Almatyda qala ákimi Erbolat Dosaevtyń tapsyrmasy boıynsha jumsaq ári «qalqymaly» káriz lúkteri ornatylýda. Qazirgi ýaqytta osyndaı 943 lúk qoıyldy, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Jumsaq lúkterdiń jobasy aýdandyq ákimdikter men komýnaldyq qyzmetterdiń (545) kúshimen joldardy aǵymdaǵy jóndeý, sondaı-aq Almaty qalalyq mobıldilik basqarmasynyń magıstraldyq kóshelerdi ortasha jóndeýi (398) aıasynda iske asyryldy.
Dızaın káriz jelisiniń aınalasyndaǵy asfált jabyndaryn saqtaýǵa jáne avtokólik júrgizýshileriniń jaıly qozǵalýyna arnalǵan.
Bul lúkterdi qalalyq mobıldilik basqarmasy 2022 jyly Dostyq, Nazarbaev, Abaı dańǵyldary men Qabanbaı batyr kóshelerinde tájirıbe retinde ornatyldy. Jol jóndeýshilerdiń baqylaýyna sáıkes jumsaq lúkter kólik quraldarynyń qoldanystaǵy júktemelerine oń áser etip, ózderiniń beriktigin saqtaıtyndyǵyn kórsetti. Jol jabynynyń paıdalaný sapasyn jaqsartý úshin mundaı lúkter kólik qozǵalysy kóp kóshelerde (Raıymbek, Tóle bı, Shalápın, Dýlatı, Navoı, Qaldaıaqov, Shevchenko, Qurmanǵazy, Qabanbaı batyr, Maılın, Bekmahanov, Súıinbaı jáne t.b.) paıdalanyldy.
Jalpy, Almatynyń joldary men trotýarlarynda sý arnasy, jylý, gaz jáne telefon jelileri sıaqty túrli kásiporyndarǵa tıesili 40 myńnan astam káriz lúkteri ornatyldy. Degenmen, káriz lúkteri jıi urlanady. Osy jyldyń basynan beri 500-ge jýyq lúk urlanǵan. Sondyqtan árbir qalalyq kásiporyn óz qyzmetindegi barlyq lúkterdi qadaǵalaıdy, óıtkeni ashyq nemese zaqymdalǵan lúkter turǵyndarǵa qaýip tóndirýi múmkin.
Eske salsaq, 2023 jylǵy 22 maýsymda OKQ brıfıńinde megapolıs basshysy qalanyń 6 shaǵyn aýdanynda 25 km jańa jol salý jáne polımerlik qospalardy paıdalana otyryp 200 km ortasha jóndeý júrgizý josparlary týraly habarlaǵan edi. Osy jumystar aıasynda mehanıkalyq jáne temperatýralyq júktemelerge tótep bere alatyn 8 myń «qalqymaly» lúkter ornatylady. Jańa tehnologıalardy paıdalaný joldardy ortasha jóndeýdi júrgizý merzimin 5 jyldan 10 jylǵa deıin ulǵaıtýǵa múmkindik beredi.
Jumsaq lúk káriz jelileriniń tirek saqınalaryna bekitilmeıdi, bul qonstrýksıa júktemesin 50%-ǵa tómendetedi jáne temirbeton elementteri júktemelerin turaqtandyrady. Sonymen qatar, temperatýra ózgergen kezde lúktiń astyndaǵy jol tósemi burynǵy qalpyn saqtaıdy. Qalqymaly korpýsy bar lúkter asfáltpen birge qozǵalady. Bul jeliniń, jalpy lúktiń de qyzmet etý merzimin edáýir arttyrady.
Anyqtama: qazirgi ýaqytta qalada uzyndyǵy 3 097 km 2746 kóshe bar, onyń ishinde 69 magıstraldy kóshe, uzyndyǵy 130 km. qazirgi ýaqytta qalanyń kóshe-jol jelisinde shamamen 40 119 birlik jáne 21 000 birlik jańbyr qabyldaǵysh bar.