بۇل – بار بولعانى بيۋروكراتيا!  — ءاليحان سمايىلوۆ

يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ۆيسە-مينيسترى ءىلياس وسپانوۆ بايانداعانداي، وتكەن 9 ايدا وڭدەۋ ونەركاسىبىندەگى نەگىزگى كاپيتالعا 1 ترلن جانە 27 ملرد تەڭگە ينۆەستيسيا تارتىلدى، بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 6،4%-عا تومەن. جىل سوڭىنا دەيىن جوسپارلى كورسەتكىش 2،1 ترلن تەڭگەنى قۇرايدى، دەپ حابارلايدى almaty-akshamy.kz

سالالار بويىنشا جەڭىل ونەركاسىپتە ينۆەستيسيا تارتۋ 2،5 ەسەگە ءوسىپ، 11،3 ملرد تەڭگەگە جەتتى. سونداي-اق جيھاز وندىرىسىندە – 4،5 ەسە، ياعني 14 ملرد تەڭگەگە دەيىن، رەزەڭكە جانە پلاستماسسا بۇيىمدارى وندىرىسىندە – 1،6 ەسە، 81،4 ملرد تەڭگەگە دەيىن ءوسىم تىركەلدى. سونىمەن قاتار نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيسيالار بويىنشا قاعاز ونىمدەرىن، سۋسىندار مەن تاماق ونىمدەرىن شىعاراتىن كومپانيالار اراسىندا وڭ ديناميكا بايقالادى.

جالپى، بيىل ينۆەستيسيا كولەمى 1 ترلن تەڭگەنى قۇرايتىن 170 جوبانى ىسكە قوسۋ جوسپارلانعان. ولاردىڭ ىشىندەگى ەڭ ىرىلەرى – تۇرمىستىق تەحنيكا جانە ارنايى كوكس وندىرەتىن كاسىپورىندار، سونداي-اق شلامداردى قايتا وڭدەيتىن كەن بايىتۋ فابريكاسى. بۇگىنگى تاڭدا جالپى قۇنى 200 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن 65 جوبا ىسكە قوسىلدى.

سونىمەن قاتار وڭىرلەر 2027 جىلعا دەيىن ىسكە قوسىلۋى جوسپارلانعان ءبىرقاتار ينۆەستيسيالىق جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋدى كەيىنگى جىلدارعا شەگەردى. بۇل ينۆەستورلار قارجىسىنىڭ جەتىسپەۋىنە، ينفراقۇرىلىممەن قامتاماسىز ەتىلمەۋ، جابدىقتاردىڭ جەتكىزىلمەۋى نەمەسە كەشىكتىرىپ جەتكىزىلۋىنە، سونداي-اق جەر ماسەلەلەرىنە بايلانىستى بولىپ وتىر.

پرەمەر-مينيستر ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس مينيسترلىگى اتالعان باعىتتا ۇيلەستىرۋ جۇمىستارىن بەلسەندى جۇرگىزۋى ءتيىس ەكەنىن ايتتى.

«تەك قانا جول كارتاسىن بەكىتۋ ارقىلى بارلىق ماسەلەنى شەشۋ مۇمكىن ەمەس. بۇل جەردە جوبالاردىڭ قالاي جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقانىن، جەر-جەردە قانداي ماسەلەلەر شەشىلمەي جاتقانىن قاداعالاپ، وزدەرىڭىزدىڭ تاراپتارىڭىزدان اكىمدەرگە كومەك كورسەتۋ قاجەت. ءسىز جول كارتاسىن ماقۇلدادىق، ەندى وسىمەن بارلىق ماسەلەلەر شەشىلدى دەپ ويلايسىز با؟ بۇل – بار بولعانى بيۋروكراتيا! ينۆەستيسيالىق جوبالار جۇزەگە اسىپ، ونىڭ ناتيجەسىن كورمەيىنشە، ماسەلە شەشىلدى دەپ ايتۋعا بولمايدى»، — دەدى ءاليحان سمايىلوۆ.

پرەمەر-مينيستر اقتوبە وبلىسىندا وڭدەۋ سالاسىنا تارتىلعان ينۆەستيسيالاردىڭ تومەندەپ كەتكەنىن اتاپ ءوتتى. سونداي-اق وڭىردە 5 جوبا بويىنشا ىسكە اسىرۋ مەرزىمى كەيىنگە شەگەرىلىپ وتىر.

«مىسال رەتىندە ايتساق، وبلىستا كەراميكالىق پليتكالاردى ءوندىرۋ جوباسىن ىسكە اسىرۋ توقتاتىلدى. اكىمدىك جەر ۋچاسكەسىن ءبولۋ ءراسىمىن جارتى جىلدان استام ۋاقىتقا سوزىپ جىبەردى. ناتيجەسىندە ينۆەستور جوبانى باسقا ايماققا كوشىرۋ ماسەلەسىن قاراستىرۋدا»، — دەدى ءاليحان سمايىلوۆ.

