Almaty ındýstrıaldy aımaǵynda bıyl qandaı kásiporyndar iske qosyldy?
Almaty Indýstrıaldy aımaǵy jeke kásipkerlikke memlekettik qoldaý kórsetý maqsatynda quryldy jáne Almaty qalasynda ónerkásiptiń basym salalaryn (mashına jasaý, tamaq, jeńil, farmasevtıka, hımıa ónerkásibi, logıstıka, qurylys materıaldarynyń óndirisi) damytý úshin kózdelgen. Bul rette, ónerkásip kásiporyndaryn qalanyń turǵyn aýdanynan basqa jaqqa qaıta ornalastyrýǵa, tehnologıalyq, ınovasıalyq ónimder shyǵarýǵa, ımportty aýystyrýǵa baǵyttalǵan ınvestısıalyq jobalarǵa basymdyq beriledi.
Almaty Indýstrıaldy aımaǵynda 2,9 myń jumys orny qurylǵan.
Búginde Almaty Indýstrıaldy aımaǵynda jeke ınvestısıasy 119,8 mlrd. teńgeni quraıtyn 20 joba iske asyryldy, 647,5 mlrd. teńgege ónim óndirildi, 20,7 mlrd. teńge salyq aýdarymdary tólendi, 2 913 jumys orny quryldy.
2022 jyly 65 jumys orny quryla otyryp, somasy 4,6 mlrd. teńgeni quraıtyn «Kaz-Dıa-Test» JSHS zaýyty iske qosyldy. Jyldyń sońyna deıin 211 jumys ornyn qura otyryp, jalpy somasy 6,8 mlrd. teńgeni quraıtyn 5 kásiporyndy («VALTHERM», «City Stone», «TEPLOSTIL», «Stroy Production», «ElektroBar») iske qosý josparlanyp otyr. Budan basqa, 2022 jyly jeke ınvestısıanyń jalpy somasy 1,5 mlrd. teńgeni quraıtyn, jalpy alańy 15 300 sharshy metr bolatyn 4 shaǵyn ónerkásiptik parkti iske qosý josparlanyp otyr.
Ónerkásiptik aımaq aýmaǵynda barlyq qajetti ınfraqurylym – gazben qamtamasyz etý, sýmen qamtamasyz etý, elektr energıasy, káriz qubyry, nóser kárizi, ınternet, kábildik telefonıa, jol jelisi bar, «Indýstrıaldy» jeke temirjol stansıasynyń qurylysy júrgizilýde.
Otandyq jeńil avtomobılder óndiretin Hyundai zaýyty — otandyq avtoónerkásipti damytý úshin strategıalyq nysan bolyp tabylady, ol ekonomıkany ósirýge jáne ártaraptandyrýǵa úlesin qosyp, eldiń ınovasıalyq damý deńgeıin arttyryp, kásibı kadrlardyń ósimin qamtamasyz etip, qazaqstandyq naryqty jańa avtomobıldermen toltyrady jáne TMD elderine eksportty qamtamasyz etý baǵytynda jumys atqarady.
Kásiporyn jáne ondaǵy dánekerleý, boıaý, qurastyrý, plasık bólshekterdi boıaý sehtary men komponentter qoımasy Ońtústik Koreıada óndirilgen eń sońǵy úlgidegi jabdyqtarmen jabdyqtalǵan. Kásiporynda Hyundai joǵary sapasyn Hyundai Motor Company ınjenerleriniń qadaǵalaýymen mashına qurastyrý salasynyń tájirıbeli mamandary qamtamasyz etedi.
Jyl basynan beri Almatynyń ındýstrıaldy aımaǵynda Hyundai Trans Kazakhstan zaýyty 20 680 kólik shyǵardy. Bıylǵy jyldyń sońyna deıin taǵy 10 myń, al 2023 jyly 40 myń avtokólik shyǵarý josparlanýda. Bul rette Qazaqstanda Hyundai brendiniń satylymy 20 334 birlikti qurady, bul ótken jylǵy kezeńnen 14,5%-ǵa artyq.
Qazirgi ýaqytta «Astana Motors» Almatynyń ındýstrıaldy aımaǵynda Youngsan, Motrex, Norplast sheteldik seriktesterimen birlesip HYUNDAI avtomobılderine arnalǵan taǵy úsh avtomobıl oryndyqtaryn, polıýretandy kilemshelerdi, qaptamalardy, shashyratqyshtardy jáne mýltımedıalyq júıelerdi shyǵaratyn zaýyttyń qurylysyn jobalaýda. Jobaǵa ınvestısıa $15 mln. quraıdy, kásiporyndarda 175 jumys orny qurylady. Óndiristerdi iske qosý 2024 jyldyń birinshi toqsanyna josparlanǵan.
«Astana Motors» jahandyq maqsaty – óndiriletin avtomobılderdegi qazaqstandyq qamtýdy arttyrý. Óndiris kólemin ulǵaıtý úshin kompanıa Qytaıdyń úsh kólik shyǵaratyn zaýyt salýǵa kirisedi: Changan – óndiris kólemi boıynsha QHR-daǵy №1 brend, Chery – QHR-daǵy eksport boıynsha kóshbasshysy jáne Haval – qytaı naryǵynda 4-shi orynda turǵan Great Wall Motor avtokonserniniń qosalqy brendi. Kásiporynnyń óndiristik qýaty dánekerleý jáne boıaý ádisimen óndirilgen jylyna 90 myń avtokólikti quraıdy. Jospar boıynsha zaýyt 2025 jyly ashylady, onda 2,2 myń jańa jumys orny ashylady. Aıta keterligi, qazir Hyundai Trans Kazakhstan zaýytynda 800 adam jumys isteıdi.
Almatynyń ındýstrıaldy aımaǵynda tamaq ónerkásibi salasynda jaqsy tanylǵan kásiporyndardyń biri – «Bıjan» et óńdeý zaýyty. Jyl saıyn «Bıjan» EÓZ 5 myń tonna ónimdi óndiredi.
Jyl saıyn Almatynyń ındýstrıaldy aımaǵyndaǵy «Bıjan» et óńdeý zaýyty 5 myń tonnadan astam ónim óndiredi. Assortımentte shujyq ónimderi men jartylaı fabrıkattardyń 100-ge jýyq ataýy bar.
Ónimniń únemi joǵary sapasy 3 negizgi faktor esebinen qamtamasyz etiledi:
1.Menshikti shıkizat.«Bıjan» MÓZ-niń Aqmola oblysynda óziniń bordaqylaý alańy men soıý sehy bar, ıaǵnı GMO, soıa jáne basqa da zıandy qospalary joq shujyqtarǵa arnalǵan et.
2.Eń jańa jabdyq.Zaýyttyń tehnologıalary qazaqstandyq ǵana emes, eýropalyq standarttarǵa da saı keledi. Táýligine onyń qýaty 20 tonna shujyq ónimderin shyǵarýǵa múmkindik beredi.
3.Adamdar.Búgingi tańda kásiporynda 250 adam jumys isteıdi, olardyń árqaısysy óz isiniń joǵary kásibı mamany.
«Bizdiń ónimimiz kóptegen marapattarǵa ıe, onyń ishinde respýblıkalyq deńgeıdegi «Qazaqstannyń úzdik taýary» aıyrym belgisi jáne QR Prezıdentiniń «Altyn Sapa» syılyǵy bar», – deıdi «Bıjan» EÓZ» JSHS-niń bas dırektory Hadısha Bıjan.
Aıta keteıik, Kókshetaýda «Bıjan» kompanıasynyń shujyq jáne konservi ónimderin shyǵaratyn kombınaty da tabysty jumys isteýde.
Bıyl Almaty ákimi Erbolat Almatynyń ındýstrıaldy aımaǵyndaǵy eki jańa kásiporyndy iske qosty.
Erbolat Dosaev Almatyda birden eki kásiporynnyń – taý-ken óndirý jabdyqtaryn óndirý jáne qyzmet kórsetý salasyndaǵy álemdik kóshbasshynyń sýperservısi Weir Minerals jáne dıagnostıkalyq test-júıelerin óndiretin «Qaz-Dıa-Test» JSHS-tiń iske qosylýyna qatysty.
Weir Minerals kompanıasynyń álemdik kóshbasshysynyń sýper servısin Kazstroy Trade JSHS Almaty ındýstrıaldy aımaǵyndaǵy shaǵyn ónerkásip saıabaǵynda júzege asyrady. 2450 sharshy metr alańda energetıkalyq sektor, taý-ken óndirý salasy jáne jalpy maqsattaǵy ónerkásip úshin shlam jabdyǵyn shyǵarý josparlanýda: sorǵylar, gıdrosıklondar, klapandar, eleýge arnalǵan jabdyq, rezeńke jáne tozýǵa tózimdi fýterovkalar. Josparlanǵan óndiristik qýaty – jylyna600 birlik ónim. Jobaǵa salynǵan jalpy ınvestısıa 1,25 mlrd teńgeni qurady. Kásiporyn 60-tan astam jańa jumys ornyn ashady.
Jobany iske asyrý óz qyzmetinde taý-ken óndirý jabdyǵyn qoldanatyn iri kompanıalardyń suranysyn qanaǵattandyrýǵa múmkindik beredi.
«Bul – Ortalyq Azıadaǵy alǵashqy zaýyt. Weir Minerals-tyń KAZAX Minerals jáne Kazzinc sıaqty qazaqstandyq kompanıalarmen seriktes ári mol tájirıbesi bar. Weir Minerals jabdyqtary burynnan qalyptasqan jáne jergilikti mys shahtalarynda senimdi jumys isteıdi. Endi otandyq kompanıalardyń qural-jabdyqtardy satyp alýǵa jáne qyzmet kórsetýge múmkindigi bolady», – dedi Erbolat Dosaev óziniń quttyqtaý sózinde.
Qala basshysy sondaı-aq «Qaz-Dıa-Test» JSHS zaýytynyń ashylýyna qatysty, ol test-júıeniń 4 túrin: ekspress-test, PTR-test, IFT-test, Petrı tostaǵanyn shyǵaratyn bolady. Zaýyttyń qýattylyǵy – jylyna 1,83 mln test.Jobanyń quny – 4,6 mlrd teńge, onyń 50%-y – óz qarajaty, 50%-y – qaryz qarajaty. 65 jańa jumys ornyn qurý josparlanýda.
«Mundaı jobany iske asyrý, ásirese sońǵy jyldardaǵy epıdemıologıalyq jaǵdaıdy eskere otyryp, der kezindegi ári ózekti sheshim bolyp tabylady. Koronavırýs pandemıasy «Basty baılyq – densaýlyq» ekenin naqty kórsetti. Sondyqtan jeke testileý júıeleriniń bolýy – Almaty qalasy ǵana emes, búkil Qazaqstan jáne jalpy densaýlyq saqtaý júıesi úshin mańyzdy qadam», – dedi qala basshysy kásiporynnyń ashylý saltanatynda.
Erbolat Dosaev ındýstrıaldy aımaqtyń basqarýshy kompanıasyna óndiristik kásiporyndardyń jumysy úshin barynsha qolaıly jaǵdaı jasaýdy tapsyrdy.
(aqparat Indzone.kz-ten alyndy)