymdy jelilerdiń gaz taratý qubyrlary 31,7 km qaıta qurylady. SHGRP qaıta qurý – 11 birlik, ESQ qaıta qurý – 13 birlik.