Qazaqstanǵa atom elektr stansıasy (AES) qurylysy paıda ákelýi múmkin be álde zıan ba? Osy másele jóninde tómen energıaly ıadrolyq reaksıalar zerthanasynyń kishi ǵylymı qyzmetkeri Aıken Nurpeıisov óz oıymen bólisedi.
Atom elektr stansıasy (AES) — atom ıadrosynyń energıasyn elektr energıasyna aınaldyratyn qondyrǵy. AES ıadronyń neıtrondarmen áserlesýinen týatyn energıa kómegimen jumys isteıdi.
Iadrolyq otyn retinde ýran (233U, 235U, 238U), plýtonıı (239Pu), torıı (232Th) ızotoptary paıdalanylady. Bul atalǵan otyndardy paıdalaný kádimgi otynnan (kómir, munaı, gaz) birneshe mln. ese artyq.
Bul degenimiz energıany tıimdi paıdalaný. Qazirgi tańda Qazaqstan álemde otyn ýranyn óndirý boıynsha (2021 jyly 45%) kóshbasshy bolyp tabylady.
AES-tiń Qazaqstanǵa paıdasy qandaı? Atom energetıkasy atmosferany lastamaıdy jáne bizdiń planetamyzdaǵy klımattyń tez nasharlaýyna, topyraqtyń lastanýyna jáne muhıttardyń qyshqyldyǵynyń joǵarylaýyna ákeletin parnıktik gazdar shyǵarmaıdy.
AES qurylysy ekonomıkalyq ósýdi jáne jańa jumys oryndarynyń paıda bolýyn qamtamasyz etedi-AES salý kezinde 1 jumys orny aralas salalarda 10-nan astam jumys ornyn qurady.
Atom energetıkasynyń damýy, sonymen qatar, ǵylymı zertteýlerdiń ósýine jáne joǵary tehnologıalyq ónimder eksportynyń kólemine yqpal etedi, adam qyzmetiniń kóptegen basqa salalary men salalaryn damytady.
Qoryta aıtsaq, AES adam balasynyń tutynýyna qajet energıa máselesin túpkilikti sheshetin bolady.