5 jyl burynǵy kezeńmen salystyrǵanda bul kórsetkish 25 paıyzdan asyp ketken
Byltyrǵy qorytyndy boıynsha óz mamandyǵymen jumys istemeıtin qazaqstandyqtardyń sany 2 mıllıon adamǵa jetken, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Finprom sarapshylarynyń málimetinshe, bes jyl burynǵy kezeńmen salystyrǵanda bul kórsetkish 25 paıyzdan asyp ketken. Álbett, bul ahýaldy jalpy eńbek naryǵynyń ósýimen baılanystyrýǵa da bolar edi, alaıda óz mamandyǵynan tys jumys isteıtin adamdardyń jyldyq úlesin salystyratyn bolsaq, ózge úrdisti kórýge bolady. Qazaqstanda ondaı jumysshylardyń sany ǵana emes, olardy jumyspen qamtýdaǵy úles te artyp keledi.
«Eńbek mınıstrligi oqý oryndaryn bitirgen túlekterdiń 40 paıyzǵa jýyǵy óz mamandyǵy boıynsha jumys istemeıtinin aıtty. Bul jalpy ekonomıka úshin de, keıinnen basqa bilim alatyn nemese mamandyǵy boıynsha jalaqysy tómen qyzmette isteıtin stýdentter úshin de jaǵymsyz saldarǵa ákep soǵýy múmkin. Dıplomy bar túlekter baryp jatsa da, suranysqa ıe mamandyqtar boıynsha bos oryndar áli de tolǵan joq», - delingen zertteýde.
Mysaly, 2023 jyly joǵary oqý oryndary men kolejderdi 300,7 myń stýdent bitirdi. Olardyń tórtten biri (24%) – bolashaq bastaýysh synyp muǵalimderi, pán muǵalimderi men tárbıeshiler. Dál sondaı úlespen – árqaısy alty paıyzdan – qyzmet kórsetý, óndiris, sondaı-aq bıznes, basqarý jáne quqyq sıaqty sanattar jalpy kórsetkishke ıe bolyp otyr.
«Ekonomıser, zańgerler men qarjygerlerge suranystyń azdyǵyna qaramastan, talapkerlerdiń bul mamandyqtardy áli de kóp tańdaıtynyn statısıka rastap otyr. Bıyldyń ózinde 12,4 myń túlek sertıfıkattalǵan zańgerler men ekonomıser qataryna qosyldy. Onyń ishinde 7,6 myń adam zańger dárejesin aldy. Degenmen qazaqstandyq eńbek naryǵynyń zańgerlerge degen naqty qajettiligi 2023 jyly shamamen bes esege az boldy: bar bolǵany 1,6 myń maman. Iaǵnı, zańgerler suranysqa ıe mamandyqtar tiziminde birinshi ondyqqa da, tipti ekinshi ondyqqa da enbeıdi», - deıdi mamandar.
Boljamdarǵa sáıkes, bıyl muǵalimderge suranys joǵary bolady – olardyń úlesine bos oryndardyń 8,4%-y derlik keledi. Sondaı-aq qazaqstandyq jumys berýshilerge 10,2 myńnan astam býhgalter qajet– bul kadrlarǵa degen jalpy qajettiliktiń 4,7%-yn quraıdy. Sonymen qatar qazaqstandyq eńbek naryǵynyń negizgi suranysqa ıe bóligi – arnaıy biliktiligi joq kadrlar. Sondyqtan suranysty aldyńǵy qatarynda kúzetshiler, dúken satýshylary men júrgizýshiler tur.