Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń alańynda taýar belgilerin paıdalanýǵa arnalǵan brıfıń ótti.
Almaty qalasynyń Ádilet departamentiniń baspasóz hatshysy Almas Bekbotaev zıatkerlik menshik obektileri men taýar belgilerin tirkeý jáne qaıta tirkeý, avtorlyq quqyq buzylǵan kezde artylatyn jaýapkershilik máselelerin túsindirdi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Spıkerdiń aıtýynsha, zıatkerlik menshikti qorǵaý máseleleri qazirgi ýaqytta óte mańyzdy, óıtkeni kontrafaktilik ónimderdiń, «sur ımporttyń» taralýyna baılanysty tutynýshylar arasynda eń tanymal jáne suranysqa ıe taýarlardy óndirýge mamandandyrylǵan kásipkerlik pen ekonomıkanyń barlyq salalaryna qaýip tónip tur, mysaly, turmystyq hımıa, jýǵysh zattar, kólik bólshekteri, uıaly baılanys jáne elektronıka quraldary, álemdik brendterdiń kıimderi, saǵattar jáne t.b.
Taýar belgileri Qazaqstanda osy saladaǵy zańnama normalaryna, atap aıtqanda, QR «Taýar belgileri, qyzmet kórsetý belgileri, geografıalyq nusqamalar jáne taýarlar shyǵarylǵan jerlerdiń ataýlary týraly» zańyna (budan ári - Zań) jáne birqatar halyqaralyq kelisimderge sáıkes tirkeletin eń qyzyqty zıatkerlik menshik obektileriniń biri bolyp tabylady.
Qazaqstan Respýblıkasy Ádilet mınıstrliginiń Ulttyq zıatkerlik menshik ınstıtýty - taýar belgisin tirkeýdiń ýákiletti organy.
«Taýar belgisin tirkeý úshin ótinimdi rásimdep, ony QR ÁM «UZMI» RMK-ǵa berý qajet. Siz taýar tańbasyn tirkeýge ótinimdi mynadaı tásildermen berýge quqylysyz: kazpatent.kz. saıtyndaǵy jeke kabınet arqyly; Qazaqstan Respýblıkasynyń elektrondyq úkimet portaly arqyly – www.egov.kz», - dep habarlady A.Bekbotaev.
Aýmaqtyq ádilet organdary kásipkerlik qyzmetti zańsyz jolmen aınalysatyn adamdardan, eń aldymen, quqyq ıeleriniń, adal bıznesmenderdiń qoldanystaǵy zańdary men quqyqtaryn, tirkelgen taýar belgilerin zańsyz paıdalanýdyń jolyn kesý bóliginde taýar belgilerine quqyqtardy qorǵaýmen aınalysady.
«Saýda belgileriniń ártúrliligi barlyǵyna jaqsy belgili, degenmen barlyq kásipkerler men adamdar taýar belgisin alýdyń, tirkeýdiń, saqtaýdyń zańdy jáne qarjylyq-ekonomıkalyq saldaryn, sondaı-aq "bóten" belgini zańsyz paıdalanýdy túsinbeıdi. Taýar belgisi tutynýshyǵa qajetti ónimdi tańdaý jáne satyp alý kezinde negizgi nusqaýlyq retinde qyzmet etedi, óıtkeni belgi belgili bir sapa deńgeıimen, onyń beriktigimen, burmalanýymen jáne t. b. baılanysty. Taýar belgisiniń taǵy bir fýnksıasy - taýar óndirýshilerge óz ónimderin naryqta «tanýǵa», marketıńtik zertteýlerdi uıymdastyrýǵa, t.b. múmkindik berý», - dep jalǵastyrdy Almaty qalasy Ádilet departamentiniń resmı ókili.
Sonymen qatar, taýar belgisi taýardyń jalǵandyǵyn ajyratýǵa múmkindik beredi. Ókinishke oraı, búgingi tańda taýar belgisiniń barlyq atalǵan fýnksıalary qazirgi naryq jaǵdaıynda álsiz «jumys isteıdi» jáne kóbinese qarama-qarsy maqsatta qoldanylady.
Osyǵan súıene otyryp, taýar belgilerin quqyqtyq qorǵaý óndirýshilerdiń ǵana emes, tutynýshylardyń da múddelerin qorǵaıtynyn atap ótken jón.
Almaty qalasy Ádilet departamentiniń qyzmetine jeke jáne zańdy tulǵalardyń taýar tańbasyn, qyzmet kórsetý belgisin, taýar shyǵarylǵan jerdiń ataýyn nemese fırmalyq ataýdy paıdalanýdyń zańdylyǵyna (zańdylyǵyna) tekserý kiredi, ony zıatkerlik menshik quqyǵy bólimi júzege asyrady.
Zańǵa sáıkes, zıatkerlik menshik salasyndaǵy baqylaý (taýar tańbalaryn zańsyz paıdalanýǵa) ádilet organdaryna júkteledi jáne tekserý nysanynda júzege asyrylady.
Tekserýlerdi júzege asyrý Qazaqstan Respýblıkasynyń Kásipkerlik kodeksiniń talaptary men normalarymen, sondaı-aq QR «Ákimshilik quqyqbuzýshylyq týraly» kodeksimen rettelgen.
Ádilet organdary zıatkerlik menshik salasyndaǵy quqyq buzýshylyqtardyń jolyn kesý boıynsha úlken jumys júrgizýde.
Moratorıı engizilgen, ıaǵnı, 2019 jylǵa deıin departament 49 tekserýdi júzege asyrdy, onyń barysynda 47 quqyq buzýshylyq anyqtaldy. Salynǵan aıyppul somasy 3 mln. 458 myń 770 teńgeni qurady. Zańsyz aınalymnan jalpy somasy 5 mln. 803 myń 030 teńgeni quraıtyn 22 516 birlik kontrafaktilik ónim alyndy.
Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń 26.12.2019 jylǵy №229 Jarlyǵyna sáıkes, ortalyq memlekettik jáne jergilikti atqarýshy organdardyń shaǵyn kásipkerlik sýbektilerine, onyń ishinde mıkrokásipkerlik sýbektilerine barý arqyly tekserýler men profılaktıkalyq baqylaý jáne qadaǵalaý júrgizýine 2020 jylǵy 1 qańtardan bastap 2023 jylǵy 1 qańtarǵa deıin moratorıı engizildi.
2020-2022 jyldary aralyǵynda Almaty qalasy Ádilet departamenti jeke jáne zańdy tulǵalardyń ótinishteri boıynsha «L.O.L.SURPRISE», «SAMSUNG», «Greenfield», «Penoplex/Penopleks», «LIQUIMOLY», «Moskovskaya» taýar tańbalaryn zańsyz paıdalaný faktisi negizinde orta jáne iri kásipkerlik sýbektilerine qatysty 7 kezekten tys tekserý júrgizdi.
Zańsyz aınalymnan jalpy somasy 2 638 540 teńgeni quraıtyn 2017 birlik ónim tárkilendi jáne joıyldy. Kináli tulǵalar ákimshilik jaýapkershilikke tartylyp, jalpy somasy 920 218 teńge aıyppul salyndy.
Departament anyqtaǵan quqyq buzýshylyqtardyń negizgi obektileri turmystyq hımıa, kontrasepsıa quraldary, alkogól ónimderi, kıim-keshek jáne álemge áıgili óndirýshilerdiń taýar belgilerimen belgilengen avtomobıl bólshekterinen bastap keńinen tutynylatyn taýarlar bolyp tabylady.
Atalǵan obektilerdi zańsyz paıdalanǵany úshin jeke tulǵalarǵa – jıyrma, shaǵyn kásipkerlik sýbektilerine – otyz, orta kásipkerlik sýbektilerine – qyryq, iri kásipkerlik sýbektilerine-seksen aılyq eseptik kórsetkish mólsherinde aıyppul salynyp, taýar belgisiniń, belginiń zańsyz beınesi bar taýarlar tárkilenip, joıylady.
Taýar tańbasyn zańsyz paıdalaný arqyly zańdy quqyqtar buzylǵan jaǵdaıda, ádilet organdaryna tıisti ótinishpen júginýge bolady.