Forým jumysyna 170-ten asa dáriger qatysty
23-24 aqpan kúnderi Sırek kezdesetin aýrýlar kúni aıasynda «Orfandyq aýrýlardy dıagnostıkalaý men emdeýdiń zamanaýı tásilderi» atty onlaın-forým ótti, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Halyqaralyq forýmnyń basty maqsaty – orfandyq aýrýlardy erte dıagnostıkalaý, aldyn alý jáne emdeý salasynda tájirıbe almasýdy damytý, dárigerler, pasıentter qaýymdastyǵy jáne halyq arasynda sırek kezdesetin aýrýlar týraly habardarlyqty arttyrý.
İs-sharanyń uıymdastyrýshylary: Orfandyq aýrýlarmen aýyratyn naýqastarǵa kómek kórsetý qaýymdastyǵy men Pedıatrıa jáne balalar hırýrgıasy ǵylymı ortalyǵy.
Forým jumysyna 170-ten asa dárigerler: Qazaqstannyń barlyq aımaqtarynan jáne sheteldiń bilikti mamandary, Qazaqstan Respýblıkasy Densaýlyq saqtaý mınıstrligi men «Qazaqstan halqyna» Qoǵamdyq qorynyń ókilderi, sırek aýrýlar jónindegi úılestirýshiler, ǵylymı ınstıtýttardyń jetekshi mamandary men basshylary, sondaı-aq medısınalyq JOO profesorlary qatysty.
Halyqaralyq konferensıa Qazaqstan Respýblıkasynyń Densaýlyq saqtaý vıse-mınıstri Vácheslav Dýdnıktiń, «Qazaqstan halqyna» QQ basqarýshy dırektory Sofıa Aısaǵalıevanyń, Pedıatrıa jáne balalar hırýrgıasy ǵylymı ortalyǵynyń basqarma tóraǵasy Abaı Qusaıynovtyń jáne Orfandyq aýrýlarmen aýyratyn naýqastarǵa kómek kórsetý qaýymdastyǵynyń tóraıymy Baqyt Baıǵalıevanyń alǵy sózimen ashyldy.
Densaýlyq saqtaý vıse-mınıstri Vácheslav Dýdnık óziniń alǵy sózinde Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń orfandyq aýrýlarmen aýyratyn naýqas balalarǵa medısınalyq kómek kórsetý sapasyn arttyrýǵa baǵyttalǵan birqatar mańyzdy bastamalaryn atap ótti.
«Pedıatrıa jáne balalar hırýrgıasy ǵylymı ortalyǵy 2017 jyly Densaýlyq saqtaý mınıstriniń buıryǵymen sırek kezdesetin aýrýlardy úılestirý ortalyǵy bolyp belgilendi. Bizdiń ortalyqta barlyq onkologıalyq jáne gematologıalyq aýrýlar, mýkovısıdoz, Goshe aýrýy, qan uıýynyń buzylystary, birinshilik ımmýntapshylyǵy, mýkopolısaharıdoz sıaqty sırek kezdesetin aýrýlary bar naýqastarǵa dıagnostıkalaý, emdeý, dınamıkalyq baqylaý júrgiziledi. Elimizdiń barlyq aımaǵynda respýblıkalyq úılestirýshiler qyzmet jasaıdy. Sırek aýrýlarǵa shaldyqqan naýqastardy dıagnostıkalaý jáne emdeý boıynsha óńirlerge negizgi uıymdastyrýshylyq, ádistemelik, konsýltatıvtik jáne praktıkalyq kómek kórsetetin bizdiń ortalyqtyń dárigerleri. 2017 jyly Pedıatrıa ortalyǵynda Qoǵamdyq keńes qurylyp, onyń quramyna kóptegen qoǵamdyq jáne pasıenttik uıymdardyń ókilderi kirdi. Osy Qoǵamdyq qordaǵy jumys barlyq uıym ókilderin Qaýymdastyqqa biriktirýge sebep boldy. 2022 jyldan bastap Pedıatrıa ortalyǵy «Qazaqstan halqyna» Qoǵamdyq qorymen birlesip sırek kezdesetin aýrýlarǵa shaldyqqan balalarǵa tıimdi, qymbat dárilermen qamtamasyz etý boıynsha birlesken jumysty bastady», dedi alǵy sózinde Pedıatrıa jáne balalar hırýrgıasy ǵylymı ortalyǵynyń basqarma tóraǵasy Abaı Qusaıynov.
Búkil álemde sırek kezdesetin aýrýlary bar balalardy dıagnostıkalaý, emdeý jáne ońaltý máselelerine kóp kóńil bólinedi. Búgingi tańda sırek kezdesetin aýrýlardyń 7 myńnan astam túri belgili. Árbir el orfandyq aýrýǵa qatysty óz krıterıılerin belgileıdi jáne ár el sırek kezdesetin aýrýlarmen aýyratyn naýqastarǵa medısınalyq kómek kórsetý jolyn jáne kútim kórsetýdiń ózindik ádisin anyqtaıdy. Búkil álemde qoǵamdyq qorlar men pasıenttik uıymdar orfanetıka salasyn damytýdyń negizgi qozǵaýshy kúshi jáne bastamashysy bolyp tabylady. Bul forým da Orfandyq aýrýlarmen aýyratyn naýqastarǵa kómek kórsetý qaýymdastyǵynyń bastamasymen uıymdastyryldy.
Búgingi tańda orfandyq aýrýlardyń resmı tiziminde 66 nozologıa bar. Orfandyq dep 100 000 halyqqa shaqqanda taralýy 50 jaǵdaıdan az bolsa aýrý retinde sanalady. 2023 jylǵy 1 qańtardaǵy «Dıspanserlik naýqastyń elektrondy tirkelimi» aqparattyq júıesiniń málimeti boıynsha 13 myńnan astam bala túrli beıindegi mamandardyń dınamıkalyq baqylaýynda tur.
Eki kúnge jalǵasqan forýmda orfandyq aýrýlardyń ártúrli máseleleri boıynsha 29 baıandama tyńdaldy. Onyń ishinde Qazaqstan, Reseı, Túrkıa jáne Ulybrıtanıa ǵylymı ortalyqtary men ýnıversıtetteriniń, sonymen qatar ártúrli medısınalyq uıym mamandarynyń baıandamalary boldy. Forýmǵa qatysýshylarǵa sırek kezdesetin aýrýlary bar balalarǵa medısınalyq kómek kórsetýdi uıymdastyrý, sondaı-aq dıagnostıkanyń máseleleri men baǵyttary, ınovasıalyq terapıanyń prınsıpteri men ádisteri, sırek aýrýlarǵa shaldyqqan balalardy ońaltý týraly aqparattar berildi. Sondaı-aq, basqosýda keıbir aýrýlardyń genetıkalyq dıagnostıkasynyń perspektıvalary men problemalary talqylandy.
Mazmundy baıandamalardyń arqasynda jáne árbir forýmǵa qatysýshynyń jeke qyzyǵýshylyǵynyń arqasynda medısına qaýymynyń erekshe balalar týraly habardarlyǵy artty, bul óz kezeginde sırek kezdesetin aýrýlardy erte dıagnostıkalaý men der kezinde emdeýdi jaqsartýǵa yqpal eteri sózsiz.