15 naýryz - Dúnıejúzilik tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý kúni.
Almatyda ótken jyly tutynýshylar quqyǵyn qorǵaý salasynda barlyǵy 4139 ótinish túsken. Turǵyndar tarapynan túsetin ótinishter jyl ótken saıyn kóbeıip keledi. Bul týraly Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń alańynda Almaty qalasy boıynsha Saýda jáne tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý departamenti basshysynyń orynbasary Nurlybek Bımyrzaev aıtty, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Spıkerdiń sózinshe, ótken jyly Departamentke eOtinish qosymshasyn paıdalana otyryp, 1852 ótinish túsken, onyń 2287-i elektrondy qujat aınalymy biryńǵaı júıesi boıynsha, 435-i basqa memlekettik organdar men Tutynýshylar quqyǵyn qorǵaý komıtetinen qaıta baǵyttalǵan.
2022 jyly 33 ákimshilik hattama toltyryldy, onyń 14-i boıynsha tekserý júrgizildi. Eskertý túrinde 27 aıyppul jáne 6-ýy boıynsha 50 AEK jáne 20 AEK mólsherinde aıyppul salyndy.
Tutynýshylar quqyǵyn qorǵaý salasyn jaqsartý maqsatynda eki jyl buryn «Tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý týraly» Zańǵa ózgertýler men tolyqtyrýlar engizildi. Bul mańyzdy qadam tutynýshylardyń shaǵymdaryn qaraýdyń 3 satyly mehanızmin (satýshy – memlekettik organdar – sot) iske qosýǵa, «memlekettik» jáne «qoǵamdyq» baqylaýdy engizýge, kásibı mamandar arasynan quqyq qorǵaýshylardyń tizimin qalyptastyrýǵa kómektesti. Sonymen birge, daý-damaıdy sotqa deıingi tártipte retteý mehanızmi qaraldy.
«Sonymen, birinshi kezeńde satýshy satyp alýshynyń talabyn óz betinshe nemese tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý uıymdaryn tarta otyryp qaraýǵa mindetti. Bul shaǵymdardy osy jerde jáne qazir beıbit jolmen sheshýge bolatyn eń birinshi kezeń. Úkimettik emes uıymdar bul jaǵdaıda daýdy sotqa deıin retteý sýbektileri retinde áreket etedi. Ekinshi qadam memlekettiń qatysýyn qamtıdy. Iaǵnı, eger satýshy kelissóz júrgizgisi kelmese, shaǵym ne Tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý komıtetine, ne basqa mamandandyrylǵan organǵa jiberiledi. Mysaly, eger satýshy tarazyny burap jiberse nemese ınternet-dúken taýardy jibermese, bul kóbirek alaıaqtyqqa keledi jáne ol İshki ister mınıstrliginiń jumys salasy bolyp tabylady», - dedi spıker.
Departamenttegilerdiń atap ótýinshe, kásipkerler men úkimettik emes uıymdarǵa bul máseleni memleketti qatystyrmaı-aq sheshý múmkindigi beriledi. Sotqa shaǵymdaný, shyn máninde, shaǵymdy qaraýdyń sońǵy kezeńi.
Spıker tutynýshylarǵa, bızneske jáne memlekettik organdarǵa yńǵaıly bolý úshin 2021 jyldan bastap e-tutynushy.kz shaǵymdardy qabyldaý jáne qaraýdyń biryńǵaı aqparattyq júıesi jumys isteı bastaǵanyn aıtty.
«Júıeniń maqsaty – tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý jónindegi barlyq sharalardy bir jerge shoǵyrlandyrý, shaǵymdardy daıyndaý jáne olardy quzyrly organdarǵa joldaý rásimderin jeńildetý jáne arzandatý, sondaı-aq barlyq ótinishter men olardy qaraý nátıjelerin sıfrlandyrý», - dep bólisti spıker.
Tutynýshyǵa yńǵaıly bolý úshin júıe daýdyń nysanasyna baılanysty shaǵymdardyń birqatar standartty nysandaryn ornalastyrýdy qarastyrady. Sondaı-aq tutynýshy qajet bolǵan jaǵdaıda júıege qosa berilgen tizimnen óz ókilin tańdaı alady, sotqa deıingi retteýdiń qoldanystaǵy ınstıtýttarynyń birin tańdaı alady nemese tikeleı memlekettik organǵa shaǵym jibere alady.
Sondaı-aq, búgingi kúni Qazaqstan Respýblıkasynyń Saýda jáne ıntegrasıa mınıstrligi shaǵymdardy qaraýdyń úsh satylydan eki satyly mehanızmge deıingi jańa mehanızmin ázirlep jatyr. Onyń nátıjesinde tutynýshy satýshyǵa sotqa deıingi talap aryzyn jibergennen keıin ekinshi kezeńde sot organdaryna talap aryz bere alady.