Olardy elge qaıtarý týraly eki el arasynda kelissózder júrip jatyr.
Anglıada qulpynaı teretin azamattarymyzdyń da qatary kún sanap kóbeıip keledi, dep habarlaıdy aqshamnews.kz. Iá, óz elinde eki qolǵa bir kúrek tappaǵan otandastar shetel asyp, ózgege jaldanyp jumys isteýge májbúr. Búginde Qazaqstanda eńbekke qabiletti azamattardyń 400 myńǵa jýyǵy jumyssyz. Al túlekterdiń basym bóligi mamandyǵy boıynsha qyzmet etpeıdi. Osy jáne ózge de máseleler keshe Úkimet saǵatynda kóterildi.
Jyl saıyn 1 mln-ǵa jýyq adam jumysqa ornalasady. Biraq áli kúnge deıin qoǵamdy jumyssyzdyq máselesi alańdatyp otyr. Tipti, «jumys isteıtin kedeıler» fenomeni beleń alǵan. Iaǵnı, tolyq jumys kúni eńbek etip, jalaqysy kedeılik sheginen asa almaǵan mamandyq ıeleri bar. Bul, ásirese, memlekettik sektorlarǵa qatysty. Al ózin – ózi jumyspen qamtyǵandar sany azaıýdyń ornyna kóbeıip keledi.
Baıaǵy jartas-sol jartas. Biz áli kúnge deıin tizesi shyqqan sharalardy qoldanýdamyz. Jańa júıeli sharalar az. Jumysqa ornalastyrý statısıkasymen tanyssań, tipti, arıfmetıka zańdaryna kúmándana bastaısyń. Buǵan deıin eńbek naryǵyna jyl saıyn 200 myń adam keletin. Qazirgi ýaqytta bul kórsetkish 250 myńǵa jetip qaldy. 5 jyldan keıin 350 myńǵa barady. 2030 jylǵa qaraı eńbek naryǵyna úlken qysym jasalady, - deıdi QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty Asqat Aımaǵambetov.
2023 jyly JOO túlekteriniń tek 25%-y jumysqa ornalastyrylǵan. Al olardyń edáýir bóligi mamandyq boıynsha qyzmet etpeıdi. Búginde 11-synyp bitirgenderdiń 50 myńy kolejderge túsip jatyr. Osyǵan oraı depýtat Asqat Aımaǵambetov joǵary synyp oqýshylary mekteppen qatar kolejde de oqı alýy kerek degen usynys aıtty.
Bizdiń oıymyzsha, 10-11 synyptarda oqyp jatqan balalarǵa kolejde paraleldi oqýǵa múmkindik berý – bul aqshany da azaıtady, olardyń ýaqytyn tıimdi jumsaýǵa kómektesedi jáne olar mektepti bitirgende atestatpen birge naqty mamandyqty alyp shyǵady, - deıdi QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty Asqat Aımaǵambetov.
Sonymen qatar depýtat granttardyń durys bólinbeıtinin alǵa tartty. Kolejderdegi memlekettik tapsyrys quny óte tómen jáne kadrlardy sapaly daıarlaýǵa múmkindik bermeıtinin jetkizdi. Olardyń 50%-y materıaldyq-tehnıkalyq bazany jańartý boıynsha jumysty aıaqtaǵan joq.
Kolejderdi sapaly jumys isteýine yntalandyrý baǵytynda saralaý jumystary ázirlenip jatyr. Sol saralaý jumystarynyń negizinde myqty kolejder jan basyna shaqqandaǵy qarjyny kóterý 1 mln asa teńgeni quraý josparlanyp otyr. Bul kolejder arasyndaǵy básekeni, maman daıarlaýdaǵy sapalyqqa alyp keledi dep kútilýde, - deıdi QR Oqý-aǵartý mınıstri Ǵanı Beısembaev.
Qazir kásiptik-tehnıkalyq bilimi bar mamandarǵa degen suranys joǵary bilimdi túlekterge degen qajettilikten 70%-ǵa artyq. Degenmen, keı jastar usta, tokar, dánekerleýshi mamandyqtaryna jolaǵysy kelmeıdi. Sondyqtan quzyrlylar «Jumystan bas tartqan jaǵdaılardy zańnamalyq túrde retteý qajet»,- deıdi.
Biz azamattarǵa múmkindik beremiz. Ataýly áleýmettik kómek taǵaıyndaımyz jáne jumys usynamyz. Eger azamat memlekettik qoldaýǵa úmitker bola tura qandaı da bir jumystan bas tartqan jaǵdaıda ataýly áleýmettik kómek tólemeıtin bolamyz. Qazir bul máselege qatysty tıisti normalar qarastyrylyp jatyr, - deıdi QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Svetlana Jaqypova
Boljamdarǵa sáıkes, Qazaqstandaǵy jumys oryndarynyń 52 prosenti avtomattandyrýdyń táýekeline ushyraıdy. Al olardyń 14 prosenti aldaǵy 15-20 jylda joıylýy múmkin.