Óńirlik komýnıkasıalar qyzmeti alańynda Almaty qalasynyń Psıhıkalyq densaýlyq ortalyǵynyń dırektory Sapar Rahmensheevtiń qatysýymen brıfıń ótti.
Onyń aıtýynsha, elektrondy temekiler men temeki qospalarynyń quramynda suıyqtyq bolady, ol býlanǵan kezde adamǵa qaýip týdyratyn zıandy zattar túziledi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Mamannyń aıtýynsha, esirtki zattarynyń jańa túrleri – shylym qospalary nemese jasyryn zerthanalarda alynǵan sıntetıkalyq esirtkiler táýeldilik pen aǵzaǵa keltiretin zıany jaǵynan geroınnen áldeqashan asyp túsken. Sapar Rahmensheev qazirgi temeki qospalarynyń qaıdan shyqqany shynymen belgisiz ekenin aıtty.
«Bireý mundaı qospalardyń reseptýrasynyń negizgi sany AQSH zerthanalarynda jasalǵan dep sanaıdy, bireý olardyń taralýyna Golandıa men Ulybrıtanıany kinálaıdy, al endi bireýler osyndaı ýly zattardy jappaı jetkizip otyrǵan Qytaı dep esepteıdi. Basty másele – esirtkini tutynýshylardyń negizgi bóligi – jastar, jáne ony tutynýshylar jasy barǵan saıyn «jasaryp» barady. Temeki qospalary nemese spaıstar jastar arasynda jyldam tarap ketti», - dep atap ótti Psıhıkalyq densaýlyq saqtaý ortalyǵynyń dırektory.
Dáriger temeki qospalaryn satýshylar óz ónimderin denege múldem zıansyz hosh ıisti zat retinde tanystyratynyn aıtty. Degenmen, onyń aıtýynsha, temeki qospalarynyń barlyǵynda esirtkilik (elitkish) qasıeti bar, olar fızıkalyq jáne psıhologıalyq táýeldilikti týdyrýy múmkin jasandy jolmen psıhoaktıvti zattardan jasalǵan. Olar sıntetıkalyq kannabınoıdter negizinde jasalady.
«Temeki shegý qospalary mıǵa kádimgi kannabıs (anasha) sıaqty áser etedi, tek on ese kúshti. Olardy paıdalanǵan adam shynaıy ómirmen baılanysyn joǵaltady, onyń ózin-ózi saqtaý túısigi jıi óshiriledi, qozǵalysyn basqarýy buzylady, ol túkke turmaıtyn sózderdi aıtyp, basqalar ony túsinbeıdi degen jeleýmen tez ashýlanady. Psıhozǵa shaldyǵý da jıi ushyrasady», - dep jalǵastyrdy S.Rahmensheev.
ÓKQ spıkeri jastar arasynda keń taraǵan esirki túrlerin - JWH temeki qospalaryn atady (jastar arasyndaǵy tilmen aıtqanda, jospar, djıvık, spaıs,mıks, shóp, kók shóp, kitap, jýrnal, boshkı, palych, qatty, jumsaq, hımıa, plasık,jabysqaq, shıe, shokolad, tútin, t.b.)
Bul zattardy qoldanǵannan keıin energıa, eıforıa, uıqysyzdyq jáne galúsınasıa paıda bolýy múmkin. Esirtkiniń áseri toqtaǵanda, qatty alańdaýshylyq, ólim qorqynyshy, úreı, fobıalar paıda bolady.
«Hımıalyq preparattar ortalyq júıke júıesiniń jasýshalaryn tez buzady, ıntellektke, oılaýǵa, zeıinge, este saqtaýǵa keri áser etedi», - dep jalǵastyrdy dáriger.
"Jasóspirimniń tyıym salynǵan nárseni paıdalanyp jatqanyn taný sonshalyqty qıyn emes, eń bastysy, muqıat bolý kerek", - dep esepteıdi Sapar Rahmensheev. Negizgi belgilerdiń arasynda: qozǵalysyn basqarýdyń buzylýy, kóz qarashyqtarynyń keńeıýi, sóziniń túsiniksiz bolýy, emosıonaldy turǵydan shamadan tys qozý, teriniń qyzarýy nemese, kerisinshe, qatty bozarýy bar. Bas aýrýyna, bir nárseden ekinshi nársege kúrt aýysý, este saqtaý qabiletiniń tómendeýine shaǵymdary kóbeıedi.