قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى مەن فرانسۋز رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ بىرلەسكەن مالىمدەمەسى
1.قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ شاقىرۋىمەن فرانسۋز رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ەممانيۋەل ماكرون 2023 جىلعى 1 قاراشادا قازاقستانعا رەسمي ساپارمەن كەلدى.
2.قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن فرانسۋز رەسپۋبليكاسى اراسىنداعى ستراتەگيالىق ارىپتەستىك تۋرالى شارتتىڭ ون بەس جىلدىعىندا مەملەكەت باسشىلارى وزدەرىنىڭ ەكى ەل اراسىنداعى باسىم قاتىناستاردى قارقىنداتۋعا جانە ءارتاراپتاندىرۋعا ورتاق ۇمتىلىستارىن راستادى.
3.پرەزيدەنتتەر قازاقستان مەن فرانسيا اراسىنداعى بارلىق دەڭگەيدەگى سەنىمدى جانە تۇراقتى ديالوگقا قاناعاتتانۋشىلىق ءبىلدىرىپ، ساياسي، ەكونوميكالىق، ونەركاسىپتىك جانە ساۋدا ىنتىماقتاستىعىنىڭ جوعارى سەرپىنىن قۇپتادى.
4.دوستىق پەن ءوزارا تۇسىنىستىك رۋحىندا وتكەن كەلىسسوزدەر بارىسىندا مەملەكەتتەر باسشىلارى حالىقارالىق جانە وڭىرلىك كۇن تارتىبىندەگى وزەكتى ماسەلەلەردى جان-جاقتى تالقىلادى. حالىقارالىق قۇقىق پەن بۇۇ جارعىسىنىڭ ىرگەلى قاعيداتتارىنا، اتاپ ايتقاندا، بارلىق مەملەكەتتەردىڭ ەگەمەندىگىن، تاۋەلسىزدىگىن، اۋماقتىق تۇتاستىعىن جانە حالىقارالىق مويىندالعان شەكارالاردىڭ مىزعىماستىعىن قۇرمەتتەۋگە، سونداي-اق داۋلاردى بەيبىت جولمەن شەشۋگە بەرىك بەيىلدىلىگىن اتاپ ءوتتى. جاھاندىق جانە وڭىرلىك دەڭگەيدە، سونىڭ ىشىندە تاياۋ شىعىستا بەيبىتشىلىكتى، قاۋىپسىزدىك پەن تۇراقتىلىقتى نىعايتۋعا ورتاق ۇمتىلىستارىن راستادى. ۋكراينا توڭىرەگىندەگى جاعدايعا، سونىڭ گۋمانيتارلىق سالدارلارىنا جانە جاھاندىق ەكونوميكا مەن اسىرەسە وسال ەلدەردىڭ ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىنە تيگىزگەن اسەرىنە بايلانىستى وزدەرىنىڭ تەرەڭ الاڭداۋشىلىعىن اتاپ ءوتتى.
5.پرەزيدەنتتەر كليماتتىڭ وزگەرۋىنە قارسى كۇرەستىڭ ماڭىزدىلىعىن راستادى. ورتالىق ازيادا كليماتتىڭ وزگەرۋىنەن تۋىنداعان سىن-قاتەرلەرگە قارسى وڭىرلىك ىنتىماقتاستىق شەڭبەرىندە قابىلدانعان ناقتى شارالارعا قاناعاتتانۋشىلىق ءبىلدىرىپ، وسى باعىتتا، اتاپ ايتقاندا، سۋ رەسۋرستارىن تۇراقتى باسقارۋ سالاسىندا ودان ءارى كۇش-جىگەر جۇمساۋعا شاقىردى. سونداي-اق، بۇۇ باس اسسامبلەياسى الاڭىندا سياقتى ءىرى ءىس-شارا اياسىندا بىرلەسىپ حالىقارالىق كونفەرەنسيا ۇيىمداستىرۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋعا ۋاعدالاستى.
قازاقستاننىڭ يننوۆاسيالىق كومىرتەگىسىز ەنەرگيا كوزدەرىنە كوشۋىنە قوسىلاتىن ۇلەس بولىپ تابىلاتىن ەلەكتر قۋاتىن ساقتايتىن قوندىرعىسى بار قۋاتتىلىعى 1،2 گۆت جەل ەلەكتر ستانسياسىن سالۋ بويىنشا اۋقىمدى جوبانى جۇزەگە اسىرۋدا قول جەتكىزىلگەن پروگرەستى قۇپتادى.
6.فدا توبىنىڭ (Agence française de développement – فرانسۋز دامۋ اگەنتتىگى) قازاقستانداعى قىزمەتى تۋرالى ۇكىمەتارالىق كەلىسىمگە قول قويىلۋىن قۇپتادى. فدا-نىڭ قازاقستانداعى جۇمىسى ەنەرگەتيكالىق كوشۋ، قورشاعان ورتا جانە الەۋمەتتىك دامۋ ماسەلەلەرى بويىنشا ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋعا ىقپال ەتەدى. سۋ، ەنەرگەتيكا جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ سەكتورلارىندا باستاپقى جۇمىستاردى جۇرگىزۋ جانە كەيىننەن استانادا وكىلدىك اشۋ جوسپارلانۋدا.
7.تاراپتار قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن ەۋروپا وداعى جانە وعان مۇشە مەملەكەتتەر اراسىنداعى كەڭەيتىلگەن ارىپتەستىك جانە ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىم اياسىندا ءوزارا تىعىز ىنتىماقتاستىقتى جالعاستىرۋعا ازىرلىگىن مالىمدەدى. وسىعان وراي، پرەزيدەنتتەر 2023 جىلعى ماۋسىمدا «ورتالىق ازيا-ەۋروپا وداعى» ەكىنشى ءسامميتىنىڭ ءوتۋىن جانە 2023 جىلعى 23 قازانداعى ەو-وا مينيسترلەر كەزدەسۋى بارىسىندا ەو مەن ورتالىق ازيا اراسىنداعى بايلانىستاردى تەرەڭدەتۋ جونىندەگى بىرلەسكەن جول كارتاسىنىڭ قابىلدانۋىن قۇپتادى. ەو مەن ورتالىق ازيا اراسىندا ءوزارا بايلانىس سالاسىنداعى جانە «Global Gateway» ەۋروپا ستراتەگياسىن ىسكە اسىرۋداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ ماڭىزىن اتاپ ءوتتى.
8.مەملەكەت باسشىلارى بىر-بىرىنە ماڭىزدى ارىپتەس بولىپ تابىلاتىن ەكى ەل اراسىنداعى ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتى ءارتاراپتاندىرۋدى جانە تەرەڭدەتۋدى جالعاستىرۋعا ۋاعدالاستى.
فرانسيا قازاقستان ەكونوميكاسىنا نەگىزگى ينۆەستورلاردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. ءوز كەزەگىندە، قازاقستان فرانسيانىڭ ورتالىق ازياداعى ەڭ ءىرى ساۋدا-ەكونوميكالىق ارىپتەسى بولىپ تابىلادى.
9.2021-2030 جىلدارعا ارنالعان ەكىجاقتى ەكونوميكالىق «جول كارتاسىنىڭ» ماقساتتارىن ەسكە سالا وتىرىپ، پرەزيدەنتتەر ەنەرگەتيكا، اتوم ەنەرگەتيكاسى جانە ونەركاسىپ، سونداي-اق قول قويىلعان دەكلاراسياعا سايكەس ستراتەگيالىق پايدالى قازبالار سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق پەن ساۋدانى دامىتۋعا دا ۋاعدالاستى.
ولار اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى تىعىز ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋعا ۋاعدالاستى.
10.مەملەكەت باسشىلارى ەكى ەلدىڭ ءبىلىم بەرۋ جانە زەرتتەۋ ورتالىقتارى مەن اۋرۋحانالارى اراسىندا ونكولوگيا، تەلەمەديسينا، وڭالتۋ جانە پسيحوموتوريكا، سونداي-اق رەپرودۋكتيۆتى دەنساۋلىق سالاسىنداعى ارىپتەستىك بايلانىستاردىڭ نىعايۋىن اتاپ ءوتىپ، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ دامۋىن قۇپتادى.
11.پرەزيدەنتتەر جوعارى ءبىلىم سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ باسىمدىلىعىن اتاپ ءوتتى. وسى ورايدا، «اباي-ۆەرن» ەكىجاقتى باعدارلاماسى اياسىندا گرانت سانىن ۇلعايتۋ جانە «بولاشاق» باعدارلاماسىنا قاتىساتىن فرانسۋز ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ ءتىزىمىن كەڭەيتۋ ەسەبىنەن قازاق ستۋدەنتتەرىنىڭ فرانسيادا ءبىلىم الۋىن ارتتىرۋدى قۇپتادى. تاراپتار قازاقستاندا قازاق-فرانسۋز ۋنيۆەرسيتەتىن قۇرۋ جۇمىسىن جالعاستىرادى. 2023 جىلعى 1-3 قاراشادا الماتى قالاسىندا قازاقستان-فرانسيا جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ VIII حالىقارالىق فورۋمىنىڭ ءوتۋىن قۇپتادى.
12.پرەزيدەنتتەر قازاقستاندا فرانسۋز ءتىلىن وقىتۋدى دامىتۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتىپ، قازاقستاندا فرانسۋز وقۋ ورىندارىن اشۋ جانە قازاق مەكتەپتەرىندە فرانسۋز ءتىلىن وقىتۋ تۋرالى ۇكىمەتارالىق كەلىسىمگە قول قويۋدى قۇپتادى. كادرلار دايارلاۋ جانە كاسىبي ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى وڭ باعالادى.
13.پرەزيدەنتتەر پاريج قالاسىنداعى فرانسيانىڭ شىعىس تىلدەرى مەن وركەنيەتتەرى ۇلتتىق ينستيتۋتىندا (INALCO) قازاق ءتىلىن وقىتۋدى قايتا جانداندىرۋدى قۇپتاپ، قازاق ءتىلى مەن مادەنيەتىن ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى INALCO-نىڭ الداعى جوسپارلارىنا قولداۋ ءبىلدىردى.
14.پرەزيدەنتتەر قازاقستان مەن فرانسيا اراسىنداعى مادەني سالاداعى ەكىجاقتى بايلانىستاردى جانداندىرۋعا ءوزارا نيەتتەرىن راستادى. ەكى ەلدىڭ مادەني مەكەمەلەرى اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق پەن تاجىريبە الماسۋدى نىعايتۋعا باعىتتالعان جوبالاردى وڭ باعالاپ، پاريجدە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق كورمەسىن وتكىزۋ يدەياسىن قۇپتادى.
15.تاراپتار تۋريزم جانە ادامي قاتىناستاردى ودان ءارى دامىتۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىققا ءوزارا قىزىعۋشىلىق ءبىلدىردى.
16.مەملەكەت باسشىلارى سپورت سالاسىنداعى بايلانىستاردىڭ جاندانۋىن قۇپتادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى فرانسۋز رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتىنە 2024 جىلى پاريجدە وتەتىن ءحححىىى جازعى وليمپيادا جانە پاراليمپيادا ويىندارىن ۇيىمداستىرۋدا تابىس تىلەدى.