Almaty haıýanattar baǵy – bul tek ekzotıkalyq janýarlardy tamashalaıtyn oryn emes, bul – Jer planetasynyń bıologıalyq alýantúrliligin saqtaýǵa baǵyttalǵan ǵylymı ortalyq. Bul týraly Aqshamnews.kz saıty habarlaıdy.
Zoobaq Eýropanyń sırek kezdesetin janýarlardy qorǵaý baǵdarlamasyna (EEP – European Endangered Species Programme) qatysý arqyly janýarlar áleminiń gendik qoryn saqtaý men kóbeıtýge úles qosyp keledi. Almaty zoobaǵy búginde Qazaqstandaǵy ǵana emes, búkil Ortalyq Azıadaǵy eń belsendi tabıǵat qorǵaý mekemeleriniń biri retinde tanylyp otyr.
Sırek janýarlarǵa arnalǵan erekshe jaǵdaılar
Almaty haıýanattar baǵynda qazirgi tańda EEP baǵdarlamasyna qatysýshy birneshe sırek janýar túrleri mekendeıdi. Olar:
- Ýrman men Tasha – bul iri jyrtqysh jolbarystar juby haıýanattar baǵynda erekshe kútimmen ustalýda. Olardyń kóbeıýi – tabıǵı túrdiń saqtalýy úshin asa mańyzdy. Ár týǵan tóli – tutas túr úshin qundy úles.
- Pýrga – aq aıý, Arktıkanyń joıylyp bara jatqan ókili. Bul janýar zoobaqtaǵy klımattyq jáne fızıologıalyq jaǵdaılarǵa beıimdelgen, arnaıy zertteý nysany retinde qarastyrylady.
- Lao men Arýjan – alyp pilder juby. Pilderdiń ómir súrý jaǵdaıy men urpaq qaldyrý prosesi erekshe baqylaýda.
- Aqıyq búrkit – Qazaqstannyń ulttyq sımvoldarynyń biri sanalatyn bul sırek qus túri haıýanattar baǵynyń qoldaýymen kóbeıip keledi.
- Mysyq lemýrlar – erekshe qurylymdy maımyldar. Olar zoobaqta tabıǵı mekendeý ortasyna jaqyn ortada ósip, jańa urpaq ákelýde.
- Djambo, Lottı jáne Glorıa – sýsıyrlar otbasy. Bul janýarlar tikeleı Almaty zoobaǵynda dúnıege kelgen jáne olar qazir elimizdegi eń tanymal ári súıikti janýarlar qatarynda.
Ǵylymı ortalyq retindegi mańyzy
Almaty haıýanattar baǵy tek janýarlardy ustaýmen shektelmeıdi. Munda bıologıalyq zertteýler júrgiziledi, tabıǵı túrlerdiń ekojúıege beıimdelýi zerttelip, ǵylymı jobalar júzege asady. Zoobaq túrli halyqaralyq uıymdarmen yntymaqtastyq ornatyp, jahandyq bıotúrlilikti saqtaý isinde belsendi ról atqarady.
Zoobaqtaǵy ǵylymı toptar sırek janýarlardyń ekologıalyq minez-qulqyn, kóbeıý úrdisterin zerttep, alynǵan málimetterdi álemdik ǵylymı qaýymdastyqpen bólisedi.
Bolashaq urpaq úshin – búgingi jaýapkershilik
Sırek janýarlardy saqtaý – bul qazirgi urpaqtyń bolashaq aldyndaǵy jaýapkershiligi. Almaty haıýanattar baǵy osy mısıanyń mańyzdy bir bóligi retinde áreket etip keledi. Mundaǵy árbir janýar – tabıǵattyń teńdessiz syıy, ári olardy saqtap qalý – adamzattyń paryzy.