قازىرگى تاڭدا قازاقستاندا ينفراقۇرىلىمدى جاڭعىرتۋ جانە وڭىرلەردى دامىتۋ بويىنشا اۋقىمدى جۇمىستار ءجۇرىپ جاتىر. بۇل تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى، تكش جەلىلەرىن جاڭارتۋ، رەسپۋبليكانىڭ كولىك-لوگيستيكالىق الەۋەتىن نىعايتۋ جانە جاڭا وندىرىستىك كاسىپورىنداردى ىسكە قوسۋعا قاتىستى.
بۇل باعىتتاردىڭ بارلىعى ق ر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ «ادىلەتتى قازاقستان: ءبارىمىز جانە ءارقايسىمىز ءۇشىن. ءقازىر جانە ءاردايىم» سايلاۋالدى باعدارلاماسىندا بەلگىلەنگەن.
«مەملەكەت جاڭا تۇرعىن ۇيلەر سالادى، بارلىق وڭىردەگى جەرگىلىكتى ينفراقۇرىلىم مەن ينجەنەرلىك كوممۋنيكاسيالاردى جاڭارتادى. ءبىز ساپالى جۇمىس ورنىن قامتاماسىز ەتەمىز، ءار ازاماتتىڭ ءوزىن دامىتۋىنا تەڭ مۇمكىندىك جاسايمىز. مۇنىڭ ءبارى وڭىرلەردى تۇرعىندار مەن ينۆەستيسيالار ءۇشىن تارتىمدى ەتەدى»، — دەلىنگەن باعدارلامادا.
سونىمەن قاتار بۇل قۇجاتتا قازاقستان ەكونوميكاسى كولىك دالىزدەرىن كەڭەيتۋدى قاجەت ەتەتىنى تۋرالى جازىلعان.
«بۇرىننان بار جاھاندىق تاۋار جەتكىزۋ جۇيەسىنىڭ بۇزىلۋى ءبىزدىڭ بولاشاق ترانزيتتىك مۇمكىندىگىمىزدى كۇشەيتتى. ءبىز جاڭا ساپالى جولدار، قويمالار سالىپ، ايلاقتاردىڭ الەۋەتىن ارتتىرۋىمىز كەرەك، سالانى لوكوموتيۆتەرمەن، جۇك كولىگىمەن، كونتەينەرلەرمەن قامتاماسىز ەتۋىمىز قاجەت. مەملەكەت ترانزيتتىك دالىزدەردىڭ جۇك اينالىمى مەن وتكىزۋ قابىلەتىن ارتتىرادى. سول ارقىلى ەل ەكونوميكاسىنا مول ينۆەستيسيا تارتۋعا تىڭ سەرپىن بەرەمىز»، — دەپ اتاپ كورسەتىلگەن قۇجاتتا.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسى بويىنشا ءبىر جىلدا قانداي ناتيجەلەرگە قول جەتكىزىلگەنى تۋرالى Primeminister.kz رەداكسياسىنىڭ ماتەريالىنان وقىڭىز.
● 2029 جىلعا قاراي 1 ملن-نان استام وتباسىن جاڭا باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا بەلسەندى جۇمىس جالعاسۋدا. ماسەلەن، 2023 جىلعى 10 ايدا 13 ملن شارشى مەتردەن استام تۇرعىن ءۇي سالىندى. بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 14%-عا جوعارى.
نەسيەلىك جانە جالعا بەرىلەتىن تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى، «وتباسى بانكتىڭ» جەڭىلدەتىلگەن يپوتەكالىق باعدارلامالارى، «قازاقستان تۇرعىن ءۇي كومپانياسى» تاراپىنان كوممەرسيالىق بانكتەردىڭ يپوتەكالارىن سۋبسيديالاۋ جانە ت.ب. سياقتى مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ ءتۇرلى تەتىكتەرى ەسەبىنەن جىل سايىن تۇرعىن ءۇيدى پايدالانۋعا بەرۋ كولەمى 200 مىڭ شارشى مەترگە ۇلعايادى دەپ كۇتىلۋدە.
● 2023 جىلى وڭىرلەردە ينجەنەرلىك-كوممۋنيكاسيالىق ينفراقۇرىلىم نىساندارىن سالۋعا 5،4 ملرد تەڭگە ءبولىندى.
● «قولجەتىمدى ينتەرنەت» ۇلتتىق جوباسى بەكىتىلدى. ونىڭ نەگىزگى ماقساتى – حالىقتى جىلدامدىعى كەمىندە 100 مبيت/س بولاتىن كەڭ جولاقتى دۇنيەجۇزىلىك جەلىگە قوسۋ.
جوبا اياسىندا كولەمدى قاراجات سىمدى جانە سىمسىز بايلانىس ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋعا باعىتتالاتىن بولادى. اۋىلدا تالشىقتى-وپتيكالىق بايلانىس جەلىلەرىنىڭ تارماقتالعان جەلىسىن سالۋعا باستى نازار اۋدارىلادى. ماسەلەن، مەملەكەتتىك-جەكەشەلىك ارىپتەستىك تەتىگى ارقىلى 3 مىڭنان استام اۋىلدا ءتيىستى بايلانىس جەلىلەرىن مونتاجداۋ جوسپارلانىپ وتىر.
جالپى رەسپۋبليكا بويىنشا شاعىن جانە ورتا بايلانىس وپەراتورلارىن قولداۋ ارقىلى 400 مىڭ ءۇي شارۋاشىلىعىنا جىلدامدىعى جوعارى ينتەرنەت جۇرگىزىلەتىن بولادى.
ۇلتتىق جوبا اياسىندا رەسپۋبليكالىق جانە نەگىزگى وبلىستىق اۆتوجولداردى ءموبيلدى ينتەرنەتپەن قامتۋ ءۇشىن سيفرلىق ينفراقۇرىلىم جۇرگىزۋ جوسپارلانعان. اتاپ ايتقاندا، 487 انتەننا-دىڭگەكتى قۇرىلىستى ورناتۋ جوسپارلانىپ وتىر. بۇل 17 مىڭ شاقىرىم اۆتوجولدى ءموبيلدى ينتەرنەتپەن قامتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. بۇگىنگى تاڭدا رەسپۋبليكانىڭ 8 مىڭ شاقىرىم كۇرە جولى (30%) ءموبيلدى ينتەرنەت قىزمەتتەرىمەن قامتىلعان.
● ق ر كولىك-لوگيستيكالىق الەۋەتىن دامىتۋدىڭ 2030 جىلعا دەيىنگى تۇجىرىمداماسى بەكىتىلدى. ونىڭ اياسىندا ەۋروپادان ورتالىق ازياعا، قىتايعا جانە وڭتۇستىك-شىعىس ازياعا نەگىزگى ترانسكونتينەنتالدىق دالىزدەر مەن باعىتتاردى جاڭعىرتۋ جانە كەڭەيتۋ جونىندەگى شارالار كوزدەلگەن.
اتاپ ايتقاندا، قازاقستاننىڭ ترانزيتتىك الەۋەتىن ەداۋىر ارتتىراتىن ءبىرقاتار ءىرى تەمىرجول جوباسىن ىسكە اسىرۋ باستالدى. ولاردىڭ ىشىندە قىتايمەن ءۇشىنشى حالىقارالىق توراپقا شىعاتىن دوستىق – مويىنتى، باقتى – اياگوز جەلىلەرى، داربازا – ماقتاارال جانە الماتى اينالما جول جەلىسى بار. بارلىعى ءۇش جىل ىشىندە 1،3 شاقىرىمنان استام تەمىرجول سالىنادى. سالىستىراتىن بولساق، سوڭعى 30 جىلدا 2،5 شاقىرىم تەمىرجول سالىندى.
وعان قوسا 2030 جىلعا دەيىن 11 مىڭ شاقىرىم ت/ج جوندەۋ جۇمىستارىمەن قامتۋ جوسپارلانىپ وتىر، ءوز كەزەگىندە بۇل وتكىزۋ قابىلەتىن ارتتىرۋعا جانە پويىزدار قوزعالىسىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە ەلەۋلى ۇلەس قوسادى.
● سوڭعى كەزدەرى جۇك تاسىمالىنىڭ كولەمى 2 ەسە ارتقان ترانسكاسپيي حالىقارالىق كولىك باعىتىن دامىتۋعا ءبىرقاتار ەۋروپالىق كولىك-لوگيستيكالىق كومپانيانى تارتۋ بويىنشا جۇمىستار ءجۇرىپ جاتىر. گەرمانيا، اۆستريا، ماجارستان جانە بالتىق ەلدەرىنىڭ جۇك وپەراتورلارىنىڭ ءتيىستى قاۋىمداستىعىنا كىرۋ جوسپارلانىپ وتىر.
قازاقستان، ازەربايجان جانە گرۋزيا اراسىنداعى تحكب بويىنشا قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىن ارتتىرۋ ءۇشىن تەڭ نەگىزدە بىرلەسكەن كاسىپورىن قۇرۋ تۋرالى شارتقا قول قويىلدى.
قازاقستان اۋماعى ارقىلى جۇك تاسىمالداۋ ءۇشىن ق ر ۇكىمەتى قحر ۇكىمەتىمەن كەلىسىمدەرگە قول قويدى، بۇل تحكب دامىتۋ ءۇشىن قولايلى جاعداي جاساپ، قوسىمشا ترانزيت جانە سىرتقى ساۋدا جۇكتەرىن تارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سونداي-اق تاراپتار قازاقستان اۋماعىندا، ونىڭ ىشىندە اقتاۋ پورتىنداعى كونتەينەرلىك حاب قۇرىلىسىنا ينۆەستيسيا تارتۋ ارقىلى كەشەندى لوگيستيكالىق جەلى قۇرۋ تۋرالى ۋاعدالاستىققا قول جەتكىزدى.
● قازاقستاندىق تەڭىز پورتتارىنىڭ وتكىزۋ قابىلەتىن كەڭەيتۋ بويىنشا جۇمىس ءجۇرىپ جاتىر، ول بۇگىندە جىلىنا شامامەن 21،2 ملن توننا جۇكتى قۇرايدى. وعان قوسا «سارجا» كوپفۋنكسيونالدى تەڭىز تەرمينالىنىڭ قۇرىلىسى قولعا الىندى. 2030 جىلعا قاراي قازاقستان پورتتارىنىڭ قۋاتىن 30 ملن تونناعا دەيىن جەتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر.
● قورلاردى ۇلعايتۋ جانە وڭىرلەردى گازداندىرۋ جۇمىسىن ودان ءارى جالعاستىرۋ ءۇشىن جاڭا گاز وڭدەۋ قۋاتتارىنىڭ قۇرىلىسى جالعاسۋدا.
«QazaqGaz» ۇك» اق قاشاعان كەن ورنىندا قۋاتى جىلىنا 1 ملرد م3 بولاتىن گوز قۇرىلىسىن جۇرگىزىپ جاتىر. سونداي-اق قاشاعان مەن قاراشىعاناقتا جىلىنا 6،5 ملرد م3 گاز وڭدەيتىن جاڭا گوز قۇرىلىسى جوبالانۋدا. بۇل اۋقىمدى جوبالار ەل ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىنا سەرپىن بەرىپ، جاڭا جۇمىس ورىندارىنىڭ اشىلۋىن قامتاماسىز ەتەدى.
بيىلعى 23 قازاندا «بەينەۋ-جاڭاوزەن» قۇبىرىنىڭ ەكىنشى جەلىسى بويىنشا گاز جىبەرىلدى، بۇل ماڭعىستاۋ وبلىسىن تۇراقتى گازبەن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. بۇعان دەيىن، 3 تامىزدا، اتىراۋ وبلىسىنىڭ قاجەتتىلىكتەرىن جابۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن «ماقات – سولتۇستىك كاۆكاز» گاز قۇبىرىنا قوسىمشا قۇبىر جۇرگىزىلدى. گازداندىرۋ جۇمىستارى جالعاسۋدا.
● مۇناي تاسىمالداۋ دالىزدەرىن ءارتاراپتاندىرۋ جونىندەگى جول كارتاسىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا وسى جىلدان باستاپ باكۋ – تبيليسي – دجەيحان باعىتىندا جاڭا باعدار ىسكە قوسىلدى. «قازاقستان – جۇڭگو» مۇناي قۇبىرىن كەڭەيتۋ بويىنشا جۇمىستار ءجۇرىپ جاتىر.