Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan men Germanıanyń isker toptarynyń dóńgelek ústeline qatysty
Qazaqstan Prezıdenti Germanıa ekonomıkasy Shyǵys komıtetiniń (GESHK) uıymdastyrýymen ótken eki el isker toptarynyń dóńgelek ústeline qatysty.
Memleket basshysy óz sózinde geosaıası dúrbeleńge qaramastan, byltyr ekijaqty taýar aınalymy 25 paıyzǵa ósip, 2,8 mıllıard dollarǵa jetkenin atap ótti. Onyń aıtýynsha, Germanıa bıznesi Qazaqstanǵa 6 mıllıard dollarǵa jýyq ınvestısıa salǵan. Bul ınvestısıanyń 90 paıyzǵa jýyǵy shıkizattyq emes sektorǵa tıesili. Jalpy elimizde Germanıa kapıtalynyń úlesi bar myńnan astam kompanıa jumys isteıdi.
Qasym-Jomart Toqaev Germanıanyń tabandylyq, naqtylyq jáne jaýapkershilik qaǵıdattaryna negizdelgen bıznes júrgizý tásilin joǵary baǵalady. Sondaı-aq «Qazaqstanda nemis sapasyna saı jasalǵan» formýla boıynsha ónim shyǵaratyn óndiris oryndaryn ashýǵa múddeli ekenin aıtty.
Memleket basshysy ózara yntymaqtastyqtyń birqatar perspektıvti baǵytyn atap ótti. Prezıdenttiń aıtýynsha, Qazaqstan, eń aldymen, Germanıa jáne Eýropa ónerkásibine qajetti tabıǵı resýrstar men mańyzdy shıkizat salasynda senimdi seriktes bolýǵa daıyn.
– 2040 jylǵa qaraı mańyzdy materıaldar men sırek kezdesetin metaldarǵa álemdik suranys tórt ese artady degen boljam bar. Dúnıejúzilik banktiń baǵalaýynsha, Qazaqstanda quny 46 trıllıon dollardan asatyn bes myńnan asa barlaý jasalmaǵan ken orny bar. Sondyqtan men Kansler Olaf Sholske birlesken shıkizatty ıgerý jobalaryn júzege asyrý úshin Konsorsıým qurýdy usyndym. Bul bastama úkimetaralyq seriktestik týraly qoldanystaǵy kelisimdermen qatar, yntymaqtastyǵymyzdy jańa deńgeıge kóterýge múmkindik beredi. Men Germanıanyń jeke ınvestorlaryn osy Konsorsıýmǵa qosylýǵa shaqyramyn, – dedi Memleket basshysy.
Prezıdent jańartylatyn energıa kózderi salasyndaǵy yntymaqtastyqty taǵy bir perspektıvti baǵyt retinde atap ótti. Qasym-Jomart Toqaev «jasyl» sýteginiń álemdegi jetekshi óndirýshisi bolý úshin elimizde barlyq alǵyshart bar ekenine toqtaldy. Qazirgi ýaqytta Germanıa men Shvesıanyń birlesken Svevind Group kompanıasymen «jasyl» sýtegin óndirý jóninde somasy 50 mıllıard dollar bolatyn kelisim jasaldy. Bul – álemdegi eń iri jobalardyń biri. Aldaǵy ýaqytta «jasyl» sýtegi óndirisi «jasyl» bolat, alúmını jáne basqa da metaldardy óndirýge jol ashýy múmkin. Prezıdent Germanıanyń tehnologıalyq sheshimderin Qazaqstannyń tabıǵı jáne adamı resýrstarymen ushtastyrý joǵary nátıjelerge jetkizetinine senim bildirdi.
Yntymaqtastyqtyń taǵy bir salasy – kólik-logıstıka áleýetin paıdalaný. Memleket basshysynyń aıtýynsha, jańa geosaıası jaǵdaıda Eýropa men Azıa arasyndaǵy baılanysty qamtamasyz etý úshin «Orta dálizdiń» mańyzy artyp keledi.
Prezıdent aýyl sharýashylyǵy salasyndaǵy yntymaqtastyqty ilgeriletý úshin mol múmkindik bar ekenin jetkizdi.
– Qazaqstan óńirdiń azyq-túlik habyna aınalýdy josparlap otyr. Osy maqsatta ónim óndirý, saqtaý jáne taratý jumystaryn ushtastyratyn saýda-logıstıkalyq baılanystardyń óńiraralyq júıesi qurylady. Qazaqstannyń aýyl sharýashylyǵyn ornyqty damytýǵa ártúrli salada, sonyń ishinde bıotehnologıaǵa jáne tyńaıtqyshtar óndirýge, spýtnık arqyly zondtaýǵa jáne jasandy ıntellektige, aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyn shyǵarýǵa, ırrıgasıaǵa, sondaı-aq tamaq ónerkásibine, genetıka men jańartylatyn energıa kózderine mamandanǵan Germanıanyń kóptegen kompanıasy tartylýy múmkin, – dedi Memleket basshysy.
Qasym-Jomart Toqaevtyń aıtýynsha, yntymaqtastyqtyń taǵy bir basym baǵyty IT tehnologıa salasy bola alady. Prezıdent Qazaqstannyń sıfrlyq transformasıa baǵytyndaǵy bastamalary álemdik deńgeıde moıyndalǵanyn atap ótti. BUU bizdiń elektrondy úkimet júıesin TOP-30 tizimine engizdi.
– Biz IT ónimder men qyzmetter eksportyn 1 mıllıard dollarǵa deıin ulǵaıtýdy jáne 2025 jylǵa qaraı jahandyq deńgeıdegi básekege qabiletti 100 myń IT maman daıyndaý arqyly adamı kapıtaldy nyǵaıtýdy josparlap otyrmyz. Biz germanıalyq seriktesterimizben yntymaqtastyqtyń birneshe baǵyty boıynsha, sonyń ishinde ǵylymı-zertteý jáne tájirıbelik-konstrýktorlyq jumystar, startaptar, bilim berý, baılanystar jáne basqa da ózekti salalardaǵy jobalardy iske asyrýǵa daıynbyz, – dedi Memleket basshysy.
Prezıdent adamı kapıtaldy damytý jáne ınvestısıa tartý máselesin yntymaqtastyqtyń ózekti baǵyttardyń biri retinde atap ótti. Adamı kapıtal salasynda qazirdiń ózinde Kaspıı memlekettik ýnıversıtetiniń janynan Qazaqstan-Germanıa ınjenerlik ınstıtýtyn jáne Shyǵys Qazaqstan tehnıkalyq ýnıversıtetiniń janynan Qazaqstan-Germanıa ǵylym jáne tehnologıa ınstıtýtyn ashý bastamasy kóterildi. Investısıa tartý úshin Qazaqstan «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵynyń alańy arqyly shetel ınvestorlaryna barlyq múmkindikti jasap otyrǵany aıtyldy.
Qasym-Jomart Toqaev Germanıa bıznesmenderin Qazaqstan ekonomıkasyn ártaraptandyrýǵa, jańa óndiris oryndaryn ashýǵa jáne ozyq nemis tehnologıalaryn engizýge baǵyttalǵan jobalardy júzege asyrýǵa belsendi qatysýǵa shaqyrdy.
Jıyn barysynda Germanıa ekonomıkasy Shyǵys komıtetiniń basqarma tóraǵasy Katrına Klaas-Múlhoızer, Germanıa ónerkásibi federaldyq odaǵynyń (BDI) basqarma múshesi Volfgang Nıdermark, sondaı-aq Deutsche Bahn, Knauf, Wilo, BASF, Rhenus, Svevind jáne basqa da birqatar iri kompanıanyń top-menedjerleri baıandama jasady. Olar ekonomıkanyń naqty salalary boıynsha Qazaqstanmen aradaǵy yntymaqtastyqtyń qazirgi jaǵdaıy men damý perspektıvalary týraly oı-pikirlerin ortaǵa saldy.
Germanıa ekonomıkasynyń Shyǵys komıteti – Germanıa Federatıvtik Respýblıkasynyń Ortalyq, Shyǵys jáne Ońtústik-SHyǵys Eýropa, Ońtústik Kavkaz jáne Ortalyq Azıadaǵy 29 elge arnalǵan aımaqtyq bastamasy. Shyǵys komıtetine Germanıa ekonomıkasynyń alty jetekshi odaǵy qoldaý kórsetedi jáne oǵan 400-ge jýyq kompanıa múshe.