ول سونداي-اق 1 مىڭ جۇمىس ورنىن قۇرۋ كوزدەلىپ وتىرعان التىن كەندەرىن وڭدەيتىن كەن-بايىتۋ فابريكاسىنىڭ قۇرىلىسى 2026 جىلعا كەيىنگە قالدىرىلعانىن باسا ايتتى. بۇعان ەلەكتر قۋاتى مەن گازعا قوسىلۋعا تەحنيكالىق شارتتار مەن كەلىسىمدەر مەرزىمىنىڭ جارتى جىلعا سوزىلىپ كەتۋى سەبەپ بولىپ وتىر.

اتالعان ماسەلەلەر بويىنشا ءوڭىر اكىمى اسحات شاحاروۆ، «KEGOC» اق باسقارما ءتوراعاسى ءنابي ايتجانوۆ جانە «قازترانسگاز-ايماق» اق باسقارما ءتوراعاسى باۋىرجان اسقاروۆ تۇسىنىكتەمە بەردى.

«بۇل جوبالار، ەڭ الدىمەن، ءوڭىر ەكونوميكاسى ءۇشىن وتە ماڭىزدى. سوندىقتان، وبلىس اكىمدىگى اتالعان كومپانيالارمەن بىرلەسىپ، بارلىق تۋىنداعان ماسەلەلەردى تەز ارادا شەشۋى قاجەت»، — دەدى ۇكىمەت باسشىسى.

پرەمەر-مينيستر اقمولا وبلىسىندا دا 9 ايدا ينۆەستيسيا كولەمى تومەندەپ كەتكەنىن اتاپ ءوتتى. سونداي-اق 6 ينۆەستيسيالىق جوبانى ىسكە اسىرۋ مەرزىمدەرى بۇزىلىپ وتىر. ماسەلەن، كىرپىش زاۋىتىن سالۋ جوباسى 2021 جىلدان بەرى سوزىلىپ كەلەدى. اكىمدىك ينۆەستورعا بالشىق وندىرۋگە ليسەنزيا بەرمەگەن.

سونىمەن قاتار ماڭعىستاۋ وبلىسىندا دا 10 جوبانى ىسكە اسىرۋ مەرزىمى كەيىنگە شەگەرىلدى.

«وڭىردە اممياك جانە كارباميد ءوندىرۋ بويىنشا پەرسپەكتيۆالى جوبا بار، ءبىراق وعان قاجەتتى ينفراقۇرىلىم تارتىلماعان. سونداي-اق نەگىزگى شيكىزات بولىپ وتىرعان تابيعي گازدى جەتكىزۋ ماسەلەسى شەشىلمەگەن»، — دەدى ءاليحان سمايىلوۆ.

اتالعان اقپاراتقا قاتىستى اقمولا وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ازامات تايجانوۆ پەن ماڭعىستاۋ وبلىسى اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى جۇماباي قاراعايەۆ اقپارات بەردى.

پرەمەر-مينيستر وڭىرلەرگە ينۆەستيسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ماسەلەلەرىندە نەعۇرلىم بەلسەندى ۇستانىم كورسەتۋ قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى، ويتكەنى ولاردىڭ ناتيجەسىندە جاڭا جۇمىس ورىندارى پايدا بولىپ، جالپى ەكونوميكالىق كورسەتكىشتەر جاقسارادى.

«قانداي دا ءبىر قيىندىقتار تۋىنداسا اكىمدىكتەر جوبالاردى ىسكە اسىرۋ مەرزىمدەرىن كەيىنگە قالدىرۋدى نەمەسە ولاردان مۇلدەم باس تارتۋدى ۇيرەنشىكتى داعدىعا اينالدىرىپ الدى. تيىسىنشە پروبلەمالىق ماسەلەلەر بولعان جاعدايدا جەدەل ءارى ناقتى شەشۋ قاجەت»، — دەپ اتاپ ءوتتى ءاليحان سمايىلوۆ.

ونىڭ ايتۋىنشا، ينۆەستيسيا كولەمى ءوسىپ، ناتيجەلى جوبالاردىڭ تيىمدىلىگىن كورىپ جاتقان وڭىرلەر دە بار. اتاپ ايتقاندا، بۇل - تۇركىستان، قىزىلوردا، سولتۇستىك قازاقستان، جەتىسۋ وبلىستارى جانە استانا قالاسى.

«بارلىق قۇرالدار مەن مەحانيزمدەر قاراستىرىلعان. اكىمدەر ولاردى جەرگىلىكتى جەرلەردە دۇرىس جانە بەلسەندى تۇردە ىسكە اسىرۋى كەرەك»، — دەپ اتاپ ءوتتى پرەمەر-مينيستر.