Jumys isteıtin áıelderdi qoldaý maqsatynda 2008 jyldan beri elimizde halyqaralyq standarttarǵa sáıkes keletin ana men balany mindetti áleýmettik saqtandyrý júıesi sátti jumys istep keledi.
Júktiligi jáne bosanýy boıynsha birjolǵy áleýmettik tólem júktiligi jáne bosanýy boıynsha ýaqytsha eńbekke jaramsyzdyq paraǵynda kórsetilgen demalys berilgen kúnnen bastap týyndaıdy. Tólem mólsheri sońǵy 12 aıda áleýmettik aýdarymdar júrgizilgen ortasha aılyq kiriske jáne eńbekke ýaqytsha jaramsyzdyq kúnderiniń sanyna baılanysty bolady.
Júktilikke jáne bosanýǵa baılanysty kirisinen aıyrylýy jaǵdaıyna áleýmettik tólem (ÁTjb) taǵaıyndaýǵa quqyq qashan týyndaıdy? Ol júktiligi jáne bosanýy boıynsha ýaqytsha eńbekke jaramsyzdyq paraǵynda kórsetilgen júktiligi jáne bosanýy boıynsha demalys bastalǵan kúnnen bastap týyndaıdy. Al júktilikke jáne bosanýǵa, jańa týǵan balany (balalardy) asyrap alýǵa baılanysty kirisinen aıyrylýy jaǵdaıyna áleýmettik tólem qandaı kezeńge taǵaıyndalady? ÁTjb QR Eńbek kodeksiniń 99-babyna sáıkes júktiligi jáne bosanýy nemese jańa týǵan balany (balalardy) asyrap alýy boıynsha ýaqytsha eńbekke jaramsyzdyq paraǵynda kórsetilgen barlyq kezeńge taǵaıyndalady jáne bir ret tólenedi.
ÁTjb taǵaıyndaýǵa, sondaı-aq aýyr bosanǵan, eki jáne odan da kóp bala týǵan jaǵdaıda ÁTjb qaıta esepteýge ótinish berý merzimderi MÁSQ-dan áleýmettik tólemderge quqyq týyndaǵan kúnnen bastap (júktiligi jáne bosanýy boıynsha ýaqytsha eńbekke jaramsyzdyq paraǵyn bergen kúnnen bastap) 12 aıdan aspaýǵa tıis.
Júktilikke jáne bosanýǵa, jańa týǵan balany (balalardy) asyrap alýǵa baılanysty kirisinen aıyrylýy jaǵdaıyna áleýmettik tólem) taǵaıyndaý úshin ótinish «Azamattarǵa arnalǵan úkimet» memlekettik korporasıasynyń bólimshesine beriledi. Nemese kórsetiletin qyzmetti alýshynyń uıaly baılanysynyń abonenttik qurylǵysynyń telefon nómiri portalda tirkegen kezde sms-habarlama jolymen 3 kúntizbelik kún ishinde qyzmet alýshynyń kelisimin alǵan jaǵdaıda proaktıvti qyzmet kórsetiledi.
MÁSQ ÁTjb taǵaıyndaý úshin qajetti qujattardyń (málimetterdiń) dáıektiligine tekseris júrgizýge quqyly. Osy maqsatta MÁSQ memlekettik organdar men tıisti uıymdarǵa, áleýmettik aýdarymdardy tóleýshilerge jáne ótinish berýshige suraý jiberýge quqyly.
Aýyr bosanǵan jáne eki nemese odan da kóp bala týǵan jaǵdaıda júktiligi jáne bosanýy boıynsha áleýmettik tólemderdi qaıta esepteý qalaı júrgiziledi? Bul jaǵdaıda ÁTjb qaıta esepteý qosymsha berilgen júktiligi jáne bosanýy boıynsha ýaqytsha eńbekke qabiletsizdik paraǵy negizinde eńbekke jaramsyzdyq kúnderiniń jalpy sany eskerile otyryp, ÁTjb taǵaıyndalǵan somasyn ÁTjb qaıta eseptelgen somasynan alyp tastaý arqyly júzege asyrylady.
Juldyz ÁLİBEKQYZY, «Memlekettik áleýmettik saqtandyrý qory»
AQ Almaty qalasy boıynsha fılıalynyń mamany:
– Bizge «Eger áıeldiń ortasha aılyq tabysy eń tómengi jalaqynyń 7 eseptelgen mólsherinen assa, ol jumys berýshiden aıyrmashylyqty ala ala ma?» (2023 jyly: 7*70 000 teńge = 490 000 teńge) degen saýal jıi qoıylady. Jumys berýshi, eger bul eńbek jáne (nemese) ujymdyq sharttardyń talaptarynda, jumys berýshiniń aktisinde kózdelse, ortasha jalaqysyn saqtaı otyryp, Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek zańnamasyna sáıkes, MÁSQ-dan júktilikke jáne bosanýǵa, jańa týǵan balany (balalardy) asyrap alýǵa baılanysty kirisinen aıyrylýy jaǵdaıyna tólenetin áleýmettik tólem somasyn shegere otyryp, júktilikke jáne bosanýǵa baılanysty demalysqa, jańa týǵan balany (balalardy) asyrap alǵan jumyskerlerge beriletin demalysqa aqy tóleıdi.
ÁTjb taǵaıyndaý úshin ótinish berer aldynda MÁSQ áleýmettik aýdarymdardyń ýaqtyly jáne tolyq tólenýin tekserý usynylady. Eger siz úshin áleýmettik aýdarymdar 12 aıǵa emes, júktilikke jáne bosanýǵa baılanysty eńbekke ýaqytsha jaramsyzdyq paraǵyn bergen aıdyń aldyndaǵy 8 aıǵa tússe, onda MZJ shegerilgen 8 aıdaǵy tabys qosylady jáne 12 aıǵa bólinedi de eńbekke jaramsyzdyq kúnderi sanynyń koefısıentine kóbeıtiledi. Taǵaıyndalǵan ÁTjb somasynan MZJ ustalyp, Biryńǵaı jınaqtaýshy zeınetaqy qoryndaǵy sizdiń zeınetaqy shotyńyzǵa aýdarylatynyn eskertemiz.