1 مامىر - جالپىحالىقتىق بىرلىك كۇنى، قازاقستاننىڭ بارلىق ەتنوستارىنىڭ دوستىق جانە كەلىسىم مەرەكەسى. بۇل تۋرالى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ وكىلدەرى وكق بريفينگىندە ايتتى، دەپ حابارلايدى اlmaty-akshamy.kz.
قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى سۆەتلانا انانيەۆا اتاپ وتكەندەي، 1886 جىلى 1 مامىردا امەريكانىڭ چيكاگو قالاسىنىڭ جۇمىسشىلارى سەگىز ساعاتتىق جۇمىس كۇنىن ەنگىزۋ تالابىمەن ەرەۋىل مەن ميتينگ ۇيىمداستىردى. نارازىلىقتار پوليسيامەن قاقتىعىستارعا ۇلاسىپ، بىرنەشە ادام قازا تاپتى. وسى وقيعانى ەسكە الۋ جانە بۇكىل الەمدەگى جۇمىسشىلارمەن ىنتىماقتاستىق بەلگىسى رەتىندە 1 مامىردى جۇمىسشىلاردىڭ ىنتىماقتاستىق كۇنى رەتىندە اتالا باستاعان.
«ەرتەڭ اتاپ وتىلەتىن مەرەكەنىڭ ۇزاق دامۋ تاريحى بار. اۆستراليادا العاش رەت 1856 جىلى جۇمىسشىلار ەرەۋىلى بولدى. ءقازىر بۇل مەرەكەنىڭ ءار ەلدە ءار ءتۇرلى اتاۋى بار: «كوكتەم مەرەكەسى» نەمەسە بەلارۋسسياداعىداي «كوكتەم مەن ەڭبەك مەرەكەسى». «ەڭبەك مەرەكەسى» الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىندە اتاپ وتىلەدى. اۆستراليادان كەيىن بۇل وقيعا اقش-تىڭ چيكاگو قالاسىندا ءوتتى، وندا ءوز قۇقىقتارىن قورعاعان جۇمىسشىلاردىڭ ەرەۋىلى بولدى. كەڭەس وداعى كەزىندە ءبىرىنشى مامىر مەرەكەسىنىڭ ۇرانى «بەيبىتشىلىك، ەڭبەك، مامىر» دەگەن سوزدەر بولۋى كەزدەيسوق ەمەس. ءبىز وسىنداي الاساپىران ۋاقىتتا ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز، بەيبىتشىلىك تۋرالى ارماندار ءارقايسىمىزدىڭ جۇرەگىمىزدە دەپ ويلايمىن»، - دەدى ول.
بريفينگكە قاتىسقان الماتى قالاسى قحا جانىنداعى انالار كەڭەسى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى زۋلفيا حۋسەينوۆا بارلىق قازاقستاندىقتاردى كەلە جاتقان مەرەكەمەن قۇتتىقتادى.
«قازاقستان حالقىنىڭ بىرلىگى كۇنى - بۇل ءبىزدىڭ قۇنارلى جەرىمىزدە تۇراتىن بارلىق ەتنوستاردىڭ بىرلىگىن، ءوزارا تۇسىنىستىگىن، ىنتىماقتاستىعىن بەينەلەيتىن مەرەكە. ونىڭ تەرەڭ سيمۆوليكاسى بار. ءبىرىنشى مامىر - تاريحي ماڭىزدى كۇن، بۇل ەڭبەك قوزعالىسىنىڭ باستالۋى، بۇل كوكتەمگى جاڭارۋدىڭ سالتاناتى»، - دەپ اتاپ ءوتتى ول.
رەسپۋبليكادا بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىمدە 130-دان استام ەتنوس تۇرادى. حالىقتىڭ بىرلىگى-تولەرانتتىلىق پەن مادەنيەتارالىق ديالوگقا نەگىزدەلگەن كۇشتى جانە گۇلدەنگەن مەملەكەتتىڭ كورسەتكىشى.
«بىرىككەن قولدار بارلىق ەتنوستار اراسىنداعى بىرلىكتى، دوستىقتى جانە ءوزارا كومەكتى بىلدىرەدى. كيىز ءۇي - بۇل كوشپەندىلەردىڭ ءداستۇرلى ءۇيى، سونىمەن قاتار جايلىلىقتىڭ، قوناقجايلىلىقتىڭ سيمۆولى. جەتى ەلەمەنت مادەني مۇرانىڭ الۋان تۇرلىلىگى مەن بايلىعىنا باسا نازار اۋدارا وتىرىپ، 7 ءوڭىردى بىلدىرەدى»، - دەپ اتاپ ءوتتى ز.حۋسەينوۆا.
كەڭەس زامانىندا بۇل كۇنى بۇكىل الەمدەگى جۇمىسشىلارمەن ىنتىماقتاستىقتى بىلدىرەتىن ۇراندارمەن ءتۇرلى دەمونستراسيالار وتكىزىلدى.
«وسى مەرەكە پايدا بولعان جىلدار ىشىندە ءبىرقاتار ۇسىنىستار جاسالدى. ول ءار ءتۇرلى ەتنوستاردىڭ وكىلدەرى اراسىندا مەرەكەنىڭ ءمانى مەن قۇندىلىعى تۋرالى ءبىرتۇتاس تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ قاجەتتىلىگىنەن تۋىندادى. ۇلتشىلدىق پەن كسەنوفوبيانىڭ كورىنىسىنە قارسى كۇرەس. جاھاندانۋ جاعدايىندا بارلىق ەتنوستاردىڭ ءتىلى مەن مادەنيەتىن ساقتاۋ جانە ناسيحاتتاۋ. سونىمەن بىرگە ماڭىزدى جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزىلدى. مەرەكە ءتۇرلى ۇلت وكىلدەرىن بىرىكتىرە وتىرىپ، قازاقستاندىق بىرەگەيلىكتىڭ نىشاندارىنىڭ بىرىنە اينالدى. ۇلتتىق تىلدەردى، مادەنيەتتى دامىتۋدى قولدايتىن ەتنومادەني ورتالىقتار قۇرىلدى-بۇل ءبىزدىڭ قازاقستان حالىقتارىنىڭ اسسامبلەياسى»، - دەپ تولىقتىردى زۋلفيا حۋسەينوۆا.
قازاقستان حالقىنىڭ بىرلىگى كۇنى - مەملەكەتتىك مەرەكە جانە ول 1995 جىلعى 18 قازاندا پرەزيدەنتتىڭ جارلىعىمەن قۇرىلدى.
بۇگىندە بۇل مەرەكە قازاقستانداعى ءتۇرلى ەتنيكالىق توپتاردىڭ كوپۇلتتىلىعى مەن بەيبىت قاتار ءومىر ءسۇرۋىنىڭ سيمۆولى بولىپ تابىلادى. ادامدار ەلدىڭ مادەني مۇراسىنىڭ بايلىعىن جانە ۇلتتىق داستۇرلەردىڭ الۋان تۇرلىلىگىن اتاپ وتەدى.
الماتىنىڭ بارلىق اۋداندارىندا مەرەكەلىك ءىس-شارالار، كونسەرتتەر، قايىرىمدىلىق اكسيالارى وتەدى. رەسپۋبليكا سارايىنىڭ الدىندا ەتنومادەني بىرلەستىكتەردىڭ قايىرىمدىلىق جارمەڭكەسى وتەدى. قاراجات سۋ تاسقىنىنان زارداپ شەككەن ايماقتارعا كومەك كورسەتۋگە جۇمسالادى.