Koronavırýs aýrýyn tumaýdan ajyratý óte mańyzdy, óıtkeni densaýlyqqa qaýip tóndiredi jáne bul aýrýlardy emdeý taktıkasy ártúrli. Sýyq tıý mezgili qarsańynda Almaty qalasynyń №8 emhanasynyń bas dárigeri Farıda Aǵybaeva osy ınfeksıalardyń negizgi belgileri týraly eske saldy, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz
Farıda Aǵybaeva Almatyda koronavırýstyq ınfeksıanyń jańa nusqalarynyń aınalymy jalǵasyp jatqanyn, bul rette salqyndaý kezinde JRVI men tumaýdyń kelý qaýpi joǵary ekenin atap ótti.
«Tumaý da, koronavırýs ta ótkir juqpaly aýrýlar. Tumaý dene temperatýrasynyń kúrt joǵarylaýy, jótel, bas aýrýy, bulshyq et jáne býyn aýrýlary, álsizdik, murynnyń aǵýy sıaqty belgilerdiń ótkir damýymen sıpattalady jáne 2-den 7 kúnge deıin sozylady. Alaıda, tumaý ınfeksıasy keıde aýyr aýrýdy týdyrýy múmkin, ásirese, qarttar, júkti áıelder, balalar arasynda. Sondyqtan koronavırýsty nemese tumaýdy birden ajyratý múmkin emes», - dedi Farıda Aǵybaeva.
Onyń ústine, tumaý da, COVID-19 da dertine uqsas – sımptomsyz nemese jeńil júredi, aýyryp júrip, artynan asqynǵan soń ólimge ákelýi múmkin.
«Tumaýdy jaı dert dep oılaýǵa bolmaıdy. Bul jaǵdaıda koronavırýs zıandy. Eki vırýstyń da belgileri uqsas bolǵanymen, kem degende bastapqy kezeńde aýyr jáne krıtıkalyq jaǵdaılardyń úlesi de ártúrli: COVID-19 kezinde olar tumaýǵa qaraǵanda kóp», - deıdi Farıda Aǵybaeva.
Mysaly, tumaý vırýsy juqtyrǵan kezden kóbeıip, ózin tez kórsete bastaıdy. Ortasha alǵanda, ınkýbasıalyq kezeń (ınfeksıadan alǵashqy belgilerdiń bastalýyna deıingi ýaqyt) birneshe saǵattan 1-2 kúnge deıin. Tumaýratqan naýqas basqalarǵa juqpaly bolyp tabylady, negizinen aýrýdyń alǵashqy 3-5 kúninde.
COVID-19 ınkýbasıalyq kezeńi uzaǵyraq, 4-ten 6 kúnge deıin, biraq qysqa nemese uzaǵyraq bolýy múmkin. Sondyqtan epıdemıologtar naýqastarǵa da, saý adamdarǵa da betperde kıýin talap etedi.
№8 qalalyq emhananyń bas dárigeri ıisti sezinbeý koronavırýstyń negizgi sımptomy degen pikir qate ekenin aıtty.
«Iisti sezinbeý - bul nazar aýdaratyn sımptom. Alaıda, bul barlyq adamdarda bola bermeıdi jáne dıagnoz qoıýǵa negiz bermeıdi. Dámi men ıisi joǵaldy ma, joq pa — mańyzdy emes. Eger qyzba nemese jalpy álsizdik sezimi sıaqty belgiler paıda bolsa, dereý dárigermen keńesý kerek. Dáriger aýrýdyń belgileri men epıdemıologıalyq anamnezdi eskere otyryp, COVID-19 bar-joǵyna zerthanalyq zertteý taǵaıyndaıdy», - dep tolyqtyrdy Farıda Aǵybaeva.
Sózin qorytyndylaı kele, Farıda Aǵybaeva qorǵanys sharalary barlyq respıratorlyq ınfeksıalarǵa, onyń ishinde koronavırýsqa da ortaq ekenin atap ótti. Maskalardy qoldaný jáne gıgıenany saqtaý qajet, al epıdemıologıalyq kóterilý kezinde adamdar kóp jınalatyn jerlerden aýlaq bolý kerek.
«Eń bastysy, koronavırýstyq ınfeksıa men tumaýǵa qarsy ekpe alý qajet. Vaksına aýyr aǵymnyń jáne eki aýrýdyń qaýpin azaıtýǵa kómektesedi. Ekpe alǵan soń, ózińdi de, jaqyndaryńdy da qorǵaı alasyń ári úlken jaýapkershilik tanytasyń», - dedi emhananyń bas dárigeri.