Ǵalymdar qazaq tiliniń etımologıalyq sózdigin jasaýdy sóz etti
Almatyda «Tarıhı leksıkologıa jáne salystyrmaly-tarıhı zertteýler» atty halyqaralyq ǵylymı jıyn ótti, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Baq.kz-ke silteme jasap.
İs-sharaǵa leksıkolog ǵalymdary qatysty.
Túrkıa men Qazaqstannyń belgili til mamandary, atap aıtqanda Berikbaı Saǵyndyquly, Zekı Kaımaz, Jamal Mankeeva, Hýlıa Kasapoǵlý Chengel, Gúlbaný Qosymova, Maǵrıpa Eskeeva, Aıabek Baınıazov, Erjan Petek sekildi zertteýshiler túrki tilderi men kóne eskerkishteriniń tildik materıaldaryn salystyryp, zertteý jasaýdyń mańyzdylyǵyna toqtaldy.
Ǵalymdar qazaq tiliniń úlken etımologıalyq sózdigin jasaýdyń alǵysharttary men prınsıpterin atap, sózderdiń tórkini jóninde tujyrymdaryn ortaǵa qoıdy. Ǵylymı konferensıany belgili lıngvıs, leksıkolog ǵalym Sherýbaı Qurmanbaıuly júrgizdi.
«Tarıhı leksıkologıa jáne salystyrmaly-tarıhı zertteýler» atty halyqaralyq ǵylymı jıyndy uıymdastyrýshy uıymdardyń basshylary ashty. Túrik ǵalymdar qazaq zertteýshilermen ortaq ǵylymı jobalar jasap, eki eldiń arasynda tek stýdent almasý ǵana emes, eki jaqty oqytýshy almasý prosesi júrip jatyr.
Tokat memlekettik Gazıosmanpasha ýnıversıtetiniń prorektory Kýbýlaı Ózıer de túrki álemine ystyq qaraıtynyn, Orta Azıa elderimen tyǵyz baılanys ornatyp, oqytýshylardy tájirıbe almasýǵa shaqyryp, stýdentterdiń oqýǵa kelip jatqanyn zor qýanyshpen habarlady. Kelesi jylǵy bul konferensıany Tokat qalasynda ótkizetinin de jetkizdi.
Túrkıa memlekettik Túrik tili ınstıtýtynyń basshysy Gúrer Gúlsevın tarıhı-salystyrmaly jumystar sonaý on birinshi ǵasyrda Mahmud Qashqarıdan bastalǵanyn naqty mysaldarmen dáleldep, bul jumystardyń osy kúnderge deıin úzilmeı kele jatqanyn baıandady.
Halyqaralyq konferensıa aıasynda jas zertteýshi, túrkolog Márlen Ádilovtiń Atatúrk qurǵan «Túrik tili» qoǵamynda shyqqan «Qazaq maqal-mátelderi men turaqty tirkesterindegi eskilikter (pasıv elementter)» atty túrikshe eńbeginiń tanystyrylymy ótti.
Kitapta qazaq tilindegi turaqty tirkester, maqal-mátelder quramyndaǵy maǵynasy jeke turǵanda túsiniksiz ári turaqty tirkesterden tys qoldanylmaıtyn elementterdi kóne, orta ǵasyr túrki jazba eskertkishteri jáne qazirgi túrki tilderi materıaldary negizinde zertteldi. Osylaısha kitapta 365 eskiliktiń maǵynasy túrki tilderi derekteri negizinde túsindirilip berilgen.