Qazirgi zamannyń mańyzdy mindetteriniń biri halyqtyń densaýlyǵyn saqtaý jáne nyǵaıtý. Tamaqtaný densaýlyq pen eńbekke qabilettilikti saqtaýdy anyqtaıtyn negizgi faktorlardyń biri bolyp tabylady.
Osy saladaǵy jahandyq jáne otandyq tendensıalar fýnksıonaldyq ónimderdi jasaýǵa baǵyttalǵan, olar organızmge nemese onyń belgili bir múshelerine retteıtin jáne qalypqa keltiretin áser etedi. Osy mindetterdi júzege asyrýdyń mańyzdy baǵyty emdik, profılaktıkalyq jáne qorǵanysh qasıetteri bar sút ónimderin óndirýdi keńeıtý jáne paıdalaný tıimdiligin arttyrý bolyp tabylady.
Aırannyń erekshelikteri men paıdasy
Aıran paıdaly mıkroorganızmderdiń eń senimdi kózi bolyp sanalady. Paıdaly qasıetteri boıynsha ol basqa ashytylǵan sút ónimderine qaraǵanda aıtarlyqtaı joǵary, sebebi ol aralas ashytý ónimi bolyp tabylady. Aıranda sútqyshqyldy ashytý jáne alkogóldik ashytý prosesteri qatar júredi, bul vıtamınderdiń mólsherin aıtarlyqtaı arttyrady.
Aırannyń quramy
Aıran sútti aıran dánderimen ashytý arqyly jasalatyn ashytylǵan sút sýsyny. Sýsynnyń jazbalary myńdaǵan jyldar buryn bolǵanymen, Batys áleminde aıran jaqynda qaıta órleýdi bastan keshirdi. Adamdar aırandy paıdaly probıotıkterdiń kózi retinde qarastyratyndyqtan, ol komersıalyq tabysqa aınaldy.
Aıran dánderiniń quramyna sút qyshqyly bakterıalary, ashytqy jáne sirke qyshqyly bakterıalary kiredi. Bul mıkroorganızmder aırannyń erekshe dámi men paıdaly qasıetterin qamtamasyz etedi.
Aırannyń densaýlyqqa paıdasy
Kóptegen zertteýler aırannyń emdik qasıeti bar ekenin kórsetti, sebebi onyń quramynda probıotıkalyq bakterıalar, talshyqtar, beloktar, polısaharıdter, nıasın, V tobyndaǵy vıtamınder, kálsı, magnıı jáne marganes bar. Aırandy únemi jáne teńgerimdi tutyný adam aǵzasynyń ártúrli fýnksıalaryna paıdaly áser etedi.
Asqorytý júıesine paıdasy
Probıotıkterge baı taǵam retinde aıran as qorytý jáne ishektiń durys jumys isteýi úshin óte paıdaly. Probıotıkter asqazan-ishek jolyndaǵy patogendik mıkroflorany joıady, sonymen qatar qorektik zattardyń belsendi sińýine yqpal etedi. İshek motorıkasyn yntalandyratyn jáne ish qatýdy ketiretin sútti sýsynnyń talshyqtary da mańyzdy ról atqarady.
Imýndyq júıege áseri
Aıran deneni kúshti ımýnıtettiń negizgi quramdas bóligi bolyp tabylatyn S dárýmenimen qamtamasyz etedi. Sonymen qatar, ol patogendik mıkroflorany joıatyn paıdaly bakterıalardyń úlken mólsherin qamtıdy. Bul antıoksıdanttyq qasıetter kóptegen aýrýlardyń, sonyń ishinde júrek aýrýlary men qaterli isikterdiń aldyn alýǵa kómektesedi.
Súıekke paıdasy
Aırandy tutyný súıek tininiń buzylýyn týdyratyn osteoporozdyń jáne basqa aýrýlardyń damý qaýpin azaıtady. Aırannyń biregeı quramy kálsı men magnııdiń aǵzaǵa belsendi túrde sińýine yqpal etedi. Probıotıkter fosfor men D vıtamıniniń sińýine de oń áser etedi.
Mıkrobqa qarsy áseri
Aırannyń mıkrobqa qarsy áseri aıtarlyqtaı, sebebi onyń quramynda sút qyshqyly, sýtegi asqyn totyǵy, lızosım jáne antıbıotıkalyq belsendiligi bar zattar bar. Bul ınfeksıalyq nemese basqa sıpattaǵy asqazan aýrýlarynyń aldyn alý jáne emdeýde óte mańyzdy.
Aırandy tutyný saqtyq sharalary
Aırandy asqazan-ishek aýrýlary: gastrıt, pankreatıt, asqazan jáne oıyq jarasy bar adamdar saqtyqpen tutynýy kerek. Sondaı-aq, sút aqýyzdary men maılary kóp bolǵandyqtan, júrek-qan tamyrlary aýrýlary bar adamdarǵa aırandy kóp ishýge bolmaıdy.