قازاقستاندا بيومەتريالىق تولەمنىڭ جاڭا ءتۇرى الاقانمەن تولەم جاساۋ جۇيەسى ىسكە قوسىلماق. بۇل جاڭالىق كورپشىلىكتى تاڭعالدىرىپ، ەندى ءبىرىن الاڭداتىپ قويدى. بۇل قانشالىقتى ءقاۋىپسىز؟ Aqshamnews.kz ءتىلشىسى وسى تاقىرىپ بويىنشا IT-ساراپشى، NOVAHUB GROUP كومپانيالار توبىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى قانات يسرايلوۆتان جاۋاپ الدى.
الاقانمەن تولەم جاساۋ ءقاۋىپسىز بە؟
ساراپشى قانات مىرزانىڭ ايتۋىنشا، الاقان تامىرلارى ارقىلى سايكەستەندىرۋ - قازىرگى ەڭ ءقاۋىپسىز بيومەتريالىق تەحنولوگيالاردىڭ ءبىرى. دەسە دە، ەسكەرەتىن تۇستار دا بار.
"بۇل جۇيە تەرى استىنداعى قان تامىرلارىنىڭ بىرەگەي قۇرىلىمىن سكانەرلەيدى. ونى فوتو، ماكەت نەمەسە بەينە ارقىلى قولدان جاساۋ مۇمكىن ەمەس. "ءتىرى ەكەنىن انىقتاۋ" (Liveness Detection) فۋنكسياسى قان اعىسىن تەكسەرىپ، جۇيەنى الداۋ مۇمكىن بولمايدى"، - دەيدى ول.
يسرايلوۆتىڭ سوزىنشە، جۇيە الاقان سۋرەتىن ساقتامايدى. تەك سۋرەتتى حەش-كودقا اينالدىرىپ سونى وقيدى. ياعني ول كودتى باستاپقى فورماعا قايتا كەلتىرۋ مۇمكىن ەمەس.
"تەوريالىق تۇردە حەش-كود بۇزىلسا، تاۋەكەل بار. سوندىقتان ءىرى ترانزاكسيالار ءۇشىن تەك بيومەتريا ەمەس، قوسىمشا قاۋىپسىزدىك جۇيەسى - PIN نەمەسە SMS قاجەت"، - دەپ قوستى مامان.
الەمدىك تاجىريبەدە مۇنداي تولەم بار ما؟
ءىت ماماننىڭ ايتۋىنشا الاقان بيومەترياسى ارقىلى تولەم جاساۋ الەمدە دە قولدانىلىپ جاتىر.
"الەمدە اسىرەسە ازيادا (جۇڭگو، جاپونيا) جانە اقش-تا، بۇل تەحنولوگيا كەڭىنەن قولدانىلادى. Amazon One (اقش): Amazon دۇكەندەرىندە جانە Whole Foods Market جەلىسىندە قولدانىلادى. WeChat Palm Pay (جۇڭگو): قوعامدىق كولىكتە جانە بولشەك ساۋدادا قولدانىلادى. Fujitsu PalmSecure (جاپونيا): كوپتەگەن بانكوماتتا ۆەنالىق سايكەستەندىرۋ جۇيەسى رەتىندە قولدانىلادى"، - دەيدى قانات يسرايلوۆ.
ال بەت-الپەت پەن ساۋساق ىزدەرىنىڭ ۇرلانۋ جاعدايلارى الەمدە بولعان دەسەدى. بۇل بيومەتريالىق بازاعا جوعارى قاۋىپسىزدىك ستاندارتتارىن ساقتاۋ قاجەتىن كورسەتەدى.
بانك دەرەكتەردى تاراتىپ جىبەرۋى مۇمكىن بە؟
جەلىدە بانكتەر قولدانۋشىلاردىڭ جەكە دەرەكتەرىن "تاراتۋى مۇمكىن" دەپ كۇدىكتەنەدى. ساراپشى بۇل پىكىردىڭ شىعۋ سەبەبىن ءتۇسىندىردى:
"بانكتەر زاڭ بويىنشا دەرەكتەردى ساتۋعا نەمەسە تاراتۋعا قۇقىلى ەمەس. ءبىراق ەڭ ءقاۋىپتى فاكتور - ادام. ينسايدەر، outsource-سەرىكتەستەر، call-ورتالىق قىزمەتكەرلەرى اقپاراتتى زاڭسىز بەرە الادى"، - دەيدى ساراپشى.
دەمەك، ءقاۋىپ بيومەتريادان ەمەس، دەرەكتەردى ساقتايتىن ورتا مەن ادامي فاكتوردان تۋىندايدى.