Kóptegen halyqtar bul gúlde sıqyrlyq qasıetter bar dep sanaıdy
Bas botanıkalyq baqta ádemi nımfeıalar (sý lalalgúlderi) gúldeı bastady, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Almaty botanıkalyq baǵynyń málimetinshe, gúl halyq arasynda «sý perisi», «sý kóknári», «sý lalagúli» dep atalady.
Nımfeıa nemese Sý lalagúli (lat. Nymphaéa) – Nymphaeaceae tuqymdasyna jatatyn sý ósimdikteriniń túri. Nımfeıa - uzyn sabaqty jáne tamyry jaqsy damyǵan, laı men sý qabatynyń astynda ornalasqan kópjyldyq ósimdik.
Nımfeıalar sýda myqty tamyrly óskinder arqyly ustalyp turady.
Japyraqtary qara-jasyl tústi, tyǵyz plasına túrinde bolady, kólemi 25 -35 sm arasynda.
Gúldeý merzimi aıaz túskenge deıin sozylýy múmkin, al jeke gúldiń ózi 3-4 kún ǵana ómir súredi. Keshke gúl japyraqshalary jabylyp, gúl shoǵyry qysqarady jáne gúl sý astyna batady. Tańerteń keri proses júredi.
Kúlte 4 gúl tostaǵanshasynyń jeke japyraǵynan turady, biraq qanyqqan túsimen erekshelenedi. Olardyń artynda birneshe qatarda súıir sheti bar sopaqsha úlken japyraqshalar ornalasqan. Japyraqshalardyń túsi aq, kilegeı, qyzǵylt nemese qyzyl bolýy múmkin.
«Nımfeıa ósimdigine qatysty ártúrli ańyzdar kóp. Solardyń birinde aq nımfeıanyń Gerkýleske jaýapsyz mahabbaty saldarynan sý gúline aınalyp ketkeni aıtylady. Kóptegen halyqtar bul gúlde sıqyrlyq qasıetter bar dep sanaıdy. Jazdyń ortasynda sý lalagúliniń gúlderi sý perisine aınalady degen senim bolǵan. Sondyqtan bul mezgilde sýǵa túsýge tyıym salynǵan. Nımfeıanyń tamyryn krahmal daıyndaý úshin paıdalanady. Sý lalagúliniń qýyrylǵan tuqymdary kofeni almastyra alady, sebebi onyń quramynda alkaloıdtar bolady. Tamyrynda sýda shirýge jol bermeıtin tanınder bar. Olar bylǵary ónerkásibinde teri ıleý úshin, matalardy qońyr jáne qara túske boıaý úshin qoldanylady», - dep habarlady Almaty botanıkalyq baǵy.