جاسامپازدىق جولى: وتىز جىلدىڭ وتىز ءساتى

جاسامپازدىق جولى: وتىز جىلدىڭ وتىز ءساتى almaty-akshamy.kz

مەندە قازاقتىڭ ەلدىگىن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ  مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگىن نىعايتۋدان باسقا  ماقسات تا، ارمان دا جوق!


نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.



1998 جىلى مەملەكەتتىلىگىنىڭ قالىپتاسۋ كەزەڭىندە ەلىمىز  «قازاقستان - 2030» دامۋ ستراتەگياسىنىڭ اياسىندا مەملەكەتتىك قۇرىلىستىڭ وتپەلى كەزەڭىنە اياق باستى. بۇل كەزەڭ سىرتقى ساياساتتا حالىقارالىق ىنتىماقتاستىققا ۇمتىلۋدىڭ ۇتقىر تاجىريبەلەرىمەن، ىشكى ساياساتتا  دەموكراتيالىق جاڭعىرۋلارمەن، كونستيتۋسيالىق رەفورمالارمەن، ەكونوميكاداعى نارىقتىق ۇردىستەرمەن ەرەكشەلەندى. جاڭا استانانىڭ قالىپتاسۋ تاريحىندا  دا حح عاسىردىڭ  سوڭعى جىلدارى  ەرەكشە ورىن الادى. ويتكەنى  استانانىڭ الماتىدان ەلدىڭ ورتالىعىنا - اقمولاعا كوشىرىلۋى  ورتالىق، ايماقتىق باسقارۋ جۇيەسىنە دە، ىسكەرلىك، ەكونوميكالىق بەلسەندىلىگىنە دە  ءبىرقاتار تىڭ وزگەرىستەر اكەلگەنى راس.


ازيا مەن رەسەيدەگى  ەكونوميكالىق داعدارىس سالدارى ءالى بۋىنى قاتا قويماعان جاس مەملەكەتتىڭ ەكونوميكاسىنا  كەرى اسەر ەتەتىنى ءسوزسىز ەدى. سوندىقتان دا بولار ەل بيلىگى ءبىرىنشى كەزەكتە كۇردەلى دە  جىگەرلى ەكونوميكالىق رەفورمالارعا ەرەكشە ءمان بەردى. ول ءۇشىن ەڭ الدىمەن الەمدىك الپاۋىتتارمەن ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىققا نەگىزدەلگەن  سەنىمدى دە سەرپىندى ينۆەستيسيالىق الاڭ قاجەت بولدى. ەلدە ەكونوميكالىق تۇراقتىلىققا قول جەتكىزۋدىڭ بىردەن-بىر جولى دا وسى ەدى. سوندىقتان دا بولار، وسى جىلدارداعى پرەزيدەنت قىزمەتىنە زەر سالساق، جۇمىس كەستەسىنىڭ  تىم تىعىزدىعىنا، اۋقىمدىلىعىنا، جان-جاقتىلىعىنا قايران قالاسىز.  الەمدى داعدارىس جايلاعان وسى كەزەڭدە ۇلتتىق ەكونوميكا  قاتەرلى  سىننان ءوتتى دەسەك تە بولار. الىسقا بارماي-اق، رەسەي ءرۋبلىنىڭ ديەۆالۆاسياسىنىڭ ءوزى-اق  ەل  نارىعىن تىعىرىققا تىرەگەنى راس. قازاق بيلىگى جۇرگىزگەن   ساۋاتتى ەكونوميكالىق  ساياساتتىڭ ناتيجەسىندە ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسى   الەمدىك داعدارىسقا توتەپ بەرىپ، ءوزىنىڭ  ءتول ۆاليۋتاسىنىڭ تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتە ءبىلدى، ەلدەگى  ماكروەكونوميكالىق تۇراقتىلىقتى حالىقارالىق قارجى ينستيتۋتتارى جوعارى باعالادى. ەڭ باستىسى، ءىرى شەتەلدىك ينۆەستورلار مەن  بانكتەردىڭ قازاق ەلىنە دەگەن سەنىمى ارتتى. ۇتىمدى جۇرگىزىلگەن ەكونوميكالىق رەفورمالاردىڭ  ناتيجەسىندە ءوندىرىستىڭ قۇلدىراۋىنا جول بەرىلمەدى. قازاقستان پوستكەڭەستىك  وڭىردە ءبىرىنشى بولىپ 1998 جىلدىڭ 1 قاڭتارىندا  «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا زەينەتاقىمەن قامتاماسىز ەتۋ تۋرالى» زاڭ قابىلداپ، زەينەتاقىمەن قامتاماسىز ەتۋدىڭ جيناقتاۋشى  جۇيەسىنە كوشتى. «قازاقستان -2030» ستراتەگياسى اياسىندا  مەملەكەتتىك ازىق-تۇلىك باعدارلاماسى، ەلدىڭ  يندۋستريالدىق-يننوۆاسيالىق دامۋ ستراتەگياسى جانە باسقا دا ناقتىلى جوبالار قولعا الىندى. 1998 جىل - «حالىق بىرلىگى مەن ۇلتتىق تاريح جىلى» دەپ بەلگىلەندى.



1998: جىلدىڭ  باستى  وقيعالارى


 



  1. جاڭا استانا اتاۋىنىڭ اقمولادان استاناعا وزگەرتىلۋى. استانانىڭ حالىقارالىق تانىستىرىلىمى.

  2. پرەزيدەنتتىڭ «قاراپايىم ادامدارعا قاراي ون قاراپايىم قادام» باعدارلاماسى.

  3. قۇرامىنا قازاقستان، جۇڭگو، رەسەي، تاجىكستان، وزبەكستان مەملەكەتتەرى ەنگەن «شانحاي بەستىگىنىڭ» قۇرىلۋى.

  4. شەتەل ينۆەستورلارى كەڭەسىنىڭ قۇرىلۋى

  5. قارجى داعدارىسى مەن رەسەيدەگى دەفولتقا وراي داعدارىسقا قارسى ءىس-شارالار


13  قاڭتار


قازاقستاننىڭ جاڭا استاناسى – اقمولا قالاسىنىڭ دامۋى تۋرالى جانە ونىڭ سالتاناتتى حالىقارالىق تانىستىرىلىمى جونىندە كەڭەس ءوتتى.


ءبىرتۇتاس كەدەن كەڭىستىگىن قۇرۋ


21-23 قاڭتاردا  رەسەي استاناسى – ماسكەۋدە  قازاقستان، رەسەي، قىرعىزستان،بەلارۋس مەملەكەتتەرى باسشىلارى باس قوستى. كەزدەسۋ بارىسىندا  پرەزيدەنتتەر نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ  ءبىرتۇتاس كەدەن كەڭىستىگىن قۇرۋ تۋرالى باستاماسىن ءبىراۋىزدان قولدادى.


ءداستۇرلى دۇنيەجۇزىلىك ەكونوميكالىق فورۋم


28 قاڭتار  – 2 اقپاندا  شۆەيساريا كونفەدەراسياسىنىڭ داۆوس قالاسىندا  ءداستۇرلى دۇنيەجۇزىلىك ەكونوميكالىق فورۋم ءوتىپ،ونىڭ جۇمىسىنا قازاقستان پرەزيدەنتى  نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قاتىسىپ،ءسوز سويلەدى. فورۋم كۇندەرى ەلباسى شۆەيساريا كونفەدەراسياسىنىڭ پرەزيدەنتى  ف.كوتتيمەن، بولگاريا پرەزيدەنتى پ.ستويانوۆپەن، برازيليا پرەزيدەنتى ف.ەنريكە كاردوزۋمەن ەكىجاقتى  وزەكتى ماسەلەلەر توڭىرەگىندە پىكىر الىستى.


13  اقپان


ەلباسى الماتىداعى رەزيدەنسياسىندا  قازاقستانعا رەسمي ساپارمەن كەلگەن  يسپانيا كورولى حۋان كارلوس Iء-ىنى  قابىلدادى. تاراپتار  ەكىجاقتى ىنتىماقتاستىقتىڭ ماڭىزدى ماسەلەلەرىن تالقىلادى.



«قازاق تاريحىندا قازاق ۇيالاتىن ەشتەڭە جوق»


17  ناۋرىزدا  نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ەلىمىزدىڭ مادەنيەت جانە عىلىم، ونەر سالاسىنداعى شىعارماشىلىق زيالى قاۋىم  وكىلدەرىمەن كەزدەسۋدە حالىق تۇتاستىعى مەن ۇلتتىق تاريح جىلىنىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالدى. «توتاليتاريزمگە حالىقتىڭ تۇتاس­تىعىنىڭ قاجەتى جوق. ول ۇلت ماسەلەسىن قولدان قيىن­داتىپ، حا­لىق­تاردىڭ بىر-بىرىنە سەنىمسىزدىگىن، كۇدىك­شىلدىگىن ارتتىرۋعا مۇددەلى. حالىقتىڭ ءبىر توبىن ءبىر توبىنا، ءبىر تابىن ءبىر تابىنا ايداپ سالۋعا مۇددەلى. ويتكەنى، ۇرەيگە بوي ال­دىرعان ونداي قوعامدى بيلەۋ جەڭىلگە تۇسەدى. توتاليتاريزمگە ۇلتتىق تاريحتىڭ دا قا­جەتى جوق. ول ۇلتتىڭ تاريحي جادىن جويىپ، ءماڭ­گۇرت­تىك پسيحولوگيانى ورنىق­تىرۋعا مۇددەلى. ويتكەنى، وتكەنىن بىلمەيتىن حالىقتىڭ وزىنە سەنىمى بولمايدى. ال وزىنە سەنىمى از حالىقتى ايتقا­ن­عا كوندىرۋ، ايداعانعا جۇرگىزۋ جەڭىلگە تۇسەدى. توتاليتار­­لىق قوعام اتاۋلى­نىڭ اڭسايتىنى دا سول. ءبىز ءوز تاريحىمىزدى وزگەلەر تۇرماق، وزىمىزگە دە تو­لىق تانىتا الماي كەلە جاتقان حالىقپىز. زەرتتەمەسەك، جازباساق، جاريالاماساق كىم، نە دەپ تانيدى؟ قالاي مويىندايدى؟ الاڭدايتىن ەشتەڭە جوق. جازىڭىزدار. جاريا­لاڭىزدار. شىن جاقسى بولسا، شەتەل تىلدەرىنە، اسىرەسە، اعىلشىن تىلىنە اۋدارتۋدى دا ويلاستىرامىز. قازاق تاريحىندا قازاق ۇيالاتىن ەشتەڭە جوق»، - دەپ اتاپ ءوتتى ەلباسى.



ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرى باسشىلارىنىڭ تاشكەنت ءسامميتى


26  ناۋرىزدا  تاشكەنت قالاسىندا  قازاقستان،وزبەكستان جانە قىرعىزستان  باسشىلارى  مەملەكەتارالىق كەڭەس ماجىلىسىندە باس قوستى.  كۇن تارتىبىندە  ايماقتىق ينتەگراسيانى تەرەڭدەتۋ ماسەلەسى قارالىپ، مالىمدەمە قابىلداندى.  ءدال وسى كۇنى  ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرى باسشىلارىنىڭ تاشكەنت سامميتىنە قاتىسقان پرەزيدەنتتەر ورتالىق ازيا ەكونوميكاسىن دامىتۋدىڭ ارنايى باعدارلاماسىن قابىلداپ، تاشكەنت دەكلاراسياسىنا قول قويدى.


 


كاسپيي تەڭىزىنىڭ قۇقىقتىق مارتەبەسى قارالدى


9 ساۋىردە   نۇرسۇلتان نازاربايەۆ رەسەيگە رەسمي ساپارمەن بارىپ، رەسەي پرەزيدەنتى بوريس ەلسينمەن كەزدەستى.  مەملەكەت باسشىلارى كاسپيي تەڭىزىنىڭ قۇقىقتىق مارتەبەسىنە قاتىستى پىكىر الماستى.قازاقستان-رەسەي قارىم-قاتىناستارىنىڭ ماڭىزدى ماسەلەلەرى تالقىعا ءتۇستى.


15 ءساۋىر


مەملەكەت باسشىسى الماتىداعى رەزيدەنسياسىندا قازاقستانعا رەسمي ساپارمەن كەلگەن  بەلگيا كورولدىگىنىڭ پرەمەر-مينيسترى جان-ليۋك  دەاندى قابىلداپ، كەزدەسۋ قورىتىندىسىندا  ەكى ەل قارىم-قاتىناسىنا قاتىستى ماڭىزدى قۇجاتتارعا قول قويىلدى.


«قاراپايىم ادامدارعا قاراي قاراپايىم ون قادام» باعدارلاماسى


28-29  ساۋىردە  رەسەي فەدەراسياسىنىڭ استاناسى – ماسكەۋ قالاسىندا  «4+N»  فورماتىنداعى مەملەكەتارالىق كەڭەس ءوتتى. قازاقستان،رەسەي، قىرعىزستان،بەلارۋس مەملەكەتتەرى باسشىلارى باس قوسقان سامميتتە   نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ «قاراپايىم ادامدارعا قاراي قاراپايىم ون قادام» باعدارلاماسى  ءبىراۋىزدان قابىلداندى.


«بۇل اتاۋدا باتىلدىق، مىعىمدىق جانە ايقىندىق رەڭك بار»


6  مامىردا  «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى – اقمولا قالاسىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ  استاناسى – استانا قالاسى دەپ اتاۋ تۋرالى» جارلىق جاريالاندى. 



«ەۋرازيا جۇرەگىندە» اتتى كىتابىندا نۇرسۇلتان نازاربايەۆ بۇل وقيعا جونىندە بىلايشا ەسكە الادى: «بۇعان دەيىن دە بۇل قالانى قالاي اتاۋ تۋرالى ءسوز كوپ بولدى. ءتۇرلى ۇسىنىستار ايتىلدى. قالانى ەلدىڭ اتىمەن قازاقستان دەپ اتاۋ جونىندە، باسقا دا، سونىڭ ىشىندە نۇر­سۇل­تان دەپ اتاۋ كەرەك دەگەن دە ۇسىنىستار بولدى. بۇل قالا، قازاقستاننىڭ جاڭا استاناسى مەنىڭ ماقتانىشىم ەدى، سوندىقتان ونىڭ اتاۋىن سان قۇبىلتۋعا جول بەرە المايتىن ەدىم. وندا اقمولانى قالاي اتاعان، ءدال ايتقاندا قالاي دەپ قايتا اتاعان ءجون؟ ول اتاۋ قازاقستاندىق­تاردىڭ، ەلىمىزدىڭ بارشا ۇلتى مەن ۇلىسىنىڭ عانا ەمەس، كىرپياز شەتەلدىكتەردىڭ دە كوڭىلىنەن شىعۋى كەرەك...شىنىن ايتقاندا، استانانىڭ اتىن اۋىستىرۋ ۇدايى ويىمنان شىقپاي، ات ىزدەۋمەن بولدىم. ءسويتىپ جۇرگەندە ءبىر جولى...ءبىر جولى تۇندە، دالىرەك ايتسام، ساعات تۇنگى ەكىدە استانا دەگەن اتاۋ ويىما ساپ ەتىپ، كوكەيىمە قونا كەتكەنى. استانا دەگەنىمىز استانا! قازاقشا ادەمى ەستىلەدى. قوماقتى، اۋىز تولادى، قىسقا دا نۇسقا، اۋەزدى. ورىسشا دا، اعىلشىنشا دا سولاي ەستىلەدى. بۇل اتاۋدا باتىلدىق، مىعىمدىق جانە ايقىندىق رەڭك بار. استانا! ءسويتىپ، ءتۇن ورتاسىندا كەلگەن وي قازاقستان استاناسىنىڭ جاڭا اتاۋى استانا كو­كەيگە ءبىرجولاتا ۇيالادى. استانا وسى ءسوزدىڭ تۋرا ماعى­ناسىندا ناعىز استاناعا اينالدى. جاڭا تاۋەلسىز مەملەكەت قازاق­ستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسىنا. ايتپاقشى، سول كۇنى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى استانا قالاسىندا سارىارقا جانە الماتى اۋداندارىن قۇرۋ تۋرالى» جار­لىق قابىلداندى. ءسويتىپ، استانا قالاسىنىڭ كارتاسىندا ەكى اۋدان پايدا بولدى. ولار استانانى ەكى ءبولىپ تۇرعان جوق، قايتا ءبىرتۇتاس بىرىكتىرىپ تۇر...».



سول جىلداردا ەلوردا اكىمى لاۋازىمىندا بولعان ادىلبەك جاقسىبەكوۆتىڭ ەستەلىگىنەن:  


«ءبىر كۇنى ەلباسىنى ۇزاق ساپاردان كۇتىپ الدىق. تۋرا اۋەجايدا پرەمەر-مينيستر ەكەۋىمىزدى ماشيناسىنا وتىرعىزىپ الدى. ەلوردا اتاۋىن وزگەرتۋ تۋرالى ويدىڭ پىسكەن كەزى. كەزدەسۋلەردە دە بۇل تۋرالى ايتىپ جۇرگەن. ءبىراز ءۇنسىز وتىرىپ... «مۇمكىن، استانا دەپ اتارمىز؟ قاناتتى ءسوز سياقتى. بولاشاققا دەگەن تالپىنىسىمىزدىڭ سيمۆولى بولار ەدى» دەدى. ادەتتەگىدەي، پرەزيدەنتتىڭ سوزىنەن كەيىن ءبىز ءبىراز ءۇنسىز قالدىق. نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى «بۇگىن رەزيدەنسياعا كەلىڭدەر. سوندا سويلەسەمىز» دەدى. كەشكە اڭگىمە جالعاستى. استانا ءۇشىن پرەزيدەنت بىرنەشە مىسالدار كەلتىردى. ءبىراق زاڭ بويىنشا، قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتتارىنىڭ قولداۋى كەرەك بولاتىن. قولداۋ كورسەتىلدى دە. 1998 جىلعى 6 مامىردا قالالىق ءماسليحاتتىڭ سەسسياسىندا دەپۋتاتتار قالا اتاۋىن استاناعا اۋىستىرۋ تۋرالى ورتاق شەشىم قابىلدادى».


23-27  مامىر


نۇرسۇلتان نازاربايەۆ كاتار مەملەكەتى مەن بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىنە  رەسمي ساپارمەن باردى. مەملەكەتتەر اراسىنداعى ساياسي-ەكونوميكالىق قارىم-قاتىناستاردى ودان ءارى دامىتۋدىڭ  ماسەلەلەرىن تالقىلاعان تاراپتار ماڭىزدى قۇجاتتارعا قول قويدى. كاتار باسشىسى  قازاقستاننىڭ جاڭا استاناسىنىڭ قۇرىلىسىنا اتسالىسۋ ۇسىنىسىن ءبىلدىردى. ال، بىرىككەن اراب امىرلىكتەرى باسشىلىعىمەن كەلىسسوزدەردە ترانسازيا تەمىرجولىنا قاتىستى  ەكىجاقتى ءتيىمدى ۋاعدالاستىقتارعا قول جەتكىزىلدى.


قازاق ەلىنىڭ تورىندەگى  ۇلى مەرەكە


1998 جىل، 10 ماۋسىمدا ۇلى دالا  تورىندە  ۇلى مەرەكە باستالدى. ءدال وسى كۇنى  قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ  ەلورداسى – استانا (بۇگىنگى نۇر-سۇلتان) قالاسىنىڭ حالىقارالىق  تۇساۋكەسەرى ءوتتى.


3  شىلدە


الماتىدا  «شانحاي بەستىگى»  مەملەكەتتەرىنىڭ ءسامميتى ءوتتى.  بۇل القالى باسقوسۋدا بۇعان دەيىن «شەكارا ايماعىنداعى اسكەري سالاداعى سەنىمدىلىكتى نىعايتۋ تۋرالى»  جانە «شەكارا ايماعىنداعى قارۋلى كۇشتەردى ازايتۋ تۋرالى»  شانحاي مەن ماسكەۋدە وتكەن  كەلىسسوزدەرگە قاتىسقان   قازاقستان، جۇڭگو، رەسەي، قىرعىزستان، تاجىكستان مەملەكەتتەرىنىڭ باسشىلارى بىرلەسكەن مالىمدەمە قابىلدادى.  ەكىنشى كۇنى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ الماتىداعى رەزيدەنسياسىندا  قحر ءتوراعاسى سزيان سزەميندى قابىلداپ، كەزدەسۋ قورىتىندىسىندا تاراپتار   قازاقستان-قىتاي شەكاراسىنا  قاتىستى  قوسىمشا  كەلىسىمشارتقا  قول  قويدى.


6  شىلدە


مەملەكەت باسشىسى رەسمي ساپارمەن  رەسەي فەدەراسياسىنا  بارىپ،رەسەي پرەزيدەنتى ب.ەلسينمەن جۇزدەستى. ەكى ەل پرەزيدەنتتەرى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن رەسەي فەدەراسياسى  اراسىنداعى  «ماڭگىلىك دوستىق پەن وداقتاستىق تۋرالى»  دەكلاراسياعا قول قويدى.


17 شىلدە


شولپان-اتادا  قازاقستان  مەن قىرعىزستان  اراسىنداعى مەملەكەتتىك شەكارانى دەليميتاسيالاۋ تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلدى.


22 قىركۇيەك


ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ يتالياعا رەسمي ساپارى باستالدى. ەل پرەزيدەنتى  يتاليا پرەزيدەنتى و.ل. سكالفارومەن،وسى ەلدىڭ مينيسترلەر كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى ر.پروديمەن،  ۆاتيكاننىڭ جانە ريم كاتوليك شىركەۋىنىڭ باسشىسى پاپا يوانن پاۆەل ىى-مەن كەزدەسىپ،كەلىسسوزدەر جۇرگىزدى. بۇل  ساپاردىڭ ەكى جاقتى قاتىناستاردى ودان ءارى تەرەڭ­دەتۋدە ىقپال زور بولدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن قاسيەتتى تاق  اراسىنداعى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى كە­ءلى­ءسىم –  تمد ەلدەرى اراسىندا  جاسالعان  تۇڭعىش ماڭىزدى قۇجات ەدى. بۇل تۇرعىدا قازاق ەلى الەمگە كوشباسشى ەل رەتىندە تانىلدى.  كەلىسىمگە قول قويىلعاننان كەيىن ۆاتيكان تاراتقان رەسمي مالىمدەمەدە اتالعان كەلىسىم  «تاريحي وقيعا» دەپ باعالاندى.


25 قىركۇيەك


استانادا  پرەزيدەنت جانىنداعى  شەتەل ينۆەستورلارى كەڭەسىنىڭ العاشقى وتىرىسى ءوتتى. ونىڭ جۇمىسىنا  ەلباسى قاتىسىپ، ءتوراعالىق ءوتتى.


28 قىركۇيەك


سول جىلدارداعى ق ر سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ق.توقايەۆ بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 53ء-شى سەسسياسىنا قاتىسىپ، ءسوز سويلەدى. ول بۇۇ باس حاتشىسى ك.اننانمەن، اقش پرەزي­دەنتىنىڭ كاسپيي تەڭىزىنىڭ ەنەرگورەسۋرستارىن يگەرۋ جونىندەگى كەڭەسشىسى ر.مورنينگستارمەن، جانە باسقا دا ءبىرقاتار مەملەكەتتەر  وكىلدەرىمەن  كەزدەستى.


 30 قىركۇيەك


قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ  ءبىرىنشى شاقىرىلعان پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن باسقوسۋىنا قاتىستى. ەلباسى ەلدەگى جاعداي تۋرالى،  ىشكى جانە سىرتقى ساياساتتاعى نەگىزگى باعىتتار: قوعامدى دەموكراتيالاندىرۋ، جاڭا ءجۇزجىلدىقتاعى ەكونوميكالىق جانە ساياسي رەفورما  تۋرالى  تۇجىرىمدارىمەن قازاقستان حالقىنا ۇندەۋىن جاريالادى.


7 قازان


ەلباسى  قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى پالاتالارىنىڭ  بىرلەسكەن وتىرىسىنا قاتىستى. وندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋسياسىنا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ قابىلداندى. زاڭعا سايكەس پرەزيدەنتتىك بيلىك مەرزىمى 5 جىلدان 7 جىلعا دەيىن ۇزارتىلدى. ال، ماجىلىسكە دەپۋتاتتار سايلاۋ پارتيالىق ءتىزىم بويىنشا دا جۇرگىزىلەتىن بولدى. سونداي-اق، داۋىس بەرۋگە سايلاۋشىلاردىڭ 50 پايىزدان استامى قاتىسسا،سايلاۋ وتكىزىلدى دەپ ەسەپتەلىنەتىن بولدى.


12 قازان


قازاقستانعا مەملەكەتتىك  ساپارمەن رەسەي فەدەراسياسىنىڭ پرەزيدەنتى بوريس ەلسين كەلدى.مەملەكەت باسشىسىنىڭ الماتىداعى رەزيدەنسيياسىندا وتكەن ەكىجاقتى كەزدەسۋ قورىتىندىسىندا  ەكى ەل اراسىنداعى 1998-2007  جىلدارعا دەيىنگى ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق تۋرالى شارتقا، قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن رەسەي فەدەراسياسى مەملەكەتتىك شەكارالارىن دەليميتاسيالاۋ  تۋرالى قاۋلىعا قول قويىلدى.


14 قازان


الماتىداعى رەسپۋبليكا سارايىندا  قازاقتىڭ بەلگىلى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى، اتاقتى عالىم-اعارتۋشى احمەت بايتۇرسىنوۆتىڭ 125 جىلدىق مەرەيتويىنىڭ سالتاناتى ءوتتى. وعان ەلباسى ن.نازاربايەۆ قاتىستى.


29 قازان


نۇرسۇلتان نازاربايەۆ  انكارا قالاسىندا وتكەن تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ 75 جىلدىعىنا ارنالعان مەرەكەلىك شارالارعا قاتىستى.  تۇركيادا باس قوسقان  قازاقستان،ازەربايجان، وزبەكستان،تۇركيا،گرۋزيا پرەزيدەنتتەرى  «شىعىس-باتىس» ءدالىزى ارقىلى  دۇنيەجۇزىلىك نارىققا مۇناي  تاسىمالداۋ تۋرالى دەكلاراسياعا قول قويدى.


 2 جەلتوقسان


 ەقىۇ قاتىسۋشى-مەملەكەتتەر سىرت­قى ىستەر مينيسترلەرى  وسلودا  باس قوستى.


القالى جيىن بارىسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى مەن ەقىۇ اراسىندا ءبىرقاتار  ماڭىزدى قۇجاتتار قابىلداندى. الماتىدا ەقىۇ ورتالىعىن اشۋ تۋرالى مەمو­راندۋمعا جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى مەن ەقىۇ-نىڭ دەموكراتيا جانە ادام قۇقىعى ءجو­نىندەگى بيۋروسى اراسىندا ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى مە­موراندۋمعا قول قويىلدى.


 22 جەلتوقسان


 ق ر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا زەينەتاقىمەن قامسىزداندىرۋ تۋرالى» زاڭعا قول قويدى.


ستاتيستيكا:


1998 جىلى پرەزيدەنت رەسپۋبليكا وڭىرلەرىنە 38   رەت، شەت ەلدەرگە 17 رەت رەسمي  ساپارعا شىقتى. ءبىر جىل ىشىندە بارلىعى  133  زاڭ قابىلدانىپ،  248  جارلىققا قول قويىلدى.


 



 جىل  ءتۇيىنى:


1998 جىل قازاق ەلى ءۇشىن كۇردەلى كەزەڭ بولعانىمەن، الدىنا ماقساتتى ستراتەگيالىق مىندەتتەردى قويىپ، ولاردىڭ ۋاقىتىلى  ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتە بىلگەن   ەل بيلىگىنىڭ جيناقى قادامدارى مەملەكەتتىڭ ىشكى رەسۋرستارىن دۇرىس پايدالانا وتىرىپ،  الەمدىك  داعدارىسقا توتەپ بەرۋىن قامتاماسىز ەتكەنىن،  بۇل جىلى   ەلىمىزگە 2 ملرد. دوللارعا جۋىق شەتەل ينۆەستيسياسى تارتىلعانىن ايتا كەتكەن ءجون.



 


 


 


 





 

ءسىزدىڭ رەاكسياڭىز؟
ۇنايدى
0
ۇنامايدى
0
كۇلكىلى
0
شەكتەن شىققان
0
سوڭعى جاڭالىقتار

13:05

12:53

12:39

12:27

12:23

11:56

11:37

11:34

11:02

10:31

10:25

10:21

10:02

09:53

09:20

16:33

16:28

13:27

12:23

12:17

12:15

12:13

12:05

12:03

12:01