Taspanews.kz tilshisimen suhbat barysynda sarapshy: «Mektep oqýshylarynyń jappaı ýlanýy tamaqtanýǵa bólinetin búdjettik qarajatty qaıta qaraýǵa túrtki bolýy kerek», — degen pikir bildirdi.
Eldi dúrliktirgen oqýshylardyń ýlaný jaǵdaılary óskeleń urpaqtyń sapaly tamaqtaný máselesin kóterýge májbúr etti.
Burynǵy mázirdi qoldana otyryp, jańa tehnologıalardy engizý qajet
Qoǵamdyq tamaqtandyrý júıesinde tártip ornatý sıfrlandyrý arqyly júzege asa bastady. Osyǵan baılanysty Qazaqstan Respýblıkasynyń Oqý-aǵartý mınıstri Ǵanı Beısembaev oqý jylynyń basynda «Áleýmettik ámıan» júıesiniń iske qosylǵanyn málimdedi. Ata-analar balalarynyń qalaı tamaqtanyp júrgenin jáne asqanaǵa qanshalyqty jıi baryp júrgenin baqylaı alady. Bul maqsatta arnaıy elektrondy vaýcherler engizilýde. Alaıda, «Aspazdyq» boıynsha World Skills bas halyqaralyq sarapshysy Serikhan Ádilhanov eń aldymen as máziri men qarjylandyrý máselelerin sheshý kerektigin atap ótti.
"Mekteptegi tamaq jeńil ári sińimdi bolýy kerek. Birneshe teńdestirilgen mázir usynylýy qajet. Qazirgi kezde barlyǵy gramen esepteledi, biraq azyq-túlikti almastyrý múmkindikterin qarastyrý qajet. Bul máseleni jan-jaqty taldaý kerek, oǵan kásibı mamandar tartylýy tıis. Men Almaty oblysy máslıhatynyń depýtaty retinde bul máselelerdi kóterdim, komısıa múshesi retinde asqanalardy tekserdik. Bizdiń maqsatymyz syn aıtý emes, balalardyń tamaqtaný júıesin jaqsartý edi. Mysaly, kotletti keshke daıyndasa, ashý prosesi bastalady, sebebi quramynda nan men pıaz bolýy múmkin. Qazirgi ýaqytta árkim óz qalaýy boıynsha pisiredi, biraq bul júıeni bir tártipke keltirý qajet. Osy maqsatta kombınattardy qaıta quryp, jetkizýshilerdiń ónimin tekserý kerek. Kombınattar birneshe mektepke joǵary sapaly tamaq daıyndaı alatyn kásibı uıym bolýy tıis", — dedi Serikhan Ádilhanov.
Qarjylandyrýdy arttyrý kerek
2024 jyly bir bastaýysh synyp oqýshysyn tegin tamaqtandyrýǵa 580 teńge bólingen. Naryqtyq ekonomıka jaǵdaıynda bul jetkilikti me degen suraq týyndaıdy. Mektep asqanalaryna da osyndaı qarjy bólinedi. Osyndaı somaǵa bir mezgil tamaqtanýǵa bola ma? Birneshe jyl buryn Almatyda 500 teńgege tamaqtaný múmkin dep aıtqan sheneýnik uzaq ýaqyt boıy jurtqa kúlki bolǵan edi. Aıtpaqshy, bıylǵy tarıf 200 teńgeden 580 teńgege deıin ósti.
"Eń basty másele — qarjylandyrý. Búgingi kúni bir balaǵa bólinetin qarjy óte az, bul óz kezeginde tamaq sapasyna keri áser etýde. Aqsha tabý úshin balalardy tamaqtandyrýmen aınalysatyn uıymdar kóp mektepterdi baqylaýǵa alady. Kásipker ár mektepti qadaǵalap, tekserip otyrýy kerek, biraq eger ol onnan astam mektepke qyzmet etse, bul múmkin emes. Olar shıkizatqa únemdeýge tyrysady, bul jaǵdaı da keri áser etedi. Sonymen qatar, ár qalada qarjylandyrý deńgeıi ártúrli. Mysaly, Almaty oblysynda 430 teńge bolsa, Almaty qalasynda bul soma eki ese kóp. Oblysta qarjylandyrýdy keminde 700 teńgege deıin arttyrý qajet. Balalardy tamaqtandyratyn kimder ekenin de bilý mańyzdy — tenderdi kásibı mamandar jeńe me, álde bul salaǵa qatysy joq adamdar ma? Tender ótkizýshilerdiń de kásibı talaptarǵa saı bolýy mańyzdy", — dep túıindedi sarapshy.