«قازاقستانعا جاھاندىق، اسىرەسە وڭىرلىك نارىقتا تابىستى باسەكەگە قابىلەتتى، قۋاتتى ءارى تەحنولوگيالىق تۇرعىدان پروگرەسسيۆتى ونەركاسىپ قاجەت».
قاسىم-جومارت توقايەۆ،
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى
2025 جىلى قازاقستاندا سوڭعى بەس جىلداعى ەڭ كوپ يندۋستريالدىق جوبا جۇزەگە اسىرىلماق.
بيىل ەلىمىزدە جالپى قۇنى 1،5 ترلن تەڭگە بولاتىن 190 جوبا ىسكە قوسىلىپ، 20،1 مىڭ جاڭا جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلاتىن بولادى. اتالمىش جوبالار تولىق قۋاتىنا شىققاندا ءوندىرىس كولەمى 2،2 ترلن تەڭگەگە دەيىن جەتەدى دەپ كۇتىلۋدە.
- قازاقستاندا سۋتەگى پەروكسيدى، سۇيىق شىنى، كۇكىرت قىشقىلى، مينەرالدى تىڭايتقىشتار، پوليپروپيلەن جانە سارى فوسفور ءوندىرىسى ۇلعايتىلادى. بۇل جوبالار حيميا سالاسىنىڭ دامۋىنا جانە نارىقتاعى باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتەدى.
- بيىل سەندۆيچ-پانەلدەر، كەراميكالىق كىرپىش، قۇرعاق قۇرىلىس قوسپالارىن شىعاراتىن جاڭا زاۋىتتار ىسكە قوسىلادى. «Qaragandy Power Silicon» جانە «Ekibastuz FerroAlloys» زاۋىتتارى فەرروقورىتپا ءوندىرىسىن ايتارلىقتاي ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
2025-2035 جىلدارى مينيسترلىك مەتاللۋرگيا، ماشينا جاساۋ جانە حيميا ونەركاسىبى سالالارىندا 9 ءىرى جوبانى جۇزەگە اسىرادى. ولار جوبالىق قۋاتىنا جەتكەندە وندىرىلەتىن ءونىم كولەمى شامامەن 7،3 ملرد دوللاردى قۇرايدى.
اتالمىش جوبالارعا 6 ترلن تەڭگە كولەمىندە ينۆەستيسيا تارتىلىپ، 12 مىڭ جۇمىس ورنى اشىلادى. بۇل جوبالار پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىمەن ازىرلەنگەن، ولار 25 مىڭ جۇمىس ورنىن اشۋدى كوزدەيتىن 17 ءىرى جوبا ءتىزىمىنىڭ ءبىر بولىگى. بارلىق جوبالار جوعارى تەحنولوگيالىق كلاستەرلەردى قۇرۋعا باعىتتالعان.
«اۆتوموبيل شىعاراتىن زاۋىتتار، ىستىق بريكەتتەلگەن تەمىر شىعاراتىن زاۋىتتار، مىس بالقىتۋ زاۋىتى، اممياك-كارباميد كەشەنى، كاليي تۇزدارىن وندىرەتىن بايىتۋ-وندىرىستىك كەشەن، گيدرومەتاللۋرگيا زاۋىتى سياقتى ماڭىزدى جوبالار ىسكە قوسىلادى.
بۇل كاسىپورىندار ماشينا جاساۋ جانە اۆتوموبيل جاساۋ كاسىپورىندارى ءۇشىن جاڭا ونىمدەر شىعارۋدى قامتاماسىز ەتەدى، بۇل قازاقستاننىڭ ونەركاسىپتىك الەۋەتىن ايتارلىقتاي نىعايتادى»، — اتاپ ءوتتى ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس ءمينيسترى.
جوعارىدا اتالعان توعىز جوبانىڭ ەكەۋى 2025 جىلى ىسكە قوسىلادى. كوستاناي وبلىسىندا 1500 جۇمىس ورنىن قامتاماسىز ەتەتىن KIA اۆتوكولىكتەرىن شىعاراتىن زاۋىت ىسكە قوسىلادى، ول جىلىنا 70 مىڭ اۆتوكولىك وندىرەدى. الماتى قالاسىنداعى Changan، Chery جانە Haval ماركالارىنىڭ اۆتوكولىكتەرىن شىعاراتىن مۋلتيبرەندتى زاۋىت 3600 جۇمىس ورنىن قامتاماسىز ەتىپ، جىلىنا 90 مىڭ كولىك شىعارۋعا مۇمكىندىگى بار.
اۆتوموبيل ونەركاسىبىندەگى جاڭا جوبالاردىڭ ارقاسىندا 2025 جىلى سالاداعى ءوندىرىس كولەمى 5%-عا ارتادى دەپ كۇتىلۋدە. جوسپار بويىنشا 149 مىڭ جەڭىل كولىك شىعارىلۋى قاجەت (2024 جىلى بۇل كورسەتكىش 134 مىڭ بولعان).
- قازاقستاندا سوڭعى بەس جىلدا العاش رەت وڭدەۋ ونەركاسىبىندە 5،9% ءوسىم تىركەلدى. ءوسىم كورسەتكىشى نەگىزىنەن مەتاللۋرگيا (+6،9%)، ماشينا جاساۋ (+9،7%)، حيميا ونەركاسىبى (+7،7%) جانە باسقا سالالارداعى ءوندىرىس كولەمىنىڭ ارتۋىنا بايلانىستى بولىپ وتىر. جالپى ءوندىرىس كولەمى 24،5 ترلن تەڭگەنى قۇرادى.
- ءتۇستى جانە قارا مەتاللۋرگيا سالالارى تۇراقتى ءوسىم كورسەتۋدە. مىس، اليۋمينيي، سينك جانە قورعاسىن ءوندىرىسى مەن قايتا وڭدەۋ كولەمدەرى ۇلعايۋدا. قۇرىلىس ماتەريالدارى ءوندىرىسى دە قارقىندى دامىپ، ىشكى نارىقتىڭ قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرىپ، ءونىمدى ەكسپورتقا شىعارۋعا مۇمكىندىك بەرۋدە.
يندۋستريالدى جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاندا 15 ارنايى ەكونوميكالىق ايماق جانە 51 يندۋستريالدى ايماق جۇمىس ىستەيدى. 2025 جىلى وسى ايماقتاردا 110 جوبانى ىسكە اسىرۋ جوسپارلانۋدا.
قازىرگى تاڭدا قازاقستاندا جاڭا مەحانيزم رەتىندە شاعىن ونەركاسىپ ايماقتارى ەنگىزىلگەن، ولار كاسىپكەرلەرگە دايىن ءۇي-جايلاردى ۇسىنادى. وسى جوبا اياسىندا كاسىپكەرلەر قۇرىلىس ءۇشىن جەڭىلدەتىلگەن نەسيەلەر مەن ءتيىمدى جالعا الۋ شارتتارىن پايدالانا الادى، بۇل شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ دامۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى.
بۇگىندە قازاقستاننىڭ 8 وبلىسىندا (استانا، شىمكەنت، سولتۇستىك قازاقستان، قاراعاندى، قوستاناي، جامبىل، قىزىلوردا، تۇركىستان وبلىستارى) 34 شاعىن ونەركاسىپ ايماقتارى جۇمىس ىستەيدى. 2025 جىلى 14 وبلىستا شاعىن ونەركاسىپ ايماقتارىن قۇرۋ جوسپارلانىپ وتىر.
كاسىپورىندار تۋرالى تولىق اقپاراتى بار قازاقستاندىق وندىرۋشىلەردىڭ ءبىرىڭعاي ءتىزىلىمى قولداۋ شارالارىنىڭ ءبىرى بولماق.
ءىرى تاپسىرىس بەرۋشىلەردەن وتاندىق ونىمدەردى دامىتۋ باعدارلامالارىن بەكىتۋ تالاپ ەتىلەدى. سونداي-اق، الەۋمەتتىك نىسانداردى سالۋ كەزىندە وتاندىق قۇرىلىس كەزىندە ماتەريالدار مەن جابدىقتاردى يمپورتتىق ماتەريالدارعا اۋىستىرۋ ءۇشىن ماسليحاتپەن كەلىسۋ تالاپ ەتىلەتىن بولادى.
بۇل شارالار وتاندىق وندىرۋشىلەردىڭ پوزيسيالارىن نىعايتۋعا، ولاردىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋعا، شاعىن جانە ورتا بيزنەستى ىنتالاندىرۋعا باعىتتالعان.
2024 جىلى وڭدەۋشى ونەركاسىپ سالاسىندا 163 جوبا، ال تاۋ-كەن سالاسىندا 17 جوبا ىسكە اسىرىلدى. جالپى ينۆەستيسيالار سوماسى 1،3 ترلن تەڭگەدەن اسقان.
ەلىمىزدىڭ ءبىرقاتار وڭىرلەرىندە جاڭا ءوندىرىس ورىندارى اشىلدى. ەڭ كوپ جوبا تۇركىستان، الماتى، جامبىل، قوستاناي، قىزىلوردا، سولتۇستىك قازاقستان وبلىستارىندا، الماتى جانە شىمكەنت قالالارىندا جۇزەگە اسىرىلدى.
ەلىمىزدە كاتودتىق مىس، dore التىن قۇيمالارىن وندىرەتىن كاسىپورىندار جۇمىسىن باستادى. قازاقستاندا العاش رەت ۆولفرام كونسەنتراتىن ءوندىرۋ قولعا الىندى. قۇبىر ارماتۋراسىن، جىلۋ وقشاۋلاعىش ماتەريالداردى، كەراميكالىق پليتكالاردى، Chevrolet Onix اۆتوكولىكتەرىن، جيھاز جانە جۇك كولىكتەرىنىڭ كومپونەنتتەرىن شىعاراتىن زاۋىتتار ىسكە قوسىلدى.
2024 جىلى ىسكە قوسىلعان جوبالار تولىق قۋاتىنا شىققاننان كەيىن ءوندىرىس كولەمى شامامەن 2 ترلن تەڭگەنى قۇرايتىن بولادى.
قازاقستاندا وتاندىق وندىرۋشىلەردى قولداۋ وفتەيك كەلىسىمشارتتارى مەن ۇزاق مەرزىمدى كەلىسىمدەر ءتيىمدى تۇردە جۇزەگە اسىرىلىپ، بۇل جەرگىلىكتى ءونىمنىڭ ۇلەسىن ارتتىرۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى. 2024 جىلى ءىرى سۋبەكتىلەر سوماسى 704 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن 600-گە جۋىق ۇزاق مەرزىمدى كەلىسىمدەر مەن وفتەيك كەلىسىمشارتتارعا قول قويدى. مينيسترلىك وتاندىق قۇندىلىقتى دامىتۋ بويىنشا ءتيىستى جۇمىستاردى جالعاستىرادى.
قازاقستانداعى يندۋستريالدىق دامۋ تۇراقتى ەكونوميكالىق ءوسۋدى ساقتاۋدا ماڭىزدى ءرول اتقارادى. مەملەكەت ونەركاسىپتى دامىتۋدى جالعاستىرىپ، جاڭا جۇمىس ورىندارىن اشىپ، شەتەلدىك تاۋارلارعا تاۋەلدىلىكتى ازايتۋعا ىقپال ەتەدى. بۇل ءوز كەزەگىندە ەلدەگى ءوندىرىستىڭ جاقسارۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى.