Qazaq mádenıeti men tarıhy: Almaty mýzeıleri Eýropa elderin baǵyndyrýda
Majarstan turǵyndary men týrıseri «Qazaqstan kóshpendileri: ótkeni men búgini» atty kórmege erekshe yqylaspen barýda. Kórmeni Almaty qalasy mýzeıler birlestigi majar qypshaqtarynyń astanasy – Karsag qalasynda uıymdastyrdy, dep habarlaıdy aqshamnews.kz
Eýropalyqtar nazaryna 200-den astam eksponat usynyldy, olardyń arasynda uly Abaı Qunanbaıulyna tıesili dombyra, XIII ǵasyrda Almaty aýmaǵynda soǵylǵan kúmis tıyndar (dırhemder), XIII-XX ǵasyrlardaǵy shekelik, alqa, bilezik, syrǵa jáne júzikter syndy dızaıny oıýlarmen ásemdelgen ári kúmisten jasalǵan zergerlik buıymdar, júnnen toqylǵan kilemder, at ábzelderi, mýzykalyq aspaptar jáne qazaq halqynyń tarıhy, mádenıeti men dástúrleri jaıynda syr shertetin turmystyq zattar bar.
Aıta keterligi, qazirgi ýaqytta Majarstan aýmaǵynda Torǵaı dalasynan Eýropaǵa qonys aýdarǵan qypshaq taıpalarynyń urpaqtary turady, sondyqtan bul mádenı is-shara jergilikti halyq arasynda úlken qyzyǵýshylyq týdyrdy. Kórmege kelgen Karsag qalasynyń turǵyndarynyń biri – Shandor Bene óz áserimen bólisti.
«Búgin biz kóptegen eksponatty kórdik, olar eki el arasyndaǵy tereń baılanysty aıqyndaıdy. Bul kórmeni ákelgenderińizge óte qýanyshtymyn, óıtkeni ol ortaq dástúrlerimizdi, qundylyqtarymyzdy jáne mádenıetimizdi kórsetedi. Ásirese jastar qazaqtar men majarlardyń baýyrlas halyqtar ekenin biletin bolady. Bizde Karsag qalasynda at sporty úıirmeleri bar. Balalardy arnaıy sol dástúrlerdi qaıta jańǵyrtý úshin beremiz. Endi osy kórmeniń arqasynda biz jastarǵa tarıhymyzdy aıtyp qana qoımaı, ata-babalarymyzdy baılanystyrǵan ómir saltyn kórsete alamyz», – dedi Karsag qalasynyń turǵyny Shandor Bene.
Kórme 20 qarashaǵa deıin jalǵasady. Ol eki bólimnen turady: birinshi bóliginde qazaq halqynyń dástúri, salty, ádet-ǵuryptary, sándik-qoldanbaly óneri men ulttyq mýzykalyq aspaptary kórsetilgen eksponattar usynylsa, ekinshi bólimde Almaty qalasynyń sulý tabıǵaty men zamanaýı kelbetin beıneleıtin fotosýretter qoıylǵan. Kórmeni jergilikti halyqpen qosa Qazaqstannyń Majarstandaǵy elshisi Abzal Saparbekuly, Karsag qalasynyń meri Tıbor Sepeshı jáne elge resmı saparmen kelgen Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń Tóraǵasy Erlan Qoshanov tamashalady.
Aıta ketsek, buǵan deıin Almaty qalasy mýzeıler birlestigi halyqaralyq mádenı yntymaqtastyqty damytý aıasynda Almaty ákimdiginiń qoldaýymen Aýstrıada, Italıada, Túrkıada, Ońtústik Koreıada kórme ótkizip, Fransıadaǵy Lývrda kásibı biliktilikti arttyrý maqsatynda oqý oqyǵan bolatyn.