دۇكەن سورەلەرىنەن ساتىپ الىپ جۇرگەن اسىمىزدىڭ حالال، الدە حارام ەكەنىن انىقتاۋ ءۇشىن جىل سايىن 30 مىڭنان استام ءونىمنىڭ سىناماسى الىنىپ، زەرتتەۋدەن وتكىزىلەدى. ناتيجەسىندە سونىڭ 12-15%ء-ى قاۋىپسىزدىك تالاپتارى ساقتالماعان بولىپ شىعادى. كوبى تاڭبالاۋعا قويىلاتىن تالاپتارعا ساي ەمەس. بۇل - دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ دەرەگى.
ۆەدومستۆو 2015 جىلدان بەرى ونىمدەردىڭ تەحنيكالىق تالاپتارىنا سايكەستىگىن باقىلايدى. الايدا، ازىق-تۇلىك قۇرامىنا قاتىستى سىنامالار بيىل جۇرگىزىلمەگەن، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz 24.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
«حالال ونىمدەرىنە تالاپتار قويىلمايدى تەحنيكالىق رەگلامەنتتەردە. ءبىراق ءبىز وسى باقىلاۋ وتكىزگەندە تاڭبالاۋ. نورمالارىنا سايكەس بولماسا. بۇنداي بۇزۋشىلىقتار ولار فالسيفيكاسياعا جاتادى جانە تۇتىنۋشىلاردى الداۋ. وسىنداي زەرتتەۋلەردى جىل سايىن ءبىر مىڭنان استام سىناما الىنادى. ونىڭ ىشىندە 7-8% سايكەس كەلمەيدى»، - دەيدى ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ ۆيسە-مينيسترى - باس مەملەكەتتىك سانيتارلىق دارىگەرى ايجان ەسماعامبەتوۆا.
قازاقستاندا 4 مىڭعا جۋىق ءوندىرۋشىنىڭ "حالال" سەرتيفيكاتى بار. ءونىمنىڭ ساپاسى ونىڭ قۇرامىنا بايلانىستى. كوبىنە شيكىزاتتى ۇنەمدەۋ ءۇشىن ءوندىرۋشى شۇجىققا قوساتىن ەتتى باسقا قوسپامەن الماستىرا الادى. سوراقىسى سول، سەح شۇجىقتىڭ تولىق قۇرامىن كورسەتپەۋگە قۇقىلى. ناتيجەسىندە تۇتىنۋشى الاتىن تاۋار جاپسىرمادا كورسەتىلگەن سيپاتقا سايكەس كەلمەيدى دەيدى ساراپشىلار.
«حالال جانە حالال ەمەس ونىمدەردى قاتار شىعاراتىن كاسىپورىندار بار. سونداي وندىرىستە قۇرال-جابدىقتار دۇرىس تازالانباسا، ءونىم لاستانادى. ەكىنشىدەن شوشقا ەلەمەنتتەرى بار قوسپانى پايدالاناتىندار بار. مىسالى، شۇجىق جاساعاندا جانۋارلار اقۋىزىن ءجيى قوسادى. ول قازاقستاندا جوق. نەگىزىنەن يمپورتتالادى. اق ۇنتاق ءتارىزدى قوسپانى شۇجىقتىڭ قۇرىلىمىن جاقسارتۋ ءۇشىن قولدانادى. شەتەلدەن اكەلىنگەن اقۋىز «حالال» دەپ تاڭبالانسا دا، قۇرامىندا دا شوشقا بولۋى ىقتيمال. ال تۇتىنۋشى ونى بايقامايدى. بۇل وندىرىستە ەكونوميكالىق تۇرعىدان دا ءتيىمدى بولۋى مۇمكىن»، - دەيدى س.سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اعا وقىتۋشىسى، PhD دوكتورى قادىرجان ماقانعالي.
وسى كاسىپپەن اينالىساتىنداردى اككرەديتتەۋ دە وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى. «حالال» سەرتيفيكاتتارىن مەملەكەتتىك ورگاندار بەرمەيدى. بۇل رەتتە كاسىپورىندار ءوز ءونىمىن ءوندىرىپ، سەرتيفيكاتتاي الادى.
«پىسىرىلگەن شۇجىقتاردا جالپى جىكتەۋىشتەر دەگەن ستاندارت» بار. سول ستاندارت بويىنشا، قانداي ونىمدەر قوسىلادى. قانداي ونىمدەر قوسىلمايدى سونى ءبىز جاسادىق. ەكىنشى قىزمەت كورسەتۋ ورگاندارىنا سترك «تۋريستىك ەكسكۋرسيالى كلاسسيفيكاتور» دەگەن ستاندارت جاسادىق. بۇرىن سوتتاسۋعا مۇمكىن ەمەس ەدى. ال مىنا ستاندارتاردىڭ بازاسىندا، ونى جاساماعانداردى سوت ورگانى قاراي الاتىن بولدى. ال ەندى كەلەسى ستۋپەن، اككرەديتاسيا وتەتىن بولسا، ولار تۇگەل مەملەكەتتىڭ باقىلاۋىندا. جۇمىستىڭ ءبارى دۇرىس ءجۇرىپ، سول ۇكىمەت بەلگىلەگەن ستاندارتتىڭ اياسىندا جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك بولادى. پوكا ول ماسەلە جوق. سوندىقتان ۇكىمەت ءالى ونى تۇبەگەيلى تەكسەرىپ، قاراي المايدى. وكىنىشكە قاراي»، - دەيدى «قازاقستاننىڭ حالال يندۋسترياسى» قاۋىمداستىعىنىڭ ءتوراعاسى مارات سارسەنبايەۆ.
زەرتحانالىق باقىلاۋدىڭ بيىل جۇرگىزىلمەۋىنە بىردەن ءبىر سەبەپ - زاڭنامالىق وزگەرىستەر. ماجىلىستە كاسىپكەرلىك كودەكسكە تۇزەتۋلەر ەنگىزۋ قارالىپ جاتىر. وندا ساتىپ الۋلارعا قويىلاتىن تالاپتاردى كۇشەيتۋ كوزدەلگەن. ءتيىستى قۇجاتتار قابىلدانعاننان كەيىن ازىق-تۇلىك سىنامالارى تۇراقتى تۇردە جاسالادى دەدى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى.