Ár turǵynnyń pikiri eskerilip, naqty sharalar qoldanylady
Taıaýda Almaty halyqaralyq áýejaıynyń Mádenıet úıinde jolaýshylarǵa arnalǵan jańa termınaldyń qurylys barysyn talqylaýǵa arnalǵan jıyn ótti. Jıynda áýejaı basshylyǵynyń ókilderi, mamandar men Túrksib aýdanynyń turǵyndary bas qosty.
Almaty Halyqaralyq áýejaıynyń áleýmettik jáne ekologıalyq máseleler boıynsha bas mamany Iýlıa Allahverdıevanyń aıtýynsha, turǵyndardy aqparattandyrýǵa arnalǵan mundaı jıyn ár toqsan saıyn ótkizilip turady. Bul joly áýejaıǵa jaqyn ornalasqan Túrksib aýdany turǵyndarynyń áýejaıǵa qatysty suraqtary men usynystary tyńdaldy.
«Álemdik tájirıbe boıynsha, kez kelgen elde áýejaı mańynda ornalasqan eldimekenderdiń turǵyndarynyń áýejaıǵa qatysty usynys, tilekteri, shaǵymdary eskeriledi, olardy tolǵandyrǵan suraqtar talqylanyp, sheshimin tabady. Biz de Almatydaǵy áýejaı mańynda ornalasqan aýdandar men eldi meken turǵyndarynyń arasynda saýalnama júrgizip otyramyz, júzbe júz kezdesýler uıymdastyramyz. Turǵyndardy, kóbinese, qaladaǵy aýanyń lastanýy, ushaqtardan aýaǵa bólinetin zıandy qaldyqtardyń adam densaýlyǵyna áseri sekildi máseleler alańdatady. Biz úshin árbir almatylyqtyń pikiri mańyzdy bolǵandyqtan, kez kelgen máseleniń sheshimin birge izdeımiz», – deıdi Iýlıa Allahverdıeva.
Túrksib aýdanynyń belsendi turǵyndary mamandarǵa ózderin mazalaıtyn suraqtaryn qoıdy, shaǵymdary men usynystaryn da jetkizdi. Turǵyndardyń talap- tilegin jańa termınaldyń qurylysymen aınalysyp jatqan TAV Construction merdiger kompanıasynyń ókilderi tyńdap, ózderine túrtip aldy.
Áýejaı mańynda kóp jyldan beri turatyn turǵyndar áýejaıda qyzmetkerlerge arnalǵan kólik turaǵynyń joq ekenin aıtty. Olardyń aıtýynsha, áýejaı qyzmetkerleriniń kólikteri áýejaıdyń aýmaǵyna syımaǵandyqtan, olar kólikterin turǵyndardyń aýlasyna qoıatyn kórinedi.
«Áýejaı qyzmetkerleri kólikterin bizdiń qaqpalardyń aldyna, tar kóshelerge, aýlalarǵa qoıyp qoıady. Tańerteń qoıylǵan kólikter kúni boıy bizdiń aýlada turady. Balalarymyz emin-erkin júretin oryn joq. Taǵy bir másele – qyzmetkerlerdiń tártibi, olar jaz mezgilinde aýlamyzǵa qoqys laqtyryp ketedi, temeki shegedi, daýystary qatty shyǵady, turǵyndardy syılamaıdy», – dep shaǵymdandy Lana esimdi turǵyn.
Túrksib aýdanynyń taǵy bir turǵyny Svetlana Grınınanyń aıtýynsha, damyǵan elderde áýejaı mańynda turatyn turǵyndardyń quqyǵy eskeriledi.
«Men ózim de jıyrma jyldan astam avıasıa salasynda qyzmet etip kelemin. Áýejaıǵa jaqyn ornalasqan aımaqtarda turǵyndaryna arnalǵan eýropalyq normalarmen tanyspyn. Jalpy, áýejaı mańynda turý adam densaýlyǵyna zıan, demikpe, ókpe aýrýlary, alergıa sekildi aýrýlarǵa shaldyǵý qaýpi joǵary. Sondyqtan qaı elde bolsyn, ekologıalyq normalar saqtalýy kerek. Mysaly, keıbir qalalarda áýejaıǵa jaqyn ornalasqan eldimekenderdiń turǵyndarynyń tynyshtyǵyn buzbaý úshin túnde ushaqtar ushyrylmaıdy. Almatyda tóbesinen ushaq tónip ushatyn aýdandar, úıler bar. Múmkin ushaqtardyń ushý, qoný traektorıasyn ózgertý kerek shyǵar. Mine, osyndaı máseleler turǵyndardy mazalaıdy. Áýejaı qyzmetkerleri uıymdastyrǵan jıynǵa kókeıimizde júrgen suraqtardy qoıýǵa keldik», – deıdi Svetlana Grınına.
Turǵyndardy muqıat tyńdaǵan Almaty Halyqaralyq «TAV Construction» merdiger kompanıasynyń ókili Alım Ahmedov pen qoǵammen baılanys bóliminiń mamany Arnur Nurǵalıev jáne basqa da mamandar ár turǵynnyń pikiri eskerilip, naqty sharalar qoldanylatynyn aıtty. Sondaı- aq, ol bolashaqta Almaty áýejaıynyń aýmaǵy túgeldeı jańartylyp, abattandyrylatynyn, jolaýshylar men áýejaı qyzmetkerlerine múmkindiginshe jaǵdaı jasalatynyn da eskertti.
BİZDİŃ ANYQTAMA
Jańa halyqaralyq jolaýshylar termınalynyń aýdany 55536,22 m2 quraıdy. Dızaınǵa sáıkes, jańa qurylys nysany qoldanystaǵy termınal ǵımaratyna jerústi ótkeli arqyly qosylady. Jańa termınal jolaýshylarǵa ǵımarattyń syrtyna shyqpaı-aq ishki jáne halyqaralyq reısterden ary-beri ońaı ótýdi qamtamasyz etedi.
Jańa ǵımarattyń qurylysy halyqaralyq termınalǵa borttarynyń kólemine baılanysty bir ýaqytta jeti ushaq qonatyndaı etip salynýda. Almaty áýejaıy jylyna 14 mln-ǵa jolaýshyǵa deıin qyzmet kórsetedi.
Jańa termınaldyń aıryqsha ereksheligi – EDGE standartynyń advanced deńgeıine sáıkestigi (resýrstyq tıimdilikke baǵyttalǵan jasyl ǵımarattardy sertıfıkattaý júıesi), ol 40%-dan astam energıany únemdeýdi jáne jumys kezinde termınal ǵımaraty úshin 20%-dan astam sýdy únemdeýdi, sondaı-aq qurylys kezinde materıaldardy únemdeýdiń 20%-dan astamyn qamtamasyz etedi.
Jańa termınal sonymen qatar, halyqaralyq áýe kóligi qaýymdastyǵynyń (IATA) Optimum – standart deńgeıindegi qyzmetimen qamtamasyz etiledi. Ońtústik astana áýejaıynyń qyzmet kórsetý deńgeıiniń jańa tujyrymdamasy álemdik úrdister standarttaryna negizdeledi, sondyqtan jyldamdyqty, sapany jáne tıimdilikti arttyra otyryp, shyǵyndardy ońtaılandyrýǵa baǵyttalatyn bolady.
«Almaty-akshamý», №19 (6312) 7 aqpan, 2023 jyl