Otan – otbasynan bastalady. Otbasy qundylyǵy – qaı zamanda da, qaı elde de memleket saıasatynyń temirqazyǵy, ardaq tutar qazynasy. Al Otannyń qaýipsizdigi el irgesin saqtap, qorǵap júrgen áskerı qyzmetshilerge tikeleı baılanysty.
Búgingi keıiperimiz Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq ulanynda qyzmet etip júrgen kınolog-maman kishi serjant Tursynáli Raýan Qaıratuly jaıly bolmaq.
Raýan Tursynáli Almaty oblysy, Kegen aýdany, Narynqol aýylynyń týmasy. Búginde Jetisý oblysy, Taldyqorǵan qalasynda ornalasqan 5514 áskerı bóliminde qyzmet etedi. Otan aldyndaǵy boryshyn óteı salysymen, 2015 jyly kelisimshart boıynsha atalǵan áskerı qurylymǵa qyzmetke ornalasaqan. Sodan beri ulttyń múddesi úshin eńbek etip Otandy da, otbasyn da saqtap keledi.
– Alǵashqy saýalymyzdy otbasyńyzdan bastasaq. Ata-anańyz, baýyrlaryńyz týraly aıtyp ótseńiz? Olardyń qandaı qasıetin boıyńyzǵa sińirdińiz!
– Biz áskerı tártippen óskenbiz. Óıtkeni, ákem de, anam da áskerı salada osy men qyzmet etip jatqan Ulttyq ulannyń 5514 áskerı bóliminde qyzmet atqarǵan jandar. Qazir ekeýi de qurmetti eńbek demalysynda. Anam Meýrert Tikenbaeva bólimniń medısına pýnktinde sanıtarlyq nusqaýshy qyzmetinde, ákem Qaırat Turysbekov páter-paıdalaný qyzmetiniń bastyǵy laýazymynda bolǵan. Bizdiń úıde de áskerı tártip, tazalyq. Úsh aǵaıyndymyz. Ózimnen keıin qaryndasym jáne inim bar. «Arbanyń aldyńǵy dóńgelegi qaıda júrse, artqysy da sonda júredi» demekshi, artymnan ergen baýyrym da bıyl kolejin aıaqtap, er azamattyń paryzy sanalatyn Otan aldyndaǵy boryshyn óteýge nıetti.
Bul ómirdegi adamǵa qoıylatyn eń basty talaptyń biri – adamı asyl qasıetterdi boıyńa sińirý. Men ata-anamnyń izgilik, kishipeıildilik, meıirimdilik, adamgershilik sekildi qasıetterin sińire bildim. Sol kisilerdiń arqasynda qanatym qataıdy, Otanǵa degen súıispenshiligim artty. Jalpy, ómirde adamdardyń ımandylyǵyn, uqyptylyǵyn baǵalaımyn. Satqyndyqty unatpaımyn, ondaı adamdar jolyqpasa eken deımin.
– Áskerı salaǵa qalaı, qashan keldińiz? Bul salany tańdaǵanyńyzǵa ókinbeısiz be?
– Ásker qataryna 2013 jyly shaqyrylyp, merzimdik qyzmet sarbazy atalǵan kúni 19 jasqa toldym. Otan aldyndaǵy qyzmetimdi Tarazdaǵy shekara qyzmetiniń 2035 áskerı bóliminde ótedim. Onda kınolog qyzmetinde boldym. Ásker qataryndaǵy qyzmetimdi bolashaq ómirimen baılanystyryp, 2015 jyldyń jeltoqsanynda quqyqtyq tártip áskeriniń 5514 áskerı bólimine tyl qyzmetinde is júrgizýshi mamany bolyp kelisimshart boıynsha qyzmetke ornalastym. Keıin araǵa bir jyl salyp 2016 jyly Qarakemerdegi oqý ortalyǵynan bilim alyp kelgennen keıin, kınologıa qyzmetine aýystym. Búginde qaramaǵymda alty áskerı qyzmetshisi bar kınologıa tobyn basqaryp otyrmyn. Osy joldy tańdaǵanyma eshqashan ókinbeımin. Al oǵan meniń ata-anam árqashan senimmen qarap, demep otyrady.
– Qyzmettik ıtińiz týraly keńirek áńgimelep berińiz. Qansha ıtińiz boldy? Itterdi qalaı baptaısyz? Qandaı tásildermen jattyqtyrasyz? 
– Toǵyz jyldyq qyzmetimde ózim jeke úıretken tórt ıtim boldy. Qazirgi qyzmet etip júrgen ıtimniń aty «Pýlá». Ol belgıalyq ovcharkalardyń malınýa degen túrine jatady. Kınolog bolý – óte qyzyq kásip. Qyzmet ýaqytymda ózime bekitilgen ıtimdi jattyqtyramyn, serýendetemin, kútip-baptaımyn, turǵan ornyn tazalap, onyń durys tamaqtanýyna kóńil bólemin. Patrúldeý-izdestirý qyzmetin atqaratyn «Pýlá» jeke qurammen birge qalanyń tynyshtyǵyn saqtaý úshin qyzmetke kúndelikti shyǵyp júr. Jarty jylǵa jýyq ýaqyt qyzmet etip kele jatqan tórt aıaqty serigim eńbegimdi aqtap keledi. Qyzmettik ıtimmen birge birneshe izdestirý sharalaryna qatystyq. «Pýlányń» qazir naǵyz kúsh-qýaty boıynda turǵan shaǵy. Degenmen, ıttermen kúndelikti jattyǵý jasap turý qajet. Biz jattyǵýdyń kóbine oıyn ádisin qoldanamyz. Tátti berip erkeletemiz. It – óte sezimtal. Ol ıesiniń kóńil kúıin sezip turady. Iesine óte adal.
– Itińizben birge qyzmette qandaı kórsetkishterge qol jetkizdińizder? Mysaly, qylmyskerdi ustaýda, joǵalǵan adamdy izdeýde nemese esirtki zattaryn tabýda qandaı qyzyqty oqıǵalar boldy?
– Birinshi ıtim «Muhtar», ol áskerge 8 jyl qyzmet etip, «zeınetke» shyqqan. Nemis ovcharkasynyń tuqymy qyzmet etken jyldary túrli qylmystardyń ashylýyna atsalysty. Ásker kóleminde ótken jarystarǵa qatysyp, alǵyr ıt retinde talaı júldeni de jeńip aldyq.
Byltyr jeltoqsanda 14 jasar Karına esimdi qyz túsiniksiz jaǵdaıda joǵalyp ketkeni týraly aqparat tústi. Jedel izdestirýdi bastaǵannan keıin polısıa «qyz qylmystyń qurbany bolýy múmkin» degen boljam jasady. Joǵalǵan jasóspirimdi izdeýge ishki ister organdarynyń qyzmetkerlerimen birge 5514 áskerı bóliminiń áskerı qyzmetshileri de jumyldyryldy. İzdestirý barysynda tórt aıaqty kómekshim «Pýlámen» birge, búkil eldi dúr silkindirgen ógeı ákesiniń qolynan qaza tapqan órimdeı 14 jasar qyzdyń denesin Taldyqorǵannan 40 shaqyrym qashyqtyqtaǵy Tekeli taýynan taptyq.
– Otbasyńyz týraly aıta ketseńiz.
– Jubaıym Jadyra Rýslanqyzymen 2018 jyly shańyraq kóterdik. Bir ul, bir qyz tárbıelep otyrmyz. Qyzym Raıana 4 jasta, balabaqshaǵa baryp júr. 3 jasar ulym Farabı ata-ájesiniń qasynda. Men oqý-jattyǵýlarǵa ketken kezde úıdegi bala-shaǵama ata-anam bas-kóz bolyp otyrady. Úıdegi jarym da qas-qabaǵyma qaraıdy. Meni túsinip, únemi syılap otyrady. 
– Ul tárbıelep otyr ekensiz. Balańyz áke jolyn qýyp, áskerı bolamyn degen tańdaý jasasa, qalaı qaraısyz?
– Árıne, eger ásker jolyn tańdap jatsa, qýana qabyldaımyn. Balamnyń tańdaýyn árqashan qoldaımyn. «Áke kórgen oq jonar» demekshi, ulym men úıge kelgen kezde kıimderimdi kıip alyp oınaıdy. "Áke, men óskende polkovnık bolamyn" deıdi. Otan qorǵaý – abyroıly is. Abyroıly isti abyroımen alyp júrgenge jetetin dúnıe joq.
– Suhbatyńyzǵa raqmet! Qyzmetińizge tabys tileımiz